world
Wielkie odejscie od cyrylicy. Porozumienie z "sojusznikami Moskwy"
Organizacja Panstw Turkijskich zgodzia sie przyjac wspolny alfabet acinski. W gronie tych panstw znajduja sie takze bye republiki ZSRR ktore sa w trakcie odchodzenia od cyrylicy. Jedynym krajem ktory wyama sie z ustalen jest Kirgistan. Sprawa alfabetu jest tam bowiem kwestia polityczna. Na zachowanie kirgiskiej cyrylicy nalega Moskwa ktora obawia sie utraty wpywow w regionie.
Zmień miejscowość Popularne miejscowości Organizacja Państw Turkijskich zgodziła się przyjąć wspólny alfabet łaciński. W gronie tych państw znajdują się także byłe republiki ZSRR, które są w trakcie odchodzenia od cyrylicy. Jedynym krajem, który wyłamał się z ustaleń, jest Kirgistan. Sprawa alfabetu jest tam bowiem kwestią polityczną. Na zachowanie kirgiskiej cyrylicy nalega Moskwa, która obawia się utraty wpływów w regionie. Pięć krajów Organizacji Państw Turkijskich (OTS) przezwyciężyło wieloletnie spory dotyczące liter i znaków diakrytycznych i uzgodniło wspólny 34-literowy alfabet łaciński dla swoich języków . Przełomowe okazało się wrześniowe spotkanie Komisji ds. Wspólnego Alfabetu Turkijskiego, do którego doszło w Baku. W przypadku Azerbejdżan u , Turcji i Uzbekistan u , które posługują się już alfabetem łacińskim, przyjęcie standardowego alfabetu może być stosunkowo proste. Inaczej sprawa wygląda w przypadku Kazachstan u , który jest w trakcie odchodzenia od cyrylicy. W Kirgistan ie , jedynym państwie członkowskim OTS, które nie zdecydowało się jeszcze na przejście na alfabet łaciński , wspólny alfabet pozostaje kwestią sporną. W kraju od lat 90. toczy się w tej sprawie debata pomiędzy naukowcami, politykami i opinią publiczną. Kirgistan: Rosja naciska na zostanie przy cyrylicy Językoznawcy, którzy reprezentowali Biszkek na spotkaniu w Baku twierdzą, że projekt alfabetu kirgiskiego w wersji łacińskiej jest już gotowy i oczekuje wyłącznie na decyzję polityczną. Prezydent Kirgistanu Sadyr Dżaparow stwierdził jednak, że jest "za wcześnie", aby kraj porzucił cyrylicę narzuconą byłym republikom radzieckim przez Moskwę . Łacińska wersja alfabetu kirgiskiego składa się z 28 liter i w pełni zachowuje strukturę fonemiczną języka. Opiera się na alfabecie zaadaptowanym przez kirgiskiego językoznawcę i polityka Kasyma Tynystanowa i używanym w Kirgistanie od 1927 do 1940 roku. Jak podkreślają jednak eksperci, decyzja Kirgistanu o rezygnacji z cyrylicy może rozgniewać bliskiego sojusznika - Moskwę , która odbierze ją jako próbę opuszczenia rosyjskiej strefy wpływów . Rosyjscy politycy wielokrotnie wzywali Biszkek, aby nie podważał roli języka rosyjskiego, który ma w Kirgistanie status urzędowego. Wspólny alfabet łaciński. Pierwsza była Turcja Dyskusja na temat wspólnego alfabetu rozpoczęła się niemal natychmiast po upadku Związku Radzieckiego, na początku lat 90. Turcja dążyła wówczas do zacieśnienia więzi z innymi turkijskimi narodami - Azerami, Kazachami, Kirgizami, Turkmenami i Uzbekami. Naukowcy, którzy przygotowali ostateczną wersję ujednoliconego alfabetu, składającego się z 34 liter, twierdzą, że odzwierciedla on cechy języków turkijskich używanych w tych krajach. Każde z państw zmieniło niektóre litery, aby odzwierciedlić cechy fonetyczne swojego języka . Turcja przeszła na alfabet łaciński w 1928 roku, porzucając pismo arabskie. Inne ludy tureckie przez krótki czas używały alfabetu łacińskiego we wczesnych latach Związku Radzieckiego. Moskwa zmusiła jednak republiki do zastąpienia ich alfabetu cyrylicą. Całkowity powrót do alfabetu łacińskiego zajął Azerbejdżanowi około 10 lat - proces ten rozpoczął się w kraju w grudniu 1991 roku. Obecny alfabet łaciński używany w krajach Kaukazu Południowego składa się z 32 liter. Turkmenistan i Uzbekistan odchodzą od cyrylicy Turkmenistan , który nie jest członkiem OTS, ale ma w organizacji status obserwatora, w 1993 roku ponownie wprowadził alfabet łaciński. Najnowsza wersja alfabetu turkmeńskiego opartego na łacinie składa się z 30 liter i była kilkakrotnie zmieniana. Uzbekistan rozpoczął stopniowe przechodzenie na alfabet łaciński w 1993 roku, nadal używając cyrylicy . Ostateczna wersja alfabetu łacińskiego dla języka uzbeckiego, zawierająca 29 liter i apostrof wskazujący twardy znak, specjalne dźwięki lub intonację, została zaprezentowana w 2019 roku. Kazachstan planuje zakończyć przejście na alfabet łaciński do 2025 roku. Po wielu latach dyskusji ówczesny prezydent Nursułtan Nazarbajew podpisał w 2017 roku dekret o stopniowej wymianie alfabetu cyrylicy na alfabet łaciński . Alfabet składa się z 32 liter, a niektóre dźwięki są oznaczone apostrofem. Tadżykistan , jedyny nieturecki kraj w Azji Środkowej (naród indoeuropejski pochodzenia irańskiego - red.), w dalszym ciągu używa cyrylicy. Wezwania niektórych naukowców do zastąpienia cyrylicy literami arabskimi nie znalazły tam dotąd poparcia . Organizacja Państw Turkijskich obejmuje Kirgistan, Kazachstan, Uzbekistan, Turcję i Azerbejdżan. Status obserwatora mają Turkmenistan, Węgry i nieuznany na arenie międzynarodowej Cypr Północny. --- Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
PREV NEWSAtak Izraela na Liban. Wojciech Wilk panika i przerazenie
NEXT NEWSNATO ma nowego sekretarza. Mark Rutte zosta rzucony na geboka wode. "Zaklinacz Trumpa"
Zmasowany ostrza Izraela. Iran ostrzega USA przed interwencja. Podsumowanie nocy
We wtorek wieczorem Iran uderzy rakietami w Izrael. W caym kraju rozbrzmiay syreny alarmowe a miliony mieszkancow otrzymao polecenie zejscia do schronow. Binjamin Netanjahu grozi ze Iran poniesie konsekwencje swoich dziaan. Z kolei wadze w Teheranie ostrzegy sojusznikow Izraela przed bezposrednia interwencja w konflikt grozac "poteznym atakiem". Natomiast USA zapowiadaja obrone swoich interesow w regionie. Oto najwazniejsze informacje ktore pojawiy sie w nocy.
Debata Vance-Walz. Kandydat Demokratow zarzuca Trumpowi wprowadzanie chaosu
Podczas debaty kandydatow na wiceprezydenta Stanow Zjednoczonych republikanski senator JD Vance podkresli suwerennosc Izraela w decydowaniu o wasnym bezpieczenstwie wskazujac na koniecznosc amerykanskiego wsparcia dla sojusznikow. Jego rywal gubernator Minnesoty Tim Walz podkresli ze dzisiaj konieczne jest pewne przywodztwo a nie chaos reprezentowany przez Trumpa.
Izrael zapowiada odwet na Iranie. Media mozliwe uderzenie w instalacje nuklearne
Izrael moze zdecydowac sie na zdecydowana odpowiedz na wtorkowy ostrza rakietowy ze strony Iranu. Premier Binjamin Netanjahu zapowiedzia ze Teheran "zapaci" za atak. Wsrod mozliwych opcji odwetu BBC wymienia uderzenia w iranskie bazy wojskowe osrodki dowodzenia a nawet instalacje nuklearne.
Niespokojna noc na Bliskim Wschodzie. Izrael ponownie uderza w Liban RELACJA NA ZYWO
We wtorek po poudniu Iran przypusci atak rakietowy na Izrael w odwecie za zabojstwo przywodcy Hezbollahu Hassana Nasrallaha. W sumie w kierunku Tel Awiwu oraz innych miast wystrzelonych zostao blisko 200 pociskow. Wiekszosc rakiet zostaa przechwycona lub zneutralizowana przez systemy obronne. Izraelskie wojsko wydao kolejne oswiadczenie grozace odwetem za iranski ostrza. Rzecznik si zbrojnych okresli ze mozna spodziewac sie "silnych nalotow na caym Bliskim Wschodzie". Zapraszamy do sledzenia relacji na zywo.
Stao sie to czego USA najbardziej sie bay. "Spirala przemocy"
Od 7 pazdziernika ubiegego roku administracja Joego Bidena robia wszystko by dyplomatycznie rozwiazac konflikt na Bliskim Wschodzie i uniknac pozogi w regionie. Nie udao sie. Atak Iranu na Izrael pokaza ze strategia Waszyngtonu zawioda.
Systemy do zestrzeliwania rosyjskich dronow umieszczone na granicach otwy
otwa wzmacnia obrone powietrzna przy granicy z Biaorusia i Rosja. W regionie atgalii rozmieszczono jednostki si powietrznych z rakietami przeciwlotniczymi oraz specjalny radar do wykrywania dronow. Decyzja ta jest odpowiedzia na incydent z rosyjskim dronem ktory naruszy przestrzen powietrzna kraju.