Apel do EBI o zwiekszenie finansowania przemysu obronnego

W poniedziałek szefowie państw i rządów 27 krajów członkowskich na nieformalnym spotkaniu w Brukseli będą rozmawiać o potrzebie finansowania przez UE wspólnych projektów obronnych. Liderzy 19 państw na trzy dni przed szczytem skierowali do jego gospodarza, przewodniczącego Rady Europejskiej Antonio Costy, premiera sprawującej prezydencję Polski Donalda Tuska oraz prezeski Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) Nadii Calvino list w tej sprawie. W piśmie przywódcy stwierdzili, że ten bank rozwojowy, służący finansowaniu celów UE, powinien odgrywać jeszcze silniejszą rolę w zapewnianiu finansowania i pozyskiwaniu środków prywatnych dla sektora bezpieczeństwa i obrony. Jak czytamy w liście, EBI powinien m.in. ponownie przejrzeć listę finansowanych działań, by w sposób maksymalnie ograniczony zdefiniować te inwestycje, których bank nie może finansować. Pod listem podpisały się: Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania, Szwecja, Finlandia, Dania, Litwa, Łotwa, Estonia, Belgia, Holandia, Luksemburg, Chorwacja, Grecja, Cypr, Czechy, Rumunia i Słowacja. Nie podpisała go Polska, ponieważ jako kraj sprawujący prezydencję jest jego adresatem i w tym czasie nie przystępuje do inicjatyw. Listu nie podpisały też neutralne: Austria, Irlandia i Malta, a także Węgry, Bułgaria, Portugalia i Słowenia. Calvino, prezentując wyniki EBI za 2024 r. w czwartek, poinformowała, że bank zwiększył dwukrotnie swoje zaangażowanie w inwestycje obronne w minionym roku i ma zamiar podwoić wynik w 2025 r., dochodząc do sumy 2 mld euro. EBI zwiększył inwestycje w projekty tzw. podwójnego zastosowania - wykorzystywane w celach zarówno cywilnych, jak i militarnych, pieniądze poszły więc na ochronę granic, mobilność wojskową czy ochronę dna morskiego i infrastruktury krytycznej. Natomiast bank co do zasady nie może inwestować projektów związane z amunicją, bronią i sprzętem wojskowym. Calvino podkreślała konieczność zabezpieczenia podstawy finansowania EBI i stabilności banku. Istnieje bowiem obawa, że inwestycje w obronność osłabią rating banku, zniechęcając część inwestorów. W liście liderzy zwrócili jednak uwagę na możliwość emitowania przez EBI specjalnego długu przeznaczonego wyłącznie na cele z zakresu bezpieczeństwa i obronności. Jak podkreślili, "mogłoby to zwiększyć przejrzystość i zapewnić jasność, a także możliwość wyboru dla inwestorów". Szczyt w poniedziałek odbywa się po objęciu stanowiska prezydenta USA przez Donalda Trumpa, który domaga się znaczącego zwiększenia nakładów na obronność przez kraje w Europie. Przywódcy spróbują poszukać możliwości wspólnego finansowania projektów obronnych w ramach UE. Poza EBI potencjalnie UE może skorzystać z narzędzia zbliżonego do funduszu odbudowy, finansowanego z pożyczek; kraje członkowskie mogą też zwiększyć swoje własne wkłady do wspólnego budżetu.