Alarm w USA. Przygotowania w Chinach ida pena para. Tak "zapomniany kontynent" sta sie kluczowym regionem w walce o Tajwan

Napięcia w Cieśninie Tajwańskiej będą rosły w nadchodzących latach, ponieważ Pekin realizuje agresywną strategię przymusu w regionie Indo-Pacyfiku, a jej konsekwencje są dalekosiężne. Dzieje się tak, gdy Stany Zjednoczone i Chiny walczą o wpływy na całym świecie, w tym w obu Amerykach. Ich rywalizacja obnaża jednak ryzyko i ograniczenia stojące przed każdym krajem i zmusza je do znalezienia sposobów na złagodzenie ekonomicznych i strategicznych słabości. Analizując strategię dyplomatyczną Tajwanu, warto rozróżnić jego formalne i nieformalne więzi. Tajpej stale traci formalnych partnerów. W ciągu ostatnich pięciu lat liczba państw w Ameryce Łacińskiej uznających Tajwan zdecydowanie się zmniejszyła, a Honduras, Nikaragua i Salwador wręcz zerwały więzi . Obecnie tylko Belize, Gwatemala, Haiti, Paragwaj i małe karaibskie kraje Saint Lucia, Saint Kitts i Nevis oraz Saint Vincent i Grenadyny uznają Tajwan. Tajwan utrzymuje formalne stosunki dyplomatyczne z 11 ze 193 państw członkowskich ONZ (siedem z nich znajduje się w obu Amerykach) oraz z Watykanem. Tajpej utrzymuje również nieoficjalne stosunki za pośrednictwem przedstawicielstw i konsulatów z 59 członkami ONZ oraz z Unią Europejską, samozwańczym Somalilandem oraz terytoriami Guam, Hongkongu i Makau Jednak podczas gdy liczba globalnych sojuszników dyplomatycznych Tajwanu maleje, władze w Tajpej i przedsiębiorstwa rozszerzają sieć nieoficjalnych partnerstw z zachodnimi demokracjami i instytucjami wielostronnymi . Ta strategia tworzenia sieci opiera się na przekonaniu, że pod presją Pekinu Tajwan może stracić wielu, jeśli nie wszystkich, swoich formalnych sojuszników dyplomatycznych. Doprowadzi to do nowej ery, w której nieoficjalna sieć relacji Tajwanu będzie cechą definiującą globalne bezpieczeństwo wyspy i jej dobrobyt gospodarczy. A ponieważ wielu pozostałych dyplomatycznych sojuszników Tajwanu znajduje się w Ameryce Łacińskiej, region ten pozostanie kluczowym celem zarówno dla amerykańskich, jak i chińskich decydentów politycznych . Zagadka Ameryki Łacińskiej Dla Stanów Zjednoczonych obrona dyplomatycznych sojuszników Tajwanu na półkuli zachodniej jest koniecznością. Potrzebuje Ameryki Łacińskiej, aby wzmocnić słabe punkty w swoich łańcuchach dostaw. Wnioski płynące z pandemii COVID-19 wzmocniły wśród amerykańskich i zachodnich decydentów politycznych przekonanie, że nie mogą pozwolić wrogim krajom kontrolować kluczowych sektorów i branż. Biorąc pod uwagę geograficzną bliskość Ameryki Łacińskiej do Stanów Zjednoczonych oraz długotrwałe więzi gospodarcze i dyplomatyczne Ameryki, z 11 aktywnymi umowami o wolnym handlu, obrona suwerenności regionu przed ekspansją — złowrogich dla amerykańskich interesów — wpływów Chin jest zarówno logiczna, jak i konieczna. Jednak Waszyngton wykorzystywał pobliski region do wzmocnienia swoich łańcuchów dostaw i wykorzystania istniejących relacji handlowych bardzo powoli . Tymczasem Chiny mają strategię dla Ameryki Południowej i Środkowej, a Komunistyczna Partia Chin idzie pełną parą z jej wdrażaniem. Pekin postrzega Amerykę Łacińską jako klucz do swojej szerszej strategii rozszerzania chińskich wpływów na całym świecie i promowania wielobiegunowego porządku światowego. Zainteresowanie KPCh Ameryką Łacińską ma przede wszystkim charakter ekonomiczny; głodne zasobów Chiny wykorzystały ten bogaty w surowce region, aby zapewnić sobie stały dopływ kluczowych minerałów i produktów spożywczych . Z drugiej strony, gospodarki Ameryki Łacińskiej rozwinęły apetyt na konkurencyjne cenowo chińskie towary i produkty. Scenariusze Którzy z latynoamerykańskich sojuszników dyplomatycznych Tajwanu mogą wkrótce zerwać więzi? Kluczowe znaczenie ma rozważenie, które kraje Ameryki Łacińskiej, utrzymujące nadal formalne stosunki dyplomatyczne z Tajwanem, mogą zdecydować się na ich zerwanie i co to może oznaczać. Jest to szczególnie istotne, ponieważ Ameryka Łacińska pozostaje regionem o strategicznym znaczeniu w potencjalnym konflikcie USA-Chiny o Tajwan. Gwatemala, Haiti i Paragwaj to istotne przypadki warte rozważenia. Paragwaj: wysokie prawdopodobieństwo zerwania stosunków z Tajwanem w najbliższej przyszłości Paragwaj i Tajwan utrzymują stosunki dyplomatyczne od ponad 70 lat. Istnieje jednak wysokie prawdopodobieństwo, że relacje te wkrótce ulegną zmianie. Paragwaj, kraj śródlądowy między Argentyną, Brazylią i Boliwią, który jest bogaty w zasoby naturalne, pozostaje jednym z najbiedniejszych krajów Ameryki Łacińskiej . Krajowy wskaźnik ubóstwa wynosi średnio prawie 25 proc., a wskaźnik ten wzrasta na obszarach wiejskich. Chociaż w ostatnich latach kraj ten odnotował wzrost gospodarczy, ubóstwo pozostaje trwałym problemem. Gospodarka tego południowoamerykańskiego kraju jest w coraz większym stopniu uzależniona od eksportu produktów rolnych, a mianowicie soi i wołowiny. W przeciwieństwie do regionalnych potęg w produkcji wołowiny, takich jak Brazylia i Urugwaj, Paragwaj nie był w stanie eksportować swojej wołowiny do USA od 1997 r. Chiny też nakładają embargo. To częsta praktyka wobec dyplomatycznych sojuszników Tajwanu. Pomimo opublikowania przez Departament Rolnictwa USA przepisu zezwalającego na import wołowiny z Paragwaju w 2023 r., Senat USA zawetował ten ruch i przeważającą większością głosów zagłosował za zablokowaniem paragwajskiej wołowiny. Dwupartyjne poparcie dla zablokowania importu z poparciem kluczowych amerykańskich stowarzyszeń rolniczych gwarantuje, że wołowina z Paragwaju nie wejdzie na rynki amerykańskie . Niezależnie od wyniku nadchodzących wyborów w USA, dynamika ta raczej nie ulegnie zmianie. Zarówno Partia Demokratyczna, jak i Republikańska, w różnym stopniu postrzegają środki protekcjonistyczne jako niezbędne do ochrony amerykańskiego przemysłu przed wyparciem przez zagranicznych konkurentów. Ponadto Tajwan nie był w stanie dorównać hojności Chin w stosunku do krajów Ameryki Łacińskiej. Na przykład w latach 2010-2019 roczne inwestycje Chin w Ameryce Łacińskiej wycenione zostały na 14 mld dol. (ok. 53,7 mld zł), z czego prawie żadna nie trafiła do Paragwaju . Pomoc Tajwanu dla Paragwaju wynosi średnio ok. 150 mln dol. (ok. 575 mln zł) co pięć lat . W pewnym momencie potencjalne korzyści gospodarcze wynikające z otrzymywania chińskich inwestycji okażą się zbyt duże dla zubożałego narodu, aby odmówić, a Paragwaj prawdopodobnie zerwie więzi z Tajwanem na rzecz rozszerzonej współpracy z KPCh. Paragwajski sektor soi jest trzecim co do wielkości na świecie, a przemysł wołowy jest globalnym graczem. Dalsze pomijanie chińskiego rynku będzie coraz trudniejsze. Gwatemala: niskie prawdopodobieństwo, ale więzi z Tajwanem są na delikatnym gruncie Po decyzjach Salwadoru z 2018 r. i Hondurasu z 2023 r. o zerwaniu stosunków z Tajwanem Gwatemala pozostaje jedynym krajem w Północnym Trójkącie Ameryki Środkowej, który utrzymuje stosunki dyplomatyczne z Tajpej . Po raz pierwszy od dziesięcioleci Gwatemala w 2023 r. wybrała lewicowego prezydenta Bernardo Arevalo, który pomimo zdobycia 58 proc. głosów rządzi z legislaturą kontrolowaną przez opozycję. Podczas gdy Arevalo złożył liczne publiczne deklaracje na rzecz utrzymania formalnych stosunków Gwatemali z Tajwanem, w tym spotkanie z nowym prezydentem Tajwanu Lai Ching-te , jego administracja stwierdziła również, że zamierza zbadać więzi handlowe z Chinami. Jednocześnie prezydent Bernardo Arevalo koncentruje się na zacieśnianiu więzi ze Stanami Zjednoczonymi. Tamtejsi urzędnicy niewątpliwie wyrazili chęć utrzymania przez Gwatemalę stosunków dyplomatycznych z Tajwanem. Jeśli weźmiemy te czynniki pod uwagę, istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że Gwatemala zerwie więzi w najbliższej przyszłości . Warunki nie są jednak statyczne, a dynamika jest zmienna. Przykładowo, prezydent Arevalo może zdecydować się na zerwanie więzi z Tajwanem, jeśli będzie potrzebował dodatkowych funduszy, które KPCh mogłaby łatwiej zapewnić na projekty polityczne, które pozostają niedofinansowane przez kontrolowaną przez opozycję legislaturę. Alternatywnie, dążenie Chin do uzyskania strategicznej pozycji w najbardziej wysuniętym na północ kraju Ameryki Środkowej może zachęcić Pekin do zapewnienia wyjątkowo atrakcyjnego pakietu rozwojowego, z którego Gwatemala byłaby zmuszona zrezygnować. Haiti: ubóstwo i przestępczość trzymają Chiny na dystans Haiti jest najbardziej zubożałą gospodarką w obu Amerykach, z przemocą i klęskami żywiołowymi nękającymi kraj przez większość swego współczesnego istnienia . Ten wyspiarski kraj ma słaby i w dużej mierze nieskuteczny rząd, co sprzyja środowisku, w którym kwitnie korupcja. Niezależnie od uznania Tajwanu, te same czynniki, które mogą potencjalnie skłonić władze w Port-au-Prince do poszukiwania chińskiego wsparcia, są powodem, dla którego Chiny unikały dotąd agresywnego zabiegania o względy Haiti. W kraju tym sporadycznie pojawiał się personel Organizacji Narodów Zjednoczonych i inne podmioty międzynarodowe, które próbowały działać na rzecz stabilizacji. Chiny wykorzystują swoją rolę lidera w ONZ do promowania szerszych celów polityki zagranicznej i niewątpliwie czekają na idealne warunki, zanim skupią się na zubożałym i rozdartym przemocą kraju na Morzu Karaibskim Warto zauważyć, że geograficzna bliskość Haiti do USA oraz złoża minerałów i gazu tego wyspiarskiego kraju są niewątpliwie atrakcyjnymi czynnikami dla Pekinu . Niemniej jednak sytuacja na Haiti nie ustabilizuje się jeszcze przez dziesięciolecia, głównie ze względu na przemoc gangów oraz trwające spory polityczne i kryminalne . W związku z tym nie wydaje się, aby w najbliższej lub średniej perspektywie czasowej Port-au-Prince miało zrywać więzi z Tajpej.