Nie tylko podatek Belki. W ministerstwie sie gowia jak odblokowac giede

Przedstawiciele Ministerstwa Finansów, a dokładnie Instytutu Finansów, który stanowi zaplecze analityczne resortu, niemal w trybie ciągłym spotykają się z przedstawicielami giełdy, biur maklerskich i organizacji inwestorów. Cel to opracowanie zmian w regulacjach, w tym podatkowych, które zachęcałyby Polaków do większej aktywności na rynku kapitałowym. Miałyby też uczynić z giełdy miejsce finansowania inwestycji w innowacje, które, ze względu na profil ryzyka, nie są atrakcyjne dla banków. Prace to po części realizacja wielu wcześniejszych zapowiedzi, składanych przez polityków obecnej koalicji rządzącej jeszcze w kampanii wyborczej i już po wyborach ministra finansów Andrzeja Domańskiego. Najczęściej mowa była o takich zmianach w podatku Belki, które preferencyjnie potraktowałyby oszczędzanie i inwestowanie na dłuższy termin. O co idzie gra, pokazują dane o aktywach zgromadzonych przez gospodarstwa domowe, jakie publikuje Narodowy Bank Polski. Na koniec września ich wartość wynosiła już 2,1 bln zł. Z tego aż 782 mld zł leżały na bieżących depozytach bankowych, które są praktycznie nieoprocentowane. W sumie w bankach (na wszystkich rodzajach depozytów) Polacy trzymają 1,3 bln zł. W programie wspierania oszczędzania i inwestowania długoterminowego chodzi o to, żeby przynajmniej część tego zasobu była lokowana w instrumentach, które mogłyby być fundamentem dla finansowania inwestycji. Moment wydaje się dobry: skłonność do oszczędzania u konsumentów rośnie, na co wskazują choćby badania koniunktury Głównego Urzędu Statystycznego. A gospodarka potrzebuje inwestycji, a co za tym idzie, również pieniędzy na ich finansowanie, zwłaszcza w sytuacji, gdy drugi istotny motor wzrostu gospodarczego, czyli konsumpcja, zaczyna się krztusić. Ministerstwo Finansów nie chce tworzyć kolejnej Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego, ale przejść od razu do fazy tworzenia założeń do projektów ustaw. Z informacji Pulsu Biznesu wynika, że spotkania z przedstawicielami rynku kapitałowego odbywają się bardzo często, a szef MF Andrzej Domański angażuje się w nie bezpośrednio. - Dialog trwa i nie pamiętam, żeby wcześniej rozmowy były tak dobre. Instytut Finansów zbiera na rzecz MF wnioski i postulaty, a potem najprawdopodobniej przedstawi rekomendacje w specjalnym dokumencie – mówi Waldemar Markiewicz, prezes Izby Domów Maklerskich. - Wiążę duże nadzieje z pracami w Ministerstwie Finansów, choćby z tym, że ministrowi Andrzejowi Domańskiemu nie trzeba tłumaczyć, czym jest rynek kapitałowy. I że jeśli zapowiada, że być może jakieś zmiany w podatku Belki pojawią się w 2026 r. to będą one bazowały na propozycjach zgłaszanych przez środowisko rynku kapitałowego – dodaje Michał Masłowski, wiceprezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych. Obaj nasi rozmówcy zgadzają się, że bez mocnego impulsu rynek kapitałowy się nie odblokuje, a jego rola w finansowaniu gospodarki nadal pozostanie marginalna. Co byłoby ze szkodą dla niej, bo to właśnie tam można finansować inwestycje podwyższonego ryzyka. Z analizy postulatów, jakie przedstawiciele rynku zgłaszają w czasie rozmów z MF, jasno wynika, że zmiany w podatku Belki to jeden z głównych punktów rozmów. - Polityka państwa powinna zachęcać do inwestowania i premiować ryzyko. W związku z tym należy preferencyjnie traktować zyski kapitałowe w stosunku do bezpiecznych przychodów odsetkowych. Dziś są one traktowane jednakowo i to ma swoje konsekwencje. Wnioskujemy o to, żeby to zmienić, bo musi być premia za ryzyko – mówi Waldemar Markiewicz. W podobnym tonie wypowiada się Michał Masłowski. - Nasz główny postulat to zniesienie lub ograniczenie podatku giełdowego od inwestycji długoterminowych, na przykład tych powyżej 36 miesięcy. Należy podkreślić, że powinno to dotyczyć wyłącznie rynku kapitałowego, aby ten impuls faktycznie trafił tylko tam. Chodzi o to, by nie dopuścić do sytuacji, w której banki stworzyłyby lokaty terminowe na trzy lata i jeden dzień – podkreśla. Kolejna kwestia to, jak szybko udałoby się wdrożyć proponowane zmiany w życie. Minister Andrzej Domański w kilku publicznych wypowiedziach stwierdził ostatnio, że sam plan działań na rynku ma być gotowy niebawem. Jednak podatek Belki w nowej formule może zacząć działać najwcześniej od 2026 r. - Zmiany są konieczne i powinny nastąpić szybko, bo to nasz wspólny interes. Temat jest istotny szczególnie w świetle dyskusji, jakie się teraz toczą na poziomie UE. Zdaję sobie sprawę jednak, że ich przeforsowanie będzie trudne politycznie. No i biorąc pod uwagę sytuację w budżecie, może być problem ze znalezieniem poparcia dla reformy, która mogłaby oznaczać ubytek dochodów budżetowych – mówi Waldemar Markiewicz. Rzeczywiście sytuacja w budżecie nie sprzyja obniżaniu podatków. Szef resortu finansów wielokrotnie powtarzał, że ewentualne zmiany podatkowe muszą być neutralne dla dochodów podatkowych. Budżet na kolejne lata będzie napięty również dlatego, że Polska jest objęta unijną procedurą nadmiernego deficytu, która wymusza większą dyscyplinę w kształtowaniu deficytu finansów publicznych. I choć rząd starał się o przychylne potraktowanie w tej procedurze wydatków na obronność (aż 4,7 proc. PKB w przyszłym roku), nie jest do końca jasne, jakie stanowisko w tej sprawie zajmie Komisja Europejska. Dla Michała Masłowskiego ważne jest jednak również to, aby rząd dał jasny sygnał, że rynek kapitałowy znów jest dla niego jednym z kluczowych obszarów. - Oprócz zmian podatkowych istotny jest też efekt wizerunkowy, by wyjść poza finansową bańkę i trafić do zwykłych ludzi. Pokazać, że rząd bierze rynek kapitałowy na sztandary, i w ten sposób zwrócić na niego uwagę osób, które dziś miliardy złotych na rachunkach bankowych – podkreśla wiceprezes SII.