Bugaria Wprowadza Nowa Ere Wspopracy Energetycznej w Europie Poudniowo-Wschodniej

Nowe realia energetyczne w Europie Południowo-Wschodniej skłoniły kraje regionu do wspólnego poszukiwania rozwiązań wobec wysokich cen energii elektrycznej. Bułgaria podjęła inicjatywę, aby pogłębić dialog energetyczny w regionie w celu poprawy połączeń energetycznych oraz wspierania partnerstw regionalnych w ramach Europejskiej Wspólnoty Politycznej na rzecz lepszej transformacji energetycznej. Dokument roboczy przygotowany przez bułgarskie Ministerstwo Energii ma na celu poprawę przesyłu zielonej energii z Europy Południowo-Wschodniej do centralnych części kontynentu. Modernizacja istniejących połączeń energetycznych umożliwi również dostarczanie taniej energii z północnych obszarów Europy do naszej części kontynentu. „Regionalne partnerstwo na rzecz wymiany najlepszych praktyk w zakresie budowy połączeń międzysystemowych jest jednym z kluczowych czynników rozwoju systemu elektroenergetycznego w zgodzie ze współczesnymi wyzwaniami integracji odnawialnych źródeł energii” – powiedział minister energii Vladimir Malinov podczas prezentacji bułgarskiej inicjatywy. Wydarzenie miało miejsce na bułgarskim pawilonie na COP29 w Baku. Inicjatywa została ogłoszona w obecności prezydenta Bułgarii Rumen Radeva oraz premiera Republiki Helleńskiej Kyriakosa Mitsotakisa. Dokument został publicznie poparty przez ministrów energii Grecji, Rumunii, Belgii i Mołdawii – Theodorosa Skylakakisa, Sebastiana Burduję, Tinne Van der Straeten oraz Victora Parlicova, a także sekretarza stanu ds. polityki bezpieczeństwa i bezpieczeństwa energetycznego Węgier, Petera Sztaraya. W wydarzeniu wzięli również udział minister innowacji i rozwoju Bułgarii, prof. dr hab. Rosen Karadimov, specjalny przedstawiciel ds. klimatu z Wielkiej Brytanii Rachel Kyte oraz wiceminister spraw zagranicznych Grecji Kostas Fragoyannis. Stanowisko gospodarza COP29 przedstawił zastępca ministra energii Azerbejdżanu Orkhan Zeynalov. Dyplomaci energetyczni postawili sobie ważny cel: inicjatywa ma w dłuższej perspektywie pomóc krajom w ich wysiłkach na rzecz utrzymania niskich cen energii elektrycznej. W przyszłości może to być kolejny krok w kierunku stworzenia wspólnego europejskiego rynku energii. Dokument roboczy dotyczący dialogów na rzecz połączeń energetycznych wspierających regionalne partnerstwa Europejskiej Wspólnoty Politycznej na rzecz lepszej transformacji energetycznej wzywa do pogłębienia współpracy międzyregionalnej w celu zapewnienia bardziej zrównoważonych, bezpiecznych i czystych systemów energetycznych. Inicjatywa jest zgodna z celami porozumienia paryskiego i wspiera łączność na potrzeby przesyłu energii elektrycznej w korytarzu południe-północ, co umożliwi integrację odnawialnych źródeł energii w systemach energetycznych. Na dzień dzisiejszy Grecja, Rumunia, Belgia, Czechy, Włochy, Mołdawia, Wielka Brytania i Węgry stały się pierwszymi krajami, które poparły inicjatywę bułgarskiego Ministerstwa Energii. Obecnie trwają negocjacje z innymi krajami, aby dołączyły do projektu. Kolejne kroki związane z inicjatywą zostaną podjęte w Sofii. „Nasza wizja to seria technicznych i politycznych dialogów strukturalnych mających na celu wymianę poglądów na tematy o wspólnym zainteresowaniu w nadchodzących miesiącach” – wyjaśnił minister Malinov. Stanie się to jeszcze w grudniu podczas nadchodzącego szczytu Power Summit w Sofii oraz w lutym 2025 roku, w czasie którego zostanie określony zakres dialogów oraz wytypowane konkretne obszary, w których najbardziej korzystna będzie wymiana wiedzy i doświadczeń. Według ministra Malinova zjednoczone i skoordynowane wysiłki krajów na rzecz rozwoju ich systemów elektroenergetycznych są najskuteczniejszą odpowiedzią na wyzwania związane z transformacją energetyczną. Jednym z istotnych aspektów inicjatywy jest fakt, że usprawnienie połączeń energetycznych pozwoli na dostarczanie czystej energii nawet z Egiptu do Europy Środkowej. To dodatkowo wspomoże firmy w Europie Południowo-Wschodniej dzięki taniej energii. Grecki minister środowiska i energii, Theodoros Skylakakis, podkreślił, że jeśli nie zbuduje się dobrych połączeń międzysystemowych, wielkie wysiłki na rzecz transferu energii po niższych cenach napotkają poważne problemy. „Kiedy nie ma wiatru, jak miało to miejsce na początku listopada w Europie Północnej, ceny w całej Europie gwałtownie wzrosły. Wówczas Belgia zaczęła eksportować energię elektryczną” – przypomniała belgijska minister energii Tinne Van der Straeten podczas konferencji. Dodała również, że bardzo ważne jest ustanowienie połączenia energetycznego z Egiptem na potrzeby dostaw zielonej energii. Minister z Belgii zaznaczyła, że współpraca w zakresie przesyłu czystej energii jest istotna, gdyż w przeciwnym razie wysiłki Belgii na rzecz znacznego obniżenia cen energii napotkają poważne trudności. „Poprzez ten nieformalny dokument podnieśliście dla nas kluczową kwestię” – wyjaśnił minister energii Rumunii Sebastian Burduja. „Wszyscy jesteśmy po tej samej stronie, w tej samej drużynie. Nie trzeba szukać daleko. Wystarczy spojrzeć na mapę cen energii dzisiaj. Szczególnie współczuję Węgrom, które są europejskim rekordzistą wysokich cen” – powiedział Burduja do ekspertów energetycznych w bułgarskim pawilonie. Zdaniem rumuńskiego ministra tak wysokie ceny całkowicie niszczą konkurencyjność, na którą mogą liczyć przedsiębiorstwa.