Kraj roku 2024 wedug "The Economist"

Zmień miejscowość Popularne miejscowości Zwycięzca konkursu na kraj roku - Bangladesz - obalił tyrana i wydaje się, że zmierza ku lepszemu. Wśród finalistów znalazła się również Polska, ale - jak wskazują autorzy - premier Donald Tusk wybrał "konstytucyjną drogę na skróty". Interia współpracuje z czołowymi redakcjami na świecie. W naszym cotygodniowym, piątkowym cyklu "Interia Bliżej Świata" publikujemy najciekawsze teksty najważniejszych zagranicznych gazet. Brytyjski "The Economist", z którego pochodzi poniższy artykuł, ukazuje się nieprzerwanie od 1843 r. i należy do najpopularniejszych na świecie magazynów poświęconych tematyce politycznej i biznesowej. Ma opinię jednego z bardziej wpływowych tytułów prasowych na świecie. Tygodnik od samego początku niezmiennie trzyma się liberalnego kursu. Co roku w grudniu "The Economist" wybiera kraj roku . Zwycięzcą nie jest bynajmniej najbogatsze, najszczęśliwsze czy też najbardziej moralne państwo, ale to, które dokonało największego progresu się w ciągu ostatnich 12 miesięcy . Dyskusja wśród naszych korespondentów jest ożywiona. Poprzedni laureaci to Kolumbia (za zakończenie wojny domowej), Ukraina (za opór wobec niesprowokowanej inwazji) i Malawi (za demokratyzację). W 2023 r. przyznaliśmy nagrodę Grecji za wyjście z wieloletniego kryzysu finansowego i reelekcję rozsądnego centrowego rządu. Na naszej tegorocznej liście finalistów znalazło się pięć państw , z czego dwa opowiedziały się przeciwko złym rządom. W Polsce utworzony po wyborach parlamentarnych w 2023 r . nowy rząd Donalda Tuska przez rok usiłował naprawić szkody wyrządzone przez poprzedników. Rządzące przez osiem lat Prawo i Sprawiedliwość podważyło bowiem liberalne standardy demokratyczne, przejmując kontrolę nad sądami, mediami i biznesem, na wzór rządzącego na Węgrzech Viktora Orbana . Donald Tusk rozpoczął długą harówkę na rzecz instytucjonalnej odnowy. Uczynił też Polskę - z jej dużą armią i rosnącymi wydatkami na obronność - jeszcze silniejszym filarem bezpieczeństwa europejskiego . Poszedł jednak na konstytucyjne skróty, a kraj ma złe stosunki z Niemcami . Radykalny kapitalistyczny eksperyment Argentyny Około 10 tys. km dalej, mieszkańcy RPA również domagali się czegoś lepszego. W majowych wyborach Afrykański Kongres Narodowy (ANC) - ugrupowanie rządzące od końca apartheidu w 1994 roku - po raz pierwszy stracił większość parlamentarną . Wyborcy mieli dość niepowodzeń gospodarczych, pogłębionych przez tłuste koty z partii rządzącej, ograbiające od wewnątrz aktywa państwowe. ANC musi teraz rządzić w ramach koalicji , a jego bardziej rozsądni przywódcy zdecydowali się na współpracę z Sojuszem Demokratycznym , liberalną partią, mającą na swoim koncie sukcesy na poziomie samorządowym. Choć nowa koalicja będzie musiała zmierzyć się z wieloma palącymi problemami, jak choćby bezrobocie czy przestępczość , jest ona szansą na lepsze rządy. Nasza nagroda może być też przyznana za reformę gospodarczą . Polityka Argentyny - z gigantycznymi wydatkami, wysoką inflacją , wieloma kursami walutowymi i seryjnymi bankructwami - była wręcz katastrofą. W 2024 roku Javier Milei , argentyński "anarchokapitalistyczny" prezydent, rozpoczął najbardziej radykalny, wolnorynkowy eksperyment na świecie, obcinając wydatki publiczne i deregulując gospodarkę. I to się opłaciło: inflacja i koszty finansowania zewnętrznego spadły, a gospodarka w trzecim kwartale zaczęła ponownie rosnąć. Argentyna ma jednak w dalszym ciągu przewartościowaną walutę , a społeczne poparcie dla gospodarczej terapii szokowej może okazać się nietrwałe. Obalenie reżimu Asada w Syrii Na drugim miejscu znalazł się spóźniony uczestnik tej konkurencji, czyli Syria . Obalenie Baszara al-Asada 8 grudnia zakończyło trwający pół wieku okres zdeprawowanej dyktatury dynastycznej. Tylko w ciągu ostatnich 13 lat wojna domowa i państwowy aparat przemocy uśmierciły blisko 600 tys. osób . Reżim Asada używał broni chemicznej i masowych tortur wobec domniemanych przeciwników, a w celu zdobycia pieniędzy uciekał się również do handlu narkotykami na skalę wręcz przemysłową. Jego upadek przyniósł radość Syryjczykom i upokorzenie jego autokratycznym poplecznikom: Rosji , która użyczyła mu swoich sił powietrznych do zrzucania bomb beczkowych i Iranowi , który włączył Syrię (wraz z Hamasem i Hezbollahem) do swojej tzw. osi oporu. Asad był z pewnością najgorszym tyranem obalonym w 2024 roku. Ale jakość tego, co go zastępuje, również ma znaczenie. Choć Hajat Tahrir asz-Szam (HTS) - najpotężniejsze ugrupowanie rebelianckie , które kontroluje obecnie Damaszek i część Syrii - jak dotąd wykazywało się pragmatyzmem, do 2016 r. było powiązane z Al-Kaidą, a podczas kilkuletnich rządów w prowincji Idlib było kompetentne, ale represyjnie. Jeśli HTS zdobędzie zbyt dużą władzę, może narzucić islamistyczną autokrację , a jeśli zbyt małą - Syria może się rozpaść . Bangladesz krajem roku 2024. Dwie kluczowe zmiany Naszym zwycięzcą jest więc Bangladesz , który również obalił swoją autokratkę. W sierpniu studenckie protesty uliczne zmusiły do odejścia Sheikh Hasinę , który rządziła 175-milionowym krajem przez 15 lat. Choć w przeszłości córka bohatera niepodległościowego przewodziła szybkiemu wzrostowi gospodarczemu , z czasem stała się represyjna, fałszując wybory, wsadzając do więzień politycznych przeciwników i nakazując siłom bezpieczeństwa strzelanie do protestujących. Podczas jej rządów rozkradziono również ogromne sumy pieniędzy. Bangladesz ma swoją historię mściwej przemocy, a władza nieraz przechodziła tam z rąk do rąk. Jednak mimo że główna partia opozycyjna - BNP - jest sprzedajna, a zagrożenie dla kraju stanowi islamski ekstremizm, jak na razie transformacja wygląda obiecująco. Tymczasowy rząd technokratyczny , kierowany przez Muhammada Yunusa , laureata Pokojowej Nagrody Nobla , jest wspierany przez studentów, wojsko, biznes i społeczeństwo obywatelskie . Przywrócono porządek i ustabilizowano gospodarkę. W 2025 r. nowa władza będzie musiała naprawić relacje z Indiami i zdecydować, kiedy przeprowadzić wybory - upewniając się wpierw, że sądy są neutralne, a opozycja ma czas na przegrupowanie sił. Nie będzie to łatwe, ale jeśli chodzi o samo obalenie despotki i podjęcie kroków w kierunku liberalizacji władzy, to Bangladesz jest naszym krajem roku. Tekst przetłumaczony z "The Economist" © The Economist Newspaper Limited, London, 2024 Tłumaczenie: Nina Nowakowska Tytuł, śródtytuły, lead oraz skróty pochodzą od redakcji