Polski zoty realnie niemal rekordowo mocny. Sia zotego jak w 2008 roku

Realny efektywny kurs walutowy dla Polski osiągnął poziomy,które wcześniej widziano tylko raz w historii. Było to w roku 2008 i nieskończyło się dobrze dla złotego. Czy tym razem będzie inaczej? fot. Sahs / / Shutterstock Obserwując tylko nominalne notowania złotego względem eurood ponad roku trudno jest się czymkolwiek emocjonować. Przez poprzednie 12miesięcy kurs EUR/PLN wahał się w przedziale 4,24-4,4055 zł. W roku 2024eurozłoty kilkukrotnie usiłował przełamać strefę wsparcia w postaci 4,24-4,25zł i zejść najniżej od lutego 2020 roku. O ile nominalne notowania naszej waluty po prostu powróciłydo przedcovidowej normy, o tyle po skorygowaniu o inflację złoty jestnajmocniejszy od 2008 roku. Chodzi o to, że przez poprzednie 5 lat inflacja wPolsce była bardzo wysoka i średnio wyniosła 7,3%. Były to odczyty znaczniewyższe niż w strefie euro. W rezultacie realna wartość złotego przez poprzednielata spadła znacznie mocniej niż siła nabywcza euro, podczas gdy nominalny kurswalutowy jest prawie taki sam jak 5 lat temu. Reklama Zobacz także Polecamy: nawet 300 zł bonusów za nowe konto w Banku Pekao, z kartą wielowalutową W rezultacie po uwzględnieniu różnic w poziomie inflacjipomiędzy Polską i naszymi głównymi partnerami handlowymi efektywny kurs złotegojest najmocniejszy od 2008 roku – wynika z danych bazylejskiego BankuRozrachunków Międzynarodowych. Cowięcej, jest to wartość przeszło dwukrotnie przewyższająca odchyleniestandardowe od mediany z lat 2000-2024. Z powyższego wykresu wynikają trzy zasadnicze konsekwencje. Popierwsze, w ujęciu realnym polski złoty jest najmocniejszy od przeszło 16 lat.Po drugie, w całej 30-letniej historii tych danych tylko przez kilka miesięcy 2008roku złoty był realnie mocniejszy niż obecnie. I wreszcie po trzecie, przezpoprzednie dwa lata polska waluta umocniła się o przeszło 20%. To bardzo dużo ibardzo szybko. Zwłaszcza wziąwszy pod uwagę fakt, że przez poprzednie dwa lataREER dla Polski pozostawał nad wyraz stabilny, ledwo odchylając się od poziomu stupunktów. Czym jest realny kurs walutowy? Realny kurs walutowy (ang. real effective exchange rate) jestkoncepcją ekonomiczną, która uwzględnia różnice w inflacji między dwomastrefami walutowymi. W tym przypadku chodzi przede wszystkim o różnicę inflacjiHICP między Polską a strefą euro – do tego regionu trafia 60 proc. polskiegoeksportu oraz pochodzi 45 proc. wartości importu. W latach 2011-19 różnica winflacji między Polską a eurolandem była niewielka i REER poruszał się mniejwięcej tak samo, jak kurs nominalny. Lecz już pod koniec 2019 r. inflacja w Polsce zaczęłaprzyspieszać, wyraźnie przewyższając tempo wzrostu cen w strefie euro. Po roku2020 w naszym kraju doszło do inflacyjnej eksplozji o skali znacznie większejniż w eurolandzie. W rezultacie realny kurs EUR/PLN pozostawał praktycznie bezzmian, mimo że kurs nominalny poszedł mocno w górę i pobił historyczne rekordy,w porywach dochodząc do poziomu 5 złotych. REER jest tworem nieco abstrakcyjnym i stanowi efekttwórczości ekonomistów. Nikt jeszcze nie wymieniłwaluty po kursie realnym – cały obrót gospodarczy dokonuje się przecież pokursach nominalnych. Jednakże w koncepcji REER tkwią kwestie,których na dłuższą metę nie warto lekceważyć. Mocny złoty i mocny dolar – tego dawno nie grali Pamiętliwi pesymiści mogliby zwrócić uwagę na nieprzypadkowązbieżność realnych rekordów złotego z sytuacją na globalnych rynkachfinansowych. Pierwszy współczesny rekord siły PLN padł na początku XXI wieku,już po szczycie bańki internetowej i po obniżkach stóp procentowych w RezerwieFederalnej. Sytuacja powtórzyła się w roku 2008, gdy Fed drastycznie ciął stopyw reakcji na kryzys finansowy. Teraz sytuacja jest jednocześnie nieco podobna, lecz zarazemodmienna. Realna aprecjacja złotego zaszła w oczekiwaniu na poluzowaniepolityki pieniężnej w Stanach Zjednoczonych. Przez cały 2024 roku rynekdyskontował redukcje stóp w Fedzie, które faktycznie pojawiły się dopiero we wrześniu.Za to od razu było to cięcie o 50 pb. – takie samo jak na początku cyklu obniżekw roku 2000 i 2007. Czyli na początku rynkowych turbulencji, które wkonsekwencji wyniosły złotego na realne szczyty. Gdy latem 2008 roku złoty był rekordowo mocny, to amerykańskawaluta szorowała po dnie. Realny kurs dolara był wtedy historycznie niski, a „zielony”kosztował blisko dwa złote. Był to czas do tej pory niepowtórzonej siły euro.Dziś trudno sobie wyobrazić, że latem 2008 wspólnotowa waluta kosztowała aż 1,6dolara. Mieliśmy zatem spójny przypadek słabego dolara, spadających stóp wFedzie, boomu na rynki wschodzące i bańki na rynku złotego (opcje walutowe,kredyty liborowe, szaleństwo na GPW, etc.). Teraz jest zupełnie inaczej. Dolar jest bardzo mocny. Wstosunku do euro amerykańska waluta mocniejsza niż teraz przez ostatnie 20 latbywała tylko w 2022 roku podczas apogeum kryzysu energetycznego w Europie.Realny kurs wymiany dolara znajduje się blisko najwyższych poziomów od przeszło30 lat. Rynki wschodzące znajdują się w głębokiej odstawce. Tak samo jakpolskie aktywa, dla których rok 2024 był niezbyt udany. W takim układzie lepszą analogią wydaje się rok 2001. Czylipoprzedni taki epizod jednoczesnego występowania siły złotego i mocnego dolara.Tak też się składa, że na Wall Street był to czas pękania bańki internetowej. Awięc czegoś, do czego porównywana bywa obecna mania na spółki AI. Rzecz jasnabudowanie scenariusza dla całego rynkufinansowego na podstawie tej jednej tylko analogii byłoby sporym nadużyciem.Jednakże na dłuższą metę realny efektywny kurs wymiany dla polskiego złotegozapewne prędzej czy później powróci w rejon wieloletniej normy. Historiapokazuje, że proces ten może przebiegać bardzo dynamicznie. Źródło: