Niepewnosc na Bliskim Wschodzie. Jeden scenariusz "stawia USA pod sciana"

Zmień miejscowość Popularne miejscowości Bliski Wschód wstrzymuje oddech, czekając na zapowiedziany odwet Izraela. Odpowiedź będzie symboliczna jak przed kilkoma miesiącami, czy Izrael zdecyduje się na eskalację? Michał Wojnarowicz z PISM w rozmowie z Interią wskazuje, że na razie mamy do czynienia z działaniami "kalibrowanymi". Istnieje jednak scenariusz, w którym Tel Awiw sięgnie po opcję atomową, która "stawia Amerykanów pod ścianą". - Jak przypomnimy sobie kwiecień, po ataku Iranu miała miejsce symboliczna odpowiedź Izraela i ten etap był deeskalowany. Teraz wiele zależy od tego, co zrobi Izrael , czy zmaterializuje się zapowiedź równorzędnej odpowiedzi, czy jednak sojusznicy przekonają Izrael, tak jak Joe Biden w kwietniu, żeby "przyjął zwycięstwo" - mówi Interii Michał Wojnarowicz, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych w programie Bliskiego Wschodu i Afryki. Przypomnijmy, w kwietniu Izrael przeprowadził nalot na ambasadę Iranu w Syrii . Teheran odpowiedział atakiem przy użyciu kilkuset dronów , z których większość zatrzymał system przeciwlotniczy Żelaznej Kopuły . Następnie Izrael ostrzelał kilka celów przy lotnisku w irańskim Isfahanie. Odwet miał raczej symboliczny charakter, a media nieoficjalnie donosiły, że prezydent USA ostrzegł izraelskiego premiera, że Waszyngton nie weźmie udziału w kontrataku na Iran . Najwyraźniej go przekonał, bo sprawa największych napięć izraelsko-irańskich na kilka miesięcy ucichła. Warto zaznaczyć, że w kwietniu Iran użył broni, która do celów leciała kilka godzin, więc Izrael i jego sojusznicy mieli czas na przygotowanie obrony. Trudno oczekiwać, żeby taki atak był skuteczny. Teraz Teheran użył znacznie szybszych rakiet balistycznych , z którymi walczyć musi już nie Żelazna Kopuła, tylko systemy rakiet Arrow . - Tym razem informacje o ataku miały pojawić się przed samym nalotem, choć oficjalnie Iran zaprzecza. Pytanie jaką miały formę. Pojawił się wątek mówiący o tym, że Iran ostrzegał o ataku kanałami informacyjnymi przez Rosję . W tym widać bardzo konkretną politykę - wskazuje Wojnarowicz. - To był pewien sygnał. Ale nawet atak z ostrzeżeniem może przynieść duże straty i jest pewnym wyzwaniem rzuconym drugiej stronie. Pytanie jak strona izraelska teraz na to odpowie - dodaje ekspert. Iran prowadzi "kalibrowane" ataki Michał Wojnarowicz zaznacza też, że obecne decyzje Teheranu są zachowawcze. - Działania ze strony Iranu są wykalibrowane . Warto jednak mieć z tyłu głowy, że nawet jeśli jest kalibracja ataku, wybór konkretnych celów i środków, czyli na przykład w kwietniu dużej liczby dronów, druga strona jest uprzedzona o ataku i nie jest on tak bardzo efektywny, to nigdy nie ma gwarancji, że szczątki rakiety czy drona nie spadną np. na autobus z cywilami . To też pierwszy scenariusz w kontekście odwetu Izraela, czyli tak jak w kwietniu - odpowiedź symboliczna. Ale nawet w takim wariancie istnieje ryzyko eskalacji. - Łatwo chęć zadania dużych strat Iranowi zamienić w porażkę . Gdyby na przykład nawet po udanym ataku na cel w Iranie, Iranowi udałoby się zestrzelić izraelskiego pilota, to wtedy sytuacja zamienia się w polityczny koszmar dla rządu Binjamina Netanjahu - podkreśla Wojnarowicz. Analityk PISM dodaje, że niebezpieczna jest każda kolejna odpowiedź skonfliktowanych stron. - Istnieje też ryzyko, że Iran odpowie na kolejny odwet Izraela w sposób zagrażający innym graczom w regionie . Sytuacja jest na tyle poważna, że zostały przesunięte pewne granice i każda kolejna decyzja o użyciu siły jest coraz łatwiejsza - mówi Interii. Izrael sięgnie po ostateczny scenariusz? "Myślą o tym od lat" Kolejny scenariusz to opcja atomowa. Według portalu Axios, na stole izraelskich polityków i dowódców leży opcja ataku na irańską infrastrukturę jądrową. - Izraelczycy myślą, mówią od wielu lat o ataku na irańską infrastrukturę programu nuklearnego . Mają ku temu możliwości. Ale to wymagałoby koordynacji z Amerykanami i państwami arabskimi. Nie wydaje mi się, żeby ci partnerzy jakkolwiek by tego teraz chcieli . Jest też pytanie czy na taki polityczny gambit Izraelczycy zdecydowaliby się na miesiąc przed wyborami w USA - zaznacza Wojnarowicz. - Taka sytuacja stawiałaby Amerykanów pod ścianą . Administracji Bidena nie zależy na uwikłanie się w konflikt z Iranem. Ona dążyła do ścieżki negocjacyjnej, jeśli chodzi o irański program nuklearny. Nie ma też co ukrywać, że przy całej antyirańskiej retoryce Donalda Trumpa , to nie jest osoba, która chciałaby się wikłać w konflikt na Bliskim Wschodzie - mówi dalej. Bliski Wschód. "Furtka" do zakończenia konfliktu Rzecznik izraelskiej armii oświadczył, że Izrael odpowie na wtorkowy atak Iranu "gdziekolwiek, kiedykolwiek i jakkolwiek zechce", zgodnie z doktryną rządu. - Jest na tę chwilę zostawiana furtka, żeby konflikt wstrzymać . Strony się wykazały. Tylko pytanie czy Izrael na tym poprzestanie, bo stawka jest trochę większa - komentuje Michał Wojnarowicz. - Kilka elementów tutaj się zazębia. To kwestia kalkulacji politycznych po stronie samego premiera Netanjahu . Uwikłanie regionu w konflikt o większej intensywności niż do tej pory, co miałoby duży wymiar w kontekście konsekwencji gospodarczych. Na pewno Iran będzie mieć większą łatwość w akcjach przeciwko Izraelowi tak długo, jak długo trwa operacja w Libanie . Hezbollah będzie mieć pretekst do atakowania Izraela tak długo, jak długo trwają walki w Strefie Gazy , bo trzeba pamiętać o genezie tej odsłony konfliktu - wyjaśnia w rozmowie z Interią analityk PISM. Jakub Krzywiecki Chcesz porozmawiać z autorem? Napisz na [email protected] ----- Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!