Prezes KDPW o 30 latach wspierania rozwoju rynku kapitaowego w Polsce

Rozmowa z MaciejemTrybuchowskim, prezesem zarządu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. / Jakie były największe wyzwania dlaKDPW na przestrzeni ostatnich 30 lat i jak udało się im sprostać? Już sama decyzja o tym, że tworzymy wPolsce z początkiem lat 90. rynek zdematerializowanych papierów wartościowychbyła w tamtym czasie sporym wyzwaniem. Ale bardzo dobrze, że ją podjęto.Kluczowy był tu czynnik ludzki i wizjonerskie spojrzenie w przyszłość. Wyzwań zawsze było wiele i wielebędzie. Mają różną naturę: prawną, rynkową, a nawet zdrowotną, bo np. pandemiaCovid też była nie lada wyzwaniem. Myślę, że we wszystkich tychprzypadkach kluczowi okazywali się ludzie – muszę przyznać, że w Grupie KDPWudało się stworzyć zespół profesjonalistów, nie rzadko związanych z rynkiemkapitałowym i z KDPW od 30 lat, którzy wyzwań się nie boją. Jakie zmiany na rynku kapitałowym najbardziej wpłynęły nadziałalność KDPW przez te lata? Do przełomowych decyzji wpływającychna działalność KDPW zaliczyłbym m.in. Program Powszechnej Prywatyzacji izwiązany z tym proces dematerializacji Powszechnych Świadectw Udziałowych wKDPW w 1996 r. Umożliwiło to ich wprowadzenie do obrotu. W następnym rokuprzystąpiliśmy do kolejnego etapu Programu, czyli zamiany Świadectw na AkcjeNarodowych Funduszy Inwestycyjnych. Z punktu widzenia ochrony inwestorówindywidualnych na rynku kapitałowym ważny był rok 2001, kiedy to zaczął wPolsce działać System rekompensat. Ważny moment w umiędzynarodowianiupolskiego rynku kapitałowego to rok 2003, w którym do KDPW przyjęliśmy akcjepierwszej zagranicznej spółki notowanej równolegle na parkiecie w Polsce iinnym kraju. Był to Bank Austria Creditanstalt AG. Fakt ten związany był zotwarciem pierwszego konta depozytowego KDPW w zagranicznej instytucjidepozytowej – Oesterreichische Kontrollbank. Duże znaczenie dla funkcjonowania KDPWodegrały regulacje będące pokłosiem kryzysu finansowego z 2009 roku.Spowodowały one m.in. konieczność wydzielenia z naszych struktur odrębnegopodmiotu – izby rozliczeniowej KDPW_CCP. Powołaliśmy do życia usługęrepozytorium transakcji EMIR, a później repozytorium transakcji SFTR.Rozpoczęliśmy także nadawanie kodów LEI. Rok 2014 był przełomowy, jeśli chodzio inwestorów i proces rozrachunku transakcji: zmienił dotychczasowy cyklrozrachunkowy z T+3 na T+2. Zmiana cyklu rozrachunkowego dostosowała polskirynek kapitałowy do standardów wprowadzanych w Unii Europejskiej. Teraz trwająprace nad zmianą cyklu na T+1. Które z osiągnięć KDPW uważa pan zanajważniejsze dla polskiego rynku kapitałowego? Polski rynek kapitałowy ma bardzodobrze rozwiniętą infrastrukturę posttransakcyjną, która odpowiada za wszelkieprocesy związane z prawidłowym rozliczeniem i rozrachunkiem transakcji, jak iusługami związanymi z obecnością emitentów na rynku finansowym. Ponadto udałonam się stworzyć wiele usług dodatkowych. Fakt, że uczestnicy polskiego rynkukapitałowego mogą u nas, zarówno w KDPW, jak i w KDPW_CCP, znaleźćkomplementarny pakiet usług, zgodny z krajowymi i międzynarodowymi regulacjamioraz standardami uważam za jedno z najważniejszych osiągnięć naszegorynku. Najlepszym potwierdzeniem tej tezyniech będzie uznanie polskiego rynku za rynek rozwinięty przez FTSE Russell – agencjęodpowiedzialną za badanie stopnia rozwinięcia danego rynku pod wielomawzględami – w tym także poziom rozwoju i jakość usług, które oferuje KDPW iKDPW_CCP. Zakwalifikowanie Polski do rozwiniętych rynków kapitałowychpotwierdza, że rynek jest dobrze uregulowany, oferuje profesjonalną inowoczesną jakość infrastruktury, a co zpunktu widzenia Grupy KDPW istotne – dostarcza rozwinięte na poziomie światowymusługi posttransakcyjne. Jak KDPW planuje wspierać rozwój rynkukapitałowego w Polsce na kolejne 30 lat? Chcąc odgrywać istotną rolę w sakliEuropy, polski rynek kapitałowy musi oferować pełną gamę usług także w sferzeposttransakcyjnej. Dlatego jako Grupa KDPW stale rozwijamy swoją ofertę,dostarczając rynkowi nowe rozwiązania oraz dostosowując swoją ofertę domiędzynarodowych standardów i regulacji. Z punktu widzenia przyszłości idalszego rozwoju polskiego rynku kapitałowego niezbędne jest wzmacnianie jegoinnowacyjności. Utrzymywanie w kraju kompetencji instytucji infrastrukturalnychjest jednym z wyróżników konkurencyjnych polskiego rynku kapitałowego. W jaki sposób KDPW dostosowuje się domiędzynarodowych trendów, takich jak zrównoważony rozwój i ESG? KDPW zatrudnia mniej niż 250 osób, takwięc obowiązki dotyczące raportowania wynikające z Corporate SustainabilityReporting Directive (CSRD) i European Sustainability Reporting Standards (ESRS)na razie nas nie obowiązują, ale przygotowujemy się już do tego zadania. Naszadziałalność nie powoduje bezpośrednio emisji dwutlenku węgla, niemniej już terazmamy podpisaną umowę z dostawcą energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Odwielu lat wprowadzamy także działania mające na celu ograniczenie zużyciaprądu, czy papieru. Jakie innowacje technologiczne KDPWwprowadził lub planuje wprowadzić, aby sprostać wyzwaniom współczesnego rynku? Działalność KDPW, jako instytucjiinfrastrukturalnej, w znaczącej mierze opiera się na regulacjach tworzącychszkielet rynku finansowego. Regulacje prawne, których celem jest zwiększeniebezpieczeństwa i przejrzystości rynku, są na tyle złożone oraz wymagającegromadzenia i analizy dużej ilości danych, że bez najnowocześniejszych narzędziIT nie można byłoby im sprostać. Usługi, które oferujemy uczestnikomrynku, oparte są na rozwiązaniach IT, które sami tworzymy. To daje nam dużąelastyczność, jeżeli chodzi o tworzenie rozwiązań dedykowanych podmiotomoperującym na polskim rynku, ale wymaga to od nas ciągłego doskonalenia, jeślichodzi o rozwój rozwiązań informatycznych. W jaki sposób KDPW przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa iochrony inwestorów na rynku kapitałowym? Cała działalność zarówno KrajowegoDepozytu, jak i izby rozliczeniowej KDPW_CCP ma za zadanie zapewnieniebezpiecznego obrotu na rynku kapitałowym. Jeśli zaś mamy skupić się stricte nainwestorach indywidualnych, to wśród zadań, jakie realizujemy, jestadministrowanie Systemem rekompensat. Gwarantuje on inwestorom, w sytuacjiniewypłacalności domu maklerskiego lub banku, wypłatę środków pieniężnych ztytułu utraty środków pieniężnych zapisanych na rachunkach orazzrekompensowanie wartości utraconych instrumentów finansowych. W przeszłościzdarzały się już przypadki, w których środki z systemu były wypłacaneinwestorom. Jak ocenia pan współpracę KDPW z międzynarodowymi instytucjamidepozytowymi? Czy widzi pan potencjał na dalszą integrację z rynkamizagranicznymi? KDPW od samego początku angażował sięwe współpracę międzynarodową. Warto wspomnieć, że nasz system depozytowywzorowaliśmy na rozwiązaniach francuskich i ścisłej współpracy z tamtejszymcentralnym depozytem Sicovam. Operacyjnie współpracujemy z wielomadepozytami zagranicznymi, tworząc tzw. linki, czyli połączenia operacyjne,dzięki którym w ogóle możliwe jest równoległe notowanie akcji danej spółki naGPW i zagranicznej giełdzie. Jesteśmy także członkiem wieluorganizacji międzynarodowych, m.in. Europejskiego Stowarzyszenia CentralnychDepozytów Papierów Wartościowych (ECSDA), Stowarzyszenia Krajowych AgencjiNumerujących (ANNA), Securities Market Practice Group (SMPG), czy EuropejskiegoForum Ochrony Depozytów i Systemów Rekompensat (EFDI). Izba rozliczeniowa zkolej jest KDPW_CCP członkiem – Europejskiego Zrzeszania Izb Rozliczeniowych (EACH),czy międzynarodowego CCP Global. Jako ciekawostkę przypomnę, że w 1998 rokuutworzono CEECSDA, czyli Central and Eastern Europe Central SecuritiesDepository Association, a Krajowy Depozyt był jednym z członków założycieli.Dziś, w zjednoczonej Europie, wspólnie z 39 innymi centralnymi depozytamiwspółpracujemy na rzecz rozwoju depozytów w ramach ECSDA. Jeśli chodzi zaś o integrację rynkówkapitałowych, to musimy mieć na uwadze specyfikę rynku europejskiego.Wzmocnienie roli rynku kapitałowego w finansowaniu rozwoju gospodarki, azwłaszcza innowacji, nie może odbyć się kosztem mniejszych krajów i mniejszychrynków. Jakie działania edukacyjne KDPWpodejmuje, aby zwiększyć świadomość społeczeństwa na temat rynku kapitałowego iroli KDPW? Wspieranie działań z zakresu edukacjifinansowej jest jednym z naszych zadań statutowych i KDPW od lat angażuje się wtakie działania. Współpracujemy z organizacjami, fundacjami czy uczelniami działającymio obszarze edukacji ekonomicznej. Jesteśmy wszędzie tam, gdzie możemy pomóc, wmiarę naszych możliwości i środków. Aktywnie pracowaliśmy przy tworzeniurządowej Strategii Edukacji Finansowej. Działamy w Radzie Edukacji Finansowej. Jakie znaczenie ma dla KDPW współpracaz innymi uczestnikami rynku, takimi jak GPW, TFI czy banki? KDPW i KDPW_CCP działają dla rynku. Bezrynku i jego uczestników nasza działalność byłaby zbędna, zatem współpraca zrynkiem jest dla nas kluczowa. Część naszych usług wynika wprost z regulacji,które są wprowadzane zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim i w tychprzypadkach musimy przygotować rozwiązania zgodne z wymogami litery prawa. Wprowadzamyje zawsze w ścisłym dialogu z rynkiem i jego uczestnikami. W miarę możliwościstaramy się wdrażać zmiany w naszych usługach, tak, aby jak najlepiejodpowiadały potrzebom rynku. Każdą nową usługę lub modyfikacje istniejącychrozwiązań komunikujemy z odpowiednim wyprzedzeniem, aby nasi uczestnicy równieżmogli dostosować swoje systemy oraz przygotować swoich pracowników na zmiany. Partnerem publikacji jest KDPW Materiały dla mediów Źródło: Materiał partnera