Najlepszy polski aktor odszed z Koscioa. "Nie poradzili sobie"

— Jest to po prostu niebywałe zjawisko, niedocenione, nie dość postawione na piedestale. Wiele razy stałam koło Janka, blisko, na 20 cm przed nim, i widziałam, co to jest za artysta, jaka to jest wyobraźnia, jaka to jest odwaga, jakie to jest poczucie humoru, jaka odwaga skrętu, odwaga zgrzytu. Fantastyczny — mówi w programie TVP "100 pytań do..." Krystyna Janda, pytana o najlepszego polskiego aktora. Jan Frycz przychodzi na świat 15 maja 1954 r. w Krakowie. To tu zaczyna oglądać spektakle Konrada Swinarskiego czy Andrzeja Wajdy, które zaprowadzają go na egzaminy do szkoły teatralnej. Dostaje się za pierwszym razem. — Miałem 7 lat, obejrzałem "W samo południe" , pomyślałem wtedy, że chcę uciec od tego szarego komunistycznego świata. Nie można było nigdzie wyjechać, więc uciekłem do teatru, do kolorowych ludzi — wspomina w naszej rozmowie dla Onetu . I dodaje: — Dzisiaj na pewno nie zostałbym aktorem. Debiutuje jako Edmund w "Damach i huzarach" w reżyserii Mikołaja Grabowskiego w Teatrze Słowackiego, a na ekranie w polsko-norweskiej koprodukcji "Dagny". Najważniejsze role kreuje na narodowych scenach — w Krakowie i Warszawie. Współpracuje z wybitnymi twórcami: Krystianem Lupą, Jerzym Jarockim, Jerzym Grzegorzewskim czy Andrzejem Wajdą. Lista nagród i artystycznych sukcesów jest długa, ale on sam podkreśla, że "główna część tego zawodu to porażki", a większość ról zagrał "poniżej założeń". — Nie miałem szczęścia do wielkich nazwisk polskiego filmu — mówi i przypomina rozczarowania upragnionymi spotkaniami zawodowymi. Pytany o artystyczne ambicje, odpowiada, że czeka, aż Mariusz Treliński (obecnie ceniony w Polsce i na świecie reżyser spektakli operowych) wróci do kina. Razem zrealizowali "Egoistów" i "Pożegnanie jesieni". Uznanie przynoszą Fryczowi takie filmy jak: "Pręgi", "Pornografia", "Różyczka", czy "25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy". Masową rozpoznawalność komedie i komedie romantyczne, w tym przede wszystkim "Nigdy w życiu". Z komediami wiąże się niezbyt chlubna część jego artystycznej biografii. Jeden z najlepszych polskich aktorów w historii kina i teatru staje się jednocześnie jednym z najczęściej nominowanych do antynagród — Węży — nazywanych polskimi Złotymi Malinami. Kreację w "Weekendzie" Cezarego Pazury uznano "występem poniżej godności", "Wyjazd integracyjny" Przemysława Angermana piętnowano za "najbardziej żenującą scenę", a o "Hiszpance" Łukasza Barczyka mówiono w kontekście "najgorszego duetu". O swoim niewątpliwym talencie przypomina szerokiej publiczności dzięki Krzysztofowi Skoniecznemu, autorowi serialu "Ślepnąc od świateł" według książki Jakuba Żulczyka. Jego "Dario" jest wydarzeniem, które uświadamia wszystkim, jak bardzo przydałyby się w naszym kraju "telewizyjne Oscary". — U Krzyśka Skoniecznego dostrzegłem pasję i pomysł. Zanim wejdę z kimś na wspólną ścieżkę i zaufam, bywam trudny. Jestem też ostrożny i nie wierzę ludziom, którzy chcą budować relacje ze mną na słowach: "Panie Janie, jak ja pana uwielbiam" — opowiada. W 2024 r. premierę ma ich kolejny wspólny projekt, film "Wrooklyn Zoo" , współczesna wariacja na temat Romea i Julii. Plotkarska prasa wiele uwagi poświęca rodzinie Jana Frycza. Dwie córki aktora, wbrew jego woli, poszły śladem ojca. — Ciężko to przeżyłem — przyznaje. — Śmieszne, gdy ktoś czasem mówi, że tata załatwia mi role — komentuje Olga Frycz. Gabrielę można oglądać na scenie Teatru Nowego w Poznaniu. O obecnej żonie, Małgorzacie, mówi z kolei: — Jej intuicja nigdy mnie nie zawodzi. We wspomnianym, wyjątkowym, bowiem udziela ich niezwykle rzadko, wywiadzie dla Onetu, mówi o problemach z alkoholem: — Jedni piją w samotności, drudzy biorą leki na sen, czy sięgają po inne środki, a rano trzeba biec do pracy... Jest dużo możliwości szkodliwych i destrukcyjnych zachowań. Ja pewnego dnia powiedziałem sobie: mam problem. Poszedłem na terapię. Koledzy i koleżanki nie mogą się go nachwalić. Danuta Stenka, która Frycza żartobliwie tytułuje zawodowym mężem (oboje są w zespole Teatru Narodowego, często też grali razem na ekranie), wspomina o ciągłych zaskoczeniach. Krzysztof Globisz zwraca uwagę na perfekcjonizm w pracy, a reżyser Krystian Lupa nazywa go "przetrąconym amantem". Zdystansowany w kontekście zaangażowania społeczno-politycznego, przekonuje, że odrzucają go skrajności. — Polityka w świątyni obrzydziła mi Kościół, za którym bardzo tęsknię. Pomógł obalić przeklętą komunę, ale nie poradził sobie z wywalczoną wolnością. Zamiast w nią uwierzyć, ciągle się jej boi. Na razie nic nie wskazuje na to, żeby wrócił do zadawania pytań, a nie dyktował odpowiedzi — punktuje. W przerwach od pracy na narodowej scenie i występów przed kamerą (niedawno w serialu Polsatu "Bracia") składa modele samolotów i rozważa ucieczkę z miasta, a kolejne rozmowy na temat sztuki puentuje słowami: "Tylko bez uniesień".