Coraz wiecej niewypacalnych firm

Problem z niewypłacalnościami pogłębia się na całym świecie. To skutek słabego popytu, trwających napięć geopolitycznych i nierównomiernych warunków finansowania. Allianz Trade, ubezpieczyciel należności, w swojej najnowszej analizie prognozuje, że w tym roku ich liczba globalnie wzrośnie aż o 11 proc., a w Polsce o 5 proc. Sławomir Bąk, członek zarządu Allianz Trade, zwraca uwagę, że w Polsce niewypłacalności przybywa głównie w transporcie i budownictwie. Ich liczba spada natomiast w usługach. Dla całej gospodarki dużym problemem są także niskie marże, będące efektem wysokich kosztów pracy, energii i finansowania. Ponadto spowolnił popyt - i nie widać perspektyw na szybkie odwrócenie tego trendu. W wielu przypadkach trudności firm są skutkiem braku odpowiedniej reakcji na sytuację na rynku. – Wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami, które pojawiły się w następstwie pandemii i wojny, takie jak chociażby spowolnienie na największym rynku eksportowym polskich firm czy spadek popytu na dobra trwałe, są znane już od jakiegoś czasu. Wprawdzie dwa czy trzy lata to nie jest długi okres na przeorientowanie modelu działalności, jednak zarządzający wielu przedsiębiorstw nawet o tym nie pomyśleli albo zrobili to za późno – mówi Sławomir Bąk. Na niewielki w porównaniu do całego świata wzrost liczby niewypłacalności w Polsce wpływa wdrożenie na stałe do przepisów popandemicznej uproszczonej restrukturyzacji. – Ułatwienie restrukturyzacji w naszym kraju było dobrym ruchem. Świadczy o tym wciąż stosunkowo umiarkowana liczba niewypłacalności dużych firm w Polsce w porównaniu do większości innych rynków. To oznacza, że przedsiębiorcy identyfikują problemy na wczesnym etapie, dzięki czemu nie kumulują się one na większych podmiotach tak powszechnie, jak w wielu innych krajach, w których postąpiono odwrotnie, chroniąc przedsiębiorców i chowając procedury niewypłacalnościowe w zamrażarce. Prawo restrukturyzacyjne jest jednak przede wszystkim narzędziem, z którego część firm korzysta, bo może, a część - ponieważ musi. Zaledwie kilkuprocentowy wskaźnik skutecznie zamkniętych restrukturyzacji pokazuje, że proces naprawy to często nie kwestia wyboru, tylko konieczność – tłumaczy Sławomir Bąk. Jeśli chodzi o prognozy dotyczące całego świata, to zdaniem ekspertów Allianz Trade liczba niewypłacalności ustabilizuje się dopiero w 2026 r. i to na dość wysokim poziomie. W roku tym i kolejnym będzie rosła, w dodatku szybciej niż jeszcze na początku tego roku przewidywał ubezpieczyciel. Na koniec 2024 r. szczególnie duży wzrost według szacunków odnotują między innymi Stany Zjednoczone (31 proc.). W Niemczech, u naszego głównego partnera handlowego, wyniesie on 25 proc. W Czechach według prognoz będzie to 10 proc., we Francji 18 proc., a w Wielkiej Brytanii 5 proc. Największy wzrost odnotują Singapur i Kanada (39 proc.). Zdaniem Aylin Somersan Coqui, dyrektor generalnej Allianz Trade, na wzrost niewypłacalności firm - oprócz stłumionego popytu, niepewności geopolitycznej i trudności w zakresie finansowania - wpłynęło także to, że nie są one już chronione wsparciem, które było wprowadzone w czasie pandemii i kryzysu energetycznego. Wśród branż najbardziej ucierpiało budownictwo, handel detaliczny i usługi - zarówno po względem częstotliwości restrukturyzacji, jak i dotkliwości problemu. Warto zauważyć, że rekordowo dużo jest na świecie niewypłacalności dużych firm, szczególnie w Europie Zachodniej. Stwarza to poważne zagrożenie dla poziomu zatrudnienia, szczególnie w Europie i Ameryce Północnej. Do 2025 r. w tych regionach może zostać zlikwidowanych ponad 1,6 mln miejsc pracy, co odpowiada 8 proc. całkowitej liczby bezrobotnych. Oznaczałoby to najwyższy od dekady poziom zlikwidowanych miejsc pracy. Zdaniem ekspertów Allianz Trade obniżenie stóp procentowych nie rozwiąże problemu. Co prawda stopniowe łagodzenie polityki pieniężnej może przynieść pewną ulgę, ale nie uratuje zmagających się z trudnościami firm. – Generalnie w krajach, w których związek między stopami procentowymi a niewypłacalnością jest najsilniejszy, spadek kluczowych stóp procentowych o 1 pkt proc. do jesieni 2025 r. powinien doprowadzić do zmniejszenia liczby niewypłacalności o 2 pkt proc. dzięki wyższym marżom – prognozuje Maxime Lemerle, główny analityk ds. badań nad niewypłacalnością w Allianz Trade.