Miliardy strat i setki tysiecy zgonow. Nieprzestrzeganie zalecen lekarskich prawdziwa plaga

Niestosowanie się do zaleceń terapeutycznych przez pacjentów jest jednym z największych wyzwań w opiece medycznej. Z tego powodu co roku umiera w Europie aż 200 tys. osób – alarmowali eksperci. fot. Jacek Ptaszkiewicz / / FORUM Polskie Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego podczas konferencji prasowej w Warszawie wystosowało apel o poparcie działań na rzecz poprawy przestrzegania zaleceń terapeutycznych (tzw. adherence). Nie dotyczy on tylko leków na nadciśnienie tętnicze i choroby sercowo-naczyniowe, ale także wielu innych schorzeń przewlekłych, takich jak cukrzyca. Jak podkreślono w apelu, nawet co drugi pacjent z chorobą przewlekłą nie przestrzega zaleceń dotyczących przyjmowania leków, a także zmiany stylu życia czy regularnych wizyt kontrolnych. Skutkiem tego jest pogorszenie stanu zdrowia pacjentów, większe ryzyko hospitalizacji oraz przedwczesnych zgonów z powodu zawałów serca i udarów mózgu, a także znaczne obciążenie sytemu ochrony zdrowia. „Analiza danych z Polski pokazuje, że 58 proc. pacjentów z nadciśnieniem tętniczym nie przestrzega zaleceń terapeutycznych po upływie jednego roku od postawienia diagnozy” – zaznaczył prof. Aleksander Prejbisz z Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie. Nie stosują się do nich nawet chorzy po zawale serca – po roku aż 70 proc. z nich przestaje stosować leki z trzech głównych klas terapeutycznych – dodał specjalista. Ci pacjenci są znacznie bardziej narażeni na kolejny zawał serca, który tym razem może być śmiertelny. Nieprzestrzeganie zaleceń, to krótsze i gorsze życie Specjalista ostrzega, że nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych skraca oczekiwaną długość życia oraz istotnie obniża jego jakość. Z danych przedstawionych podczas konferencji prasowej wynika, że u pacjentów nieprzestrzegających zaleceń ryzyko zgonu jest o 30 proc. większe w porównaniu do tych, którzy się do nich stosowali. Wielu chorych w ogóle nie wykupuje leków. Według Narodowego Funduszu Zdrowia w latach 2013-2018 aż 24 proc. pacjentów z dopiero co wykrytym nadciśnieniem tętniczym nie zrealizowało pierwszej recepty na leki refundowane. Co drugi pobyt w szpitalu z powodu chorób układu krążenia związany jest z nieprzestrzeganiem zaleceń lekarskich. W przypadku chorych z cukrzycą i nadciśnieniem tętniczym ryzyko hospitalizacji wzrasta o 17 proc., a liczba wezwań pogotowania ratunkowego – o 10 proc. To nie tylko koszt dla zdrowia, ale także systemu Koszty tego są ogromne i dla pacjentów, i dla sytemu ochrony zdrowia. „W samej Unii Europejskiej roczne straty z powodu braku przestrzegania zaleceń terapeutycznych szacuje się na 125 mld euro, a w Polsce na około 6 mld zł” - przekonywał prof. Piotr Dobrowolski z Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie. „Nasz apel kierujemy do przedstawicieli instytucji odpowiedzialnych za kształtowanie polityki zdrowotnej w Polsce, do organizacji pacjenckich (...), do towarzystw naukowych oraz profesjonalistów medycznych i farmaceutycznych (...) oraz do wszystkich osób świadomych znaczenia stosowania zaleceń terapeutycznych dla zdrowia Polaków i efektywności systemu ochrony zdrowia” - stwierdzają w dokumencie eksperci. Według prof. Agnieszki Kapłon-Cieślickiej z I Katedry i Kliniki Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego zwiększenie przez pacjentów wytrwałości terapeutycznej wymaga kompleksowego podejścia, jak również wsparcia systemowego. „Ważna jest edukacja i budowanie skutecznej relacji lekarz-pacjent” - zaznaczyła. W jej ocenie kluczowe jest uproszczenie i spersonalizowanie schematów terapeutycznych, w czym pomaga stosowanie leków o przedłużonym działaniu lub terapii skojarzonej. Pomocne są preparaty złożone (tzw. polypigułki) zawierające w jednej tabletce dwa lub trzy leki z tej samej grupy terapeutycznej. A także leki hybrydowe, będące połączeniem substancji czynnych o różnym działaniu, na przykład leków na nadciśnienie ze statynami (obniżającymi poziom cholesterolu we krwi). W Polsce takie preparaty są dostępne, zawierają na przykład kwas acetylosalicylowy z beta-adrenolitykiem lub są połączeniem leków hipotensyjnych ze statyną. Zdaniem ekspertów poprawa przestrzegania zaleceń lekarskich jest możliwa. „Polska może czerpać z dobrych praktyk krajów europejskich, takich jak Portugalia i Słowacja” - zwrócił uwagę prof. Prejbisz. Kluczowe znaczenie ma jednak podjęcie wielu różnego typu nawet drobnych działań, które w całości zwiększają szanse sukcesu. „Wiemy już jak to zrobić, czas podjąć konkretne działania. Ważne jest jednak zjednoczenie różnych środowisk i przełożenie naukowych rekomendacji na konkretne możliwe do wdrożenia strategie systemowe” – powiedział dr hab. Jacek Wolf z Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, były prezes Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. (PAP) Zbigniew Wojtasiński zbw/ agt/ Źródło: PAP