Jak rozpoznac chorobe reumatyczna

To są choroby, które wymagają zarówno hospitalizacji, jak i diagnostyki różnicowej - mówi nam prof. dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska, kierownik Kliniki Wczesnego Zapalenia Stawów Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii. To trudni pacjenci, bo często objawy, jakie zgłaszają, występują w przebiegu choroby nowotworowej, czy nietypowej infekcji - zaznacza. Pacjenci, którzy trafiają do Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, często mają za sobą liczne wizyty w innych klinikach i oddziałach. Jeżeli nie wiadomo, jaka to jest choroba, to często są tutaj kierowani i faktycznie często jest tak, że jesteśmy w stanie pacjentowi wreszcie sprecyzować rozpoznanie - dodaje profesor Kwiatkowska. Chorób reumatycznych przybywa, a na zachorowanie bardziej narażone są kobiety. Reumatologia ma młodą twarz. Choroby stawów dotyczą ludzi w każdym wieku Wiceszefowa instytutu podkreśla, że czas ma fundamentalne znaczenie w zapalnych chorobach reumatycznych . W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów mamy tak zwane "okno szczęścia" , czyli czas, kiedy najlepiej włączyć leczenie - tłumaczy pani profesor. To jest 12 tygodni od pierwszych objawów, gdzie w praktyce pacjent średnio 6 tygodni czeka w domu i zastanawia się, czy iść do lekarza czy nie. Dane mówią, że pacjent pojawia się w systemie i idzie do lekarza, kiedy choroba przeszkadza mu w pracy zawodowej - mówi ekspertka. Droga do właściwej diagnozy też nie jest prosta. Często to najpierw lekarz rodzinny pacjenta z obrzękiem pojedynczego stawu lub bólem kręgosłupa kieruje do ortopedy albo neurologa. Nierzadko chory do reumatologa trafia po kilku latach. Brakuje świadomości, że zapalne choroby reumatyczne dotyczą młodych osób, a nawet dzieci - mówi prof. Brygida Kwiatkowska. Zbyt późne rozpoczęcie leczenia, kiedy dochodzi do uszkodzenia narządów czy uszkodzenia stawów, nie odwróci procesu, który już nastąpił . Bólu nie należy lekceważyć, radzić sobie na własną rękę, liczyć na wyleczenie np. przez masaże. Ponad 2,5 mln Polaków z chorobami rzadkimi. "To już epidemia" Specjalistka przestrzega, żeby z rozsądkiem podchodzić do aktywności fizycznej. Ruch oczywiście polecamy, bo to bardzo ważne, żeby utrzymać masę mięśniową, która daje stabilizację stawów - tłumaczy. Ale nie dla każdego. Dla układu ruchu nie są zdrowe długodystansowe biegi, tak popularne teraz maratony. To gigantyczne obciążenie, które przyspiesza zmiany zwyrodnieniowe, głównie w stawach kolanowych. Podobnie siłownie, jeśli przeciążamy te elementy, które od urodzenia mamy słabe - wyjaśnia profesor Kwiatkowska. Można zmniejszyć ryzyko zachorowania. Niepalenie papierosów, utrzymanie prawidłowej wagi ciała i ruch . 30 minut szybkiego marszu, który da nam zmęczenie i dieta, najlepiej śródziemnomorska - wymienia profesor Kwiatkowska i dodaje, że swoim właściwym postępowaniem możemy zredukować ryzyko zachorowania na niektóre choroby reumatyczne nawet o 40 procent. Przy kompleksowym leczeniu chorób reumatologicznych, bardzo ważna jest właściwa rehabilitacja. Ćwiczenia na stawy. „Najbardziej korzystny jest wysiłek umiarkowany” Szereg z chorób reumatologicznych, to choroby autoimmunologiczne i musimy wziąć pod uwagę, że tacy pacjenci mają jeszcze dodatkowe objawy, które mogą przeszkadzać w rehabilitacji - mówi nam prof. dr hab. n. med. Beata Tarnacka, kierownik Kliniki Rehabilitacji Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. To mogą być na przykład przewlekłe zmęczenie, albo przewlekły ból i to trzeba brać pod uwagę. Takim kanonem rehabilitacyjnym jest to, że w czasie zaostrzenia, na przykład przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, musimy dostosować ćwiczenia i całą rehabilitację do stanu pacjenta - dodaje. W ostrym okresie, jeśli pacjent ma chorobą reumatyczną, nie rehabilitujemy tak intensywnie, jak poza tym okresem - zaznacza profesor. Wtedy przede wszystkim odciążamy stawy np. poprzez kule, a więc nie ma takiej typowej pracy fizjoterapeutycznej, ale na przykład może być fizykoterapia - tłumaczy. Rola rehabilitacji przy chorobach reumatologicznych jest niezwykle istotna. Krok za krokiem do odzyskania sprawności? Naukowcy przedstawili wyniki badań Oczywiście w tej chwili w reumatologii dysponujemy już całą gamą naprawdę bardzo dobrych leków, które zrewolucjonizowały stan chorych - tłumaczy prof. dr hab. n. med. Beata Tarnacka. To już nie są ci chorzy, którzy przychodzili do nas z przykurczami w stawach, z bardzo silnym bólem albo z zaawansowanymi zmianami w kręgosłupie czy stawach (...) Ale nie możemy zapominać, że pacjent musi się rehabilitować i np. może to robić też w domu - zaznacza. Ćwiczenia w chorobach reumatologicznych powinny być prowadzone pod okiem lekarza oraz doświadczonego fizjoterapeuty. W chorobach reumatycznych dochodzi do zmian skórnych i niedoświadczony fizjoterapeuta może doprowadzić na przykład do uszkodzeń skóry - tłumaczy profesor Tarnacka. Trzeba też uważać, żeby nie przeciążyć stawów, dobrać odpowiednie obciążenie wysiłkowe - podkreśla. Rehabilitacja przynosi najlepsze efekty przy leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) czy zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa (ZZSK), ale i innych rzadkich chorobach jak miopatie zapalne. No i oczywiście najczęstsza choroba reumatyczna tutaj na oddziale to choroba zwyrodnieniowa stawów i osteoporoza - wymienia specjalistka. Jeśli mówimy o rehabilitacji, nie możemy zapominać o bólu, który należy leczyć kompleksowo, a więc włączyć do naszego zespołu psychologa. W instytucie mamy cały zespół psychologów, którzy pracują z bólem, edukują pacjenta i pozwalają mu w pewien sposób "oswoić" ból, który przecież jest bardzo dokuczliwy i zaburza jakość życia - wyjaśnia prof. Tarnacka.