Rynek zaczyna zakady o mocne ciecie stop EBC i NBP

Ten rok miał przynieść ożywienie w przemyśle, ale nie przyniósł, a ostatnie dane sugerują wręcz nawrót zjawisk recesyjnych. Wstępne dane z badania PMI w strefie euro pokazały, że indeks wyniósł w październiku 45,9 pkt, czyli minimalnie więcej niż we wrześniu, ale wciąż poniżej granicy neutralnej (50 pkt). Uwagę przykuwa jednak fakt, że producenci zaczynają zwalniać ludzi. W badaniu pojawia się wniosek, że skala zwolnień jest największa od 2020 r. i jest skoncentrowana właśnie w przetwórstwie. Intrygujące pytanie brzmi: dlaczego ten rok nie przyniósł żadnego przełomu w przetwórstwie, mimo że teoretycznie były ku takiemu ożywieniu przesłanki? Pewną rolę może odgrywać niepewność związana z polityką handlową po amerykańskich wyborach. Jeżeli Donald Trump wygra wybory i zgodnie z obietnicami wprowadzi cła, Unia Europejska mocno odpowie i zacznie się wojna handlowa. Serwis Politico donosi, że w Brukseli jest już opracowany dokładny plan reakcji na ewentualne amerykańskie cła. To całe zamieszanie już dziś może blokować inwestycje eksporterów. Inną przyczyną może być niepewność dotycząca polityki klimatycznej. W Brukseli dużo mówi się o zmianach w parametrach polityk sektorowych, na przykład przesunięciach terminów związanych z zakazem produkcji aut spalinowych czy modyfikacjach granicznej opłaty węglowej (CBAM – carbon border adjustment mechanism). To też może blokować decyzje inwestycyjne firm. Na skalę niepewności wskazuje fakt, że w tym roku bardzo zła jest koniunktura w sektorze produkcji dóbr kapitałowych, czyli takich, które są przeznaczone na inwestycje w moce produkcyjne. O ile w latach 2022-23 recesja w przemyśle obejmowała głównie dobra energochłonne, zaopatrzeniowe i konsumpcyjne dobra trwałe, o tyle w tym roku dołączyły maszyny, urządzenia i pojazdy. Uwaga inwestorów w naturalny sposób koncentruje się na stopach procentowych. Są one wysokie i też mogą przyczyniać się do redukcji inwestycji. Dlatego po serii słabych danych ze strefy euro inwestorzy zaczęli wyceniać możliwość głębszej redukcji stóp procentowych w euro na grudniowym posiedzeniu Rady Gubernatorów EBC. Dotychczas rynek wyceniał obniżkę stóp o 0,25 pkt proc., teraz kontrakty terminowe zaczynają wyceniać możliwość cięcia o 0,5 pkt proc. Te zmiany mają też wpływ na postrzeganie ścieżki stóp w Polsce. Kontrakty w Polsce wyceniają, że stopy NBP zostaną do marca zredukowane o 0,5 pkt proc. Dotychczas ekonomiści banków niechętnie mówili o takim scenariuszu, ale w czwartek zespół ekonomistów mBanku napisał na X (dawny Twitter), że stawia na redukcję stóp w takiej skali w marcu. Czy rzeczywiście czeka nas mocniejsze luzowanie polityki pieniężnej? Banki centralne w Europie niechętnie podchodzą do takich bardziej odważnych ruchów, ponieważ na razie nie widać, by stagnacja w przemyśle przekładała się na spadek zatrudnienia i wzrost stopy bezrobocia. Przemysł dołuje, ale usługi trzymają się lepiej. Wśród bankierów odpowiedzialnych za stopy panuje przekonanie, że lepiej trzymać wysokie stopy za długo niż za krótko, bo z pierwszego błędu można się szybciej i łatwiej wycofać. Dlatego mocniejsze redukcje stóp nastąpią pewnie dopiero wtedy, gdy informacje z ankiet o większych zwolnieniach pracowników zaczną być widoczne w twardych danych.