Rosja sie juz nie podniesie ale dalej zaklina rzeczywistosc. "Niebawem stanie sie druga Korea Ponocna"

Niewielu zna tak dobrze rosyjską duszę jak Aleksiej Wieniediktow. – Na początku społeczeństwo było w szoku – mówi redaktor naczelny Echa Moskwy, jeden z najbardziej wpływowych dziennikarzy w Rosji. Jego stacja radiowa została zamknięta po rozpoczęciu wojny w Ukrainie, ponieważ w jednej z audycji "operacja specjalna" ( jak propaganda każe nazywać wojnę w Ukrainie ) została publicznie nazwana strategicznym błędem Władimira Putina. – Po paraliżu szokowym ludzie nabrali odwagi i rozpoczęli przygodę z polityką zagraniczną – stwierdził. W międzyczasie jednak "infekcja" się rozprzestrzeniła i wielu ludzi uświadomiło sobie negatywne skutki wojny i sankcji . Teraz, jego zdaniem, wśród ludzi panuje stare, rosyjskie przekonanie: "Po prostu z tym żyjmy. Co możemy zrobić?". Od hurraoptymizmu po fatalizm Oczywiście jedynie ci Rosjanie, którzy nie miotają się między hurraoptymizmem a fatalizmem, rozumieją ekonomiczne konsekwencje zapaści wpędzającej Rosję w coraz większą izolację. Izolację, która oznacza dla nich utratę dotychczasowego dobrobytu. Niektórzy już zaczynają kreślić scenariusze na przyszłość, zaklinając przy tym rzeczywistość. Nieludzkie bogactwo. Jak dawni KGB-iści sprywatyzowali sobie Rosję German Gref, rosyjski prawnik i ekonomista niemieckiego pochodzenia, były minister gospodarki oraz wieloletni szef największego banku w kraju Sbierbanku, był jednym z nielicznych przedstawicieli establishmentu, który pozostawał blisko Władimira Putina, lecz starał się utrzymać probiznesową przeciwwagę wobec dominującej grupy twardogłowych zwolenników państwowego interwencjonizmu. W połowie czerwca Gref oświadczył na forum ekonomicznym w Petersburgu, że Rosja jest w poważnych długoterminowych kłopotach. – Z pewnością gospodarka trzyma się na razie lepiej niż oczekiwano – powiedział. – Ale ponieważ kraje, które nałożyły sankcje na Rosję, stanowiły 56 proc. rosyjskiego eksportu i 51 proc. importu, zagrożone było 15 proc. produkcji gospodarczej. A powrót do poziomu z 2021 r. może potrwać około dziesięciu lat, jeśli nic się nie zrobi – dodał. Czytaj też: "Nikt nie śmieje się tutaj z Europy" — o sytuacji rosyjskiego biznesu opowiada jeden z najbardziej znanych rosyjskich finansistów Nikt tak naprawdę nie śmie przewidywać, że nastąpi rozluźnienie napięć z Zachodem i że wymiana gospodarcza z głównym partnerem handlowym, Europą, znów ruszy. Żeby tak się stało, musiałby zapanować pokój w Ukrainie. W rozmowie z "Die Welt" Oleg Wiugin, profesor ekonomii i jeszcze zaledwie kilka dni temu przewodniczący rady nadzorczej moskiewskiej giełdy, mówi, że nie wyobraża sobie, do czego mógłby doprowadzić zakaz rosyjskiego importu wielu towarów i technologii z Zachodu. Zwrot ku Chinom Rzeczywistość jednak pobudziła wyobraźnię. Stosunek rosyjskiego społeczeństwa do Zachodu nadal się pogarsza, jak wynika z badania instytutu badania opinii publicznej Centrum Lewady. – A ponieważ odpowiada to także głównemu nurtowi na Kremlu, instytuty badawcze rozpaczliwie próbują wymyślić modele rozwoju gospodarki, które do tego pasują – mówi Roland Götz, ekspert ds. rosyjskiej ekonomii na Wolnym Uniwersytecie w Berlinie. Zobacz również: Zboże z Ukrainy trafi do Libanu. Ekspert mówi, na co liczy Putin – Przy całej różnorodności modeli, wszystkie zawierają zwrot ku Wschodowi, zwłaszcza ku Chinom. Wiele z nich zakłada odcięcie się od światowego handlu i koncentrację na rynku krajowym. Te idee są obecnie mocno zakotwiczone w umysłach ludzi i prawdopodobnie także w głowie Władimira Putina; są przecież szeroko propagowane w dominujących mediach państwowych. Rosjanie ciągle słyszą o samowystarczalności gospodarczej i substytucji importu po tym, jak import – częściowo w wyniku zachodniego embarga na zaawansowane technologie, maszyny, uzbrojenie i dobra luksusowe – skurczył się do mniej niż połowy. Sam Putin także zaklina rzeczywistość. Mówił niedawno o zasadniczej zmianie polityki handlowej, czyli orientacji na gospodarki w krajach rozwijających się i zwiększenie obecności chińskich producentów samochodów i indyjskich sieci supermarketów w Rosji. Chiny jednak nie są bezinteresowną organizacją charytatywną i prędzej czy później Kreml będzie musiał spłacić zaciągany dług. "Droga donikąd" Kolejnym zaklinaczem rzeczywistości jest Aleksandr Szirow, dyrektor Instytutu Prognoz Gospodarczych Akademii Nauk. Zwolennik rozwoju rynku wewnętrznego wskazuje w rozmowie z "Die Welt" na wielkość Rosji. – Handel zagraniczny nie jest tak ważny jak kiedyś – peroruje. I dodaje, że "za wpływy z eksportu ropy i gazu i tak możemy kupować za granicą tylko w ograniczonym zakresie, to nie musimy też zwiększać eksportu". – Możemy też pozyskać niezbędny kapitał na inwestycje w kraju na najbliższe dziesięć lat, biorąc pod uwagę nasze niskie zadłużenie – mówi Szirow. Dotychczasowe zadłużenie Rosji jest rzeczywiście niewielkie i wynosi nieco poniżej 20 proc. PKB. Ale jeśli chodzi o znaczenie handlu zagranicznego, to ostatnio poruszenie wywołał nawet Siergiej Czemiezow, kolega Putina z KGB z czasów służby w NRD, a dziś szef państwowego holdingu Rostech, specjalizującego się w przemyśle obronnym i produkcji sprzętu high-tech. – Rosja musi pozostać częścią globalnego świata, ponieważ próba zrobienia wszystkiego samemu jest drogą donikąd – przyznał. Również Szirow podkreślił, że brak dostępu Rosji do zachodnich technologii z powodu sankcji oznacza, że będzie ona coraz bardziej opóźniona w rozwoju w stosunku do reszty świata. – Chiny mogą nam wiele zastąpić, ale same nie są tak przodujące w technologiach jak Zachód. Sprzeczność w rozumowaniu – Rozwijanie rodzimego rynku z pomocą Chin to i tak sprzeczność w rozumowaniu – mówi Andriej Mowczan, urodzony w Rosji ekspert finansowy i szef firmy inwestycyjnej Movchan's Group w Londynie: – Tam, gdzie mogą, Chińczycy zaleją rosyjski rynek własnymi produktami – mówił Mowczan. – A jak trudno jest rozwijać zrównoważony popyt wewnętrzny w systemie autorytarnym, pokazują same Chiny. Działałoby to tylko w systemie państwowej dystrybucji pieniędzy, ale to nigdy nie jest efektywne – dodał. Czytaj też: Kreml wydał podręcznik do propagandy. Wiemy, co się w nim znajduje: "celem jest walka z bezbożnikami i nazizmem" Chiny, i w pewnym stopniu Indie, faktycznie pomogły Rosji w pierwszych miesiącach obowiązywania sankcji, kupując między innymi więcej rosyjskiej ropy. Chińczycy, którzy już przed wojną w Ukrainie pokrywali prawie 20 proc. wolumenu handlu zagranicznego Rosji, sygnalizują gotowość do wypełnienia luk pozostawionych przez zachodnie firmy, w zakresie, w jakim nie naruszą zachodnich sankcji. – Temat, że Rosja jednostronnie oddaje się w ręce Chin, podczas gdy same Chiny pozostają zintegrowane z gospodarką światową, nie został jeszcze w Moskwie poruszony – mówi ekonomista Roland Götz. Rosji również nie pomógł fakt, że krajowi grozi sprowadzenie do roli taniego dostawcy surowców przez Chiny. Exodus specjalistów z Rosji Makler Andriej Mowczan przestrzega przed pochopnymi i nierealistycznymi wnioskami: – Popyt na paliwa kopalne z pewnością pozostanie wysoki przez najbliższe dziesięć lat, dlatego struktura gospodarcza Rosji nie ulegnie istotnej zmianie. Ale dochody Rosji z eksportu ropy zaczną spadać w ciągu dwóch, trzech lat, ponieważ brakuje technologii dla nowych, trudno dostępnych złóż i rosyjska ropa będzie musiała być nadal sprzedawana z rabatem – powiedział. – Kluczowym punktem nie jest dobra cena ropy. To niewiele pomogło od czasu aneksji Krymu w 2014 r. – mówi Wiugin, który był też kiedyś zastępcą szefa banku centralnego za pierwszej kadencji Putina. – Kluczową sprawą jest ściągnięcie do kraju kapitału inwestycyjnego, wtedy wszystkie sektory mogą się rozwijać. Z tą tezą Mowczan w zasadzie się zgadza. – Ale inwestycji już nie ma, tak jak nie ma nowych technologii. Zamiast rządów prawa panuje korupcja. Co więcej, w Rosji zaczyna brakować siły roboczej: szacujemy, że tylko w tym roku kraj opuści 500 tys. specjalistów, w tym 100 tys. informatyków. Bez zmiany reżimu nie będzie zmian strukturalnych – mówi Mowchan i dodaje zawczasu: – Ale zmiana reżimu jest mało prawdopodobna, a nawet jeśli do niej dojdzie, warunki gospodarcze będą się pogarszać. Czytaj też: Kim Dzong Un straszy bronią jądrową. Oskarżył USA o "demonizowanie" Korei Północnej – Bez fundamentalnych reform Rosja będzie gospodarką archaiczną – twierdzi Wiugin. Zdaniem Götza, odcinając się od Zachodu, Moskwa może stać się outsiderem w światowej gospodarce: "drugą Koreą Północną ". Mowczan uważa, że elita jeszcze długo będzie żyła z eksportu surowców. Pochodzący z Rosji bankier przewiduje, że w obecnych warunkach gospodarka rosyjska skurczy się o 20 proc. do 2032 roku: – Ale miliony Rosjan nie będą głodować. Chociaż jeśli wcześniej mieli niewiele, to w przyszłości będą mieli jeszcze mniej. Dziękujemy, że jesteś z nami. Zapisz się na newsletter Onetu, aby otrzymywać od nas najbardziej wartościowe treści.