"Autorytarna przystan". Prezydentura Donalda Trumpa moze byc woda na myn dla sojuszu Putina

Wygrana Donalda Trumpa nie była zaskoczeniem dla światowych przywódców. To przede wszystkim dlatego — a nie ze względu na gościnność Putina – organizowany przez Rosję szczyt BRICS w Kazaniu cieszył się tak dużym zainteresowaniem. Dla uczestników spotkania była to bowiem niepowtarzalna okazja do tego, by przyjrzeć się potencjalnym sojusznikom. Wiele osób komentujących ostatni szczyt BRICS — w tym sam autor tego akronimu, były ekonomista banku Goldman Sachs Jim O'Neill — uważa, że na spotkaniu nie padło nic poza regularnie głoszonymi i często niekonkretnymi deklaracjami. Czy jednak, znając strukturę tej grupy, powinniśmy być tym zaskoczeni? Raczej nie. Według niektórych danych kraje BRICS+ wytwarzają 37,5 proc. globalnego PKB. Z tego względu wielu komentatorów jest zdania, że stowarzyszenie to może urosnąć do roli globalnej potęgi. Alternatywa dla Zachodu Przyjrzyjmy się wypowiedziom tych, którzy wiążą z BRICS+ duże nadzieje geopolityczne. Brahma Chellani, emerytowany profesor studiów strategicznych w Centrum Studiów Politycznych w New Delhi i stypendysta Akademii Roberta Boscha w Berlinie, ubolewa nad wykorzystywaniem przez Zachód finansów jako broni. Chellani odnosi się w ten sposób do zamrożenia aktywów rosyjskiego banku centralnego, co jego zdaniem wywołało głęboki niepokój na globalnym południu. Gospodarka Rosji w tarapatach. Miliarderzy nie wierzą w zapewnienia Kremla Z kolei Hippolyte Fofack, pracownik Centrum Studiów Afrykańskich Uniwersytetu Harvarda i były główny ekonomista w Afrykańskim Banku Eksportowo-Importowym, mówi o BRICS+ jako alternatywie, dzięki której Rosja będzie mogła rozwiązać część swoich problemów gospodarczych. Oczywiście ani Chellani, ani Fofack nie są przedstawicielami elity politycznej BRICS+, ale takie myślenie nie jest odosobnione wśród tych, którzy próbują znaleźć ideologiczne podstawy dla rozwoju tego stowarzyszenia. Tezy te bardzo przypominają pogląd, który lubią powielać rosyjscy propagandziści i urzędnicy. Ich zdaniem Zachód dopuścił się "nieumotywowanego aktu agresji" przeciwko "miłującej pokój i prosperującej Rosji", ograniczając jej możliwości eksportowe i zamrażając część jej zasobów finansowych. Rosyjska agresja na Ukrainę została całkowicie pominięta w tym obrazie świata, ponieważ w światopoglądzie rosyjskich władz akt ten nie jest czymś, na co społeczność światowa powinna w ogóle zwracać uwagę. Główni aktorzy Podobną postawę wobec aktów masowej przemocy i kryzysów humanitarnych regularnie demonstrują Chiny, m.in. poprzez systematyczne blokowanie inicjatyw decydujących o stosunku społeczności światowej do niektórych zbrodni. To właśnie reżimy chiński i rosyjski, które systematycznie dopuszczają się rażących naruszeń praw człowieka, są głównymi aktorami w BRICS+. "Będzie to dziwny kraj". Spełnia się ponura prognoza dla Rosji BRICS+ ma zatem wszelkie szanse, by stać się przestrzenią, w której próby stworzenia mechanizmów m.in. potępiających łamanie praw człowieka będą jeszcze trudniejsze. Dyktatorom spodoba się taka alternatywa. Jednak kraje globalnego Południa, które zdecydowały się podążać w kierunku kontroli społeczeństwa nad władzą, a nie kontroli władzy nad społeczeństwem (jak ma to miejsce w przypadku Chin) wolałyby raczej ograniczyć wpływy autorytarnych przywódców BRICS. Obecna wersja BRICS+ jest po prostu niebezpieczną alternatywą dla Zachodu. Wybory w USA a przyszłość BRICS Donald Trump może jednak nadać temu sojuszowi większe znaczenie. Jego poprzednia prezydentura, w tym takie działanie jak anulowanie porozumienia nuklearnego z Iranem i nałożenie sankcji na republikę islamską, przyczyniła się do utraty bardziej liberalnych środowisk politycznych w tym kraju. Z kolei plany Trumpa dotyczące przebudowania globalnego handlu, a także jego autorytarne poglądy, mogą przyczynić się do poszukiwania rozwiązań problemów handlowych i politycznych, m.in. w ramach BRICS. "Zapewnimy pokój poprzez siłę". Czy Kijów powinien obawiać się Marca Rubia? Możliwy proces demontażu amerykańskich instytucji może na przykład zwiększyć potrzebę dedolaryzacji. W końcu wykorzystanie dolara jako lokaty kapitału jest w dużej mierze zdeterminowane przez jakość amerykańskiego systemu sądowniczego, a prezydentura Donalda Trumpa może przyczynić się do jego upadku. Z kolei możliwa utrata rynku amerykańskiego w wyniku podniesienia ceł importowych przez administrację Trumpa zmusi niektóre kraje do poszukiwania nowych konsumentów na rynku światowym. Podczas gdy Donald Trump i jego sojusznicy chcą powstrzymać Chiny przed staniem się alternatywnym globalnym biegunem, impulsywna polityka typowa dla nowo wybranego prezydenta USA może przynieść odwrotny skutek. Jeśli wydarzenia potoczą się zgodnie z tym scenariuszem, to kraje zrzeszone w BRICS+ mogą wreszcie zyskać silniejszą motywację do realizacji od dawna deklarowanych planów.