Problemy z ulga BR. Jak je rozwiazac OPINIA

Co jest działalnością badawczo-rozwojową? Kwalifikacja działalności podatnika jako działalności B+R jest pierwszym (oraz najistotniejszym) krokiem do rozliczenia ulgi badawczo-rozwojowej w zeznaniu podatkowym. Spory doszły już do NSA. Początkowo chodziło o to, czy dyrektor KIS ma obowiązek wydać interpretację indywidualną, gdy podatnik zapytał o to, czy prowadzoną przez niego działalność organ uznaje za działalność badawczo-rozwojową. NSA w wyroku z 18 stycznia 2023 r. (sygn. akt II FSK 943/22) przesądził, że Można spodziewać się również zaostrzenia podejścia fiskusa w sprawie kwalifikacji działań podatnika jako prac badawczo-rozwojowych. Czy prace projektowe i na zlecenie klienta to działalność B+R? Kolejne kontrowersje dotyczą traktowania prac projektowych albo innych prac wykonanych na zlecenie klienta jako prac badawczo-rozwojowych, które mogą być rozliczane w ramach ulgi B+R. 20 sierpnia 2024 r. zapadł już wyrok NSA w takiej sprawie (sygn. akt II FSK 595/24), ale budzi on wątpliwości. Sprawa dotyczyła podatnika, który projektował narzędzia (tokarki, frezarki, maszyny CNC, wycinarki drutowe) na zlecenie klientów oraz dostosowywał je do potrzeb klienta. W prace byli zaangażowani m.in. technolodzy oraz inżynierowie. NSA uznał, że chociaż działania spółki były innowacyjne, to nie stanowiły jednak prac rozwojowych, w ich trakcie nie powstały bowiem nowe, kreatywne rozwiązania, a ich efekt nie był niespodziewany oraz nieprzewidywalny. NSA nie wykluczył przy tym możliwości skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej przez podatników, którzy wykonują prace na zlecenie klienta. Wyrok zaostrzył jednak (w porównaniu do dotychczasowej praktyki) przesłanki kwalifikacji takich działań jako prac badawczo-rozwojowych. W szczególności, idąc tropem wykładni NSA, organ podatkowy może stwierdzić, że taki podatnik nie wytwarza nowej wiedzy, a efekt jego pracy nie jest obarczony ryzykiem (nie jest "nieprzewidywalny"). Jakie mogą być skutki sierpniowego wyroku NSA? Co ciekawe, Takie prace nie zawsze bowiem powodują kształtowanie nowej wiedzy albo zastosowań istniejących programów, natomiast ich efekt jest z reguły przewidywalny. Jeśli po wyroku NSA z 20 sierpnia 2024 r. fiskus zmieniłby swoje dotychczasowe podejście, to zapewne powstaną kolejne spory z organami podatkowymi. W świetle wyroku NSA z 20 sierpnia 2024 r. Nie jest to jednak powód, żeby rezygnować z korzystania z ulgi badawczo-rozwojowej przez takich podatników. Rozwiązaniem może być szczegółowe planowanie prac innowacyjnych w ramach istniejących projektów, staranna analiza przeprowadzonych projektów oraz wyodrębnienie elementów innowacyjnych (kreatywnych) albo faz danego projektu, które spełniają przesłanki do uznania za prace badawczo-rozwojowe oraz ich staranne udokumentowanie. Jak określić wysokość kosztów pracowniczych w kosztach kwalifikowanych ulgi B+R? Rozliczenie ulgi B+R wymaga ponoszenia wydatków kwalifikowanych określonych w przepisach ustawy CIT. Najczęściej najwyższą pozycją kosztów kwalifikowanych ulgi B+R są wynagrodzenia pracowników oraz naliczane od nich składki ZUS. Podatnik rozliczający koszty wynagrodzenia pracowników w ramach ulgi powinien posiadać (oraz przedłożyć organowi podatkowemu) ewidencję czasu pracy, w której uwzględnione są godziny spędzone przez pracowników na działalności badawczo-rozwojową. Wynagrodzenie pracownika powinno być uwzględnione w kalkulacji kosztów kwalifikowanych proporcjonalnie do stosunku czasu poświęconego na działalność B+R do ogólnego czasu pracy. W 2024 r., wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników, minister finansów wydał interpretację ogólną (sygn. DD8.8203.1.2021). Potwierdził w niej, że Wydana interpretacja ogólna znacząco ułatwia rozliczanie ulgi B+R przez podatników (oraz weryfikację jej poprawności przez organy podatkowe), ale raczej nie zakończy sporów z organami podatkowymi dotyczącymi czasu pracy, który może być uznany za czas poświęcony na prace badawczo-rozwojowe. W szczególności (co oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest rozproszona w danej organizacji). W takich przypadkach organy podatkowe mogą kwestionować to, czy wyliczona część wynagrodzenia takiego pracownika (wraz z narzutami) faktycznie odzwierciedla jego zaangażowanie w prace badawczo-rozwojowe w danym miesiącu. Czy wynagrodzenie menedżerów można rozliczać w ramach ulgi B+R? Sporną kwestią jest również to, czy wynagrodzenie osób niezaangażowanych bezpośrednio w prace badawczo-rozwojowe, ale pełniących funkcje kierownicze, może stanowić koszty kwalifikowane w rozumieniu art. 18d ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy CIT. Przepisy ustawy CIT nie rozróżniają sytuacji pracowników zaangażowanych bezpośrednio w prace badawczo-rozwojowe (np.: testujących prototypy, programistów itd.) oraz pracowników pośrednio uczestniczących w pracach badawczo-rozwojowych. Tym samym, Potwierdził to NSA w wyroku z 21 marca 2023 r. (sygn. akt II FSK 2217/20). Sąd stwierdził, że koszty wynagrodzeń oraz narzutów na wynagrodzenia osób na kierowniczych stanowiskach wykonujących prace badawczo-rozwojowe jedynie "pośrednio" mogą stanowić koszty kwalifikowane. , choć korzystne dla podatników, nie wskazuje, że podatnicy mają prawo do uwzględnienia w kosztach kwalifikowanych ulgi B+R kosztów związanych z nadzorem i kierowaniem pracownikami, np. proporcjonalnie do ogólnego czasu pracowników, ale (oraz posiadających odpowiednie kompetencje) związanych z pracami badawczo-rozwojowymi (np.: polityką prac badawczo-rozwojowych na dany rok podatkowy). W niektórych przypadkach (w szczególności działalności B+R) to właśnie brak uwzględnienia kosztów pracowników pełniących funkcje kierownicze powinien wzbudzać wątpliwości organów podatkowych, a nie ich przyporządkowanie do działalności badawczo-rozwojowej. Przykładem może być podatnik, który produkuje łodzie oraz ich elementy, w tym prowadzi testy nowych rozwiązań (np. technologii produkcji pozwalającej na większą wyporność i trwałość, przy niższych kosztach produkcji). W prace badawczo-rozwojowe są zaangażowani informatycy, inżynierowie, ale również pracownicy produkcyjni, pracownicy administracyjni oraz kadra zarządcza (która np.: na podstawie raportów przygotowanych przez pracowników merytorycznych podejmuje decyzję o kontynuowaniu albo zaprzestaniu prac, w tym również uwzględniając sytuację finansową firmy, dane makroekonomiczne itd.). Niezależnie od wyroku NSA z 21 marca 2023 r., zagadnienie to może stać się osią kolejnych sporów z organami podatkowymi (uwzględniając, że często kwota wynagrodzeń kadry zarządczej w kosztach kwalifikowanych może być znaczna). Wnioski z aktualnych sporów wokół ulgi badawczo-rozwojowej? Ulga badawczo-rozwojowa jest mechanizmem pozwalającym przedsiębiorstwom na dokonanie wymiernych oszczędności podatkowych zgodnych z brzmieniem ustawy CIT oraz zamiarem ustawodawcy. Warto ją zatem uwzględnić w planach przedsiębiorstwa na dany rok podatkowy (niezależnie od tego, czy podatnik deklaruje zysk podatkowy, czy stratę podatkową), w szczególności, że oszczędności podatkowe w kolejnych latach podatkowych mogą być znaczne. (w szczególności na etapie uzyskiwania interpretacji indywidualnej, ale również w trakcie postępowania podatkowego albo kontroli podatkowej). Definicja działalności badawczo-rozwojowej jest szeroka, zmienia się razem ze zmianą technologii, otoczenia gospodarczego itd., natomiast jej zastosowanie daje wymierne rezultaty. Warto kontynuować spór z organem podatkowym, zwłaszcza jeśli potencjalna kwota oszczędności podatkowej jest istotna.