science
Badaja dioksyny w krakowskim powietrzu. To pierwszy taki projekt w Polsce
Badacze z Politechniki Krakowskiej jako pierwsi w Polsce rozpoczeli dugofalowy monitoring zawartosci dioksyn w pyle zawieszonym PM10. I maja juz wyniki z pierwszego roku badan. Wynika z nich ze zawartosc dioksyn w krakowskim powietrzu bya zalezna od pory roku.
Podjęcie badań nad poziomem dioksyn w powietrzu w Krakowie to inicjatywa zespołu badawczego Laboratorium Analiz Śladowych im. prof. Adama Grochowalskiego, działającego na Wydziale Inżynierii i Technologii Chemicznej PK. To pierwsze w Polsce takie badania na tak szeroką skalę. Podjęliśmy je w przekonaniu, że dioksyny to obecne wszędzie, choć niewidoczne zagrożenie, o którym mówi się zbyt mało. Mamy nadzieję, że wyniki badań z kolejnych miesięcy i lat pozwolą na uzyskanie odpowiedzi na pytania o jakość powietrza w Krakowie pod kątem zawartości tych szkodliwych dla człowieka związków chemicznych - mówi dr inż. Anna Maślanka, kierownik Laboratorium Analiz Śladowych PK. W projekt pionierskich badań zaangażowani są wspólnie z nią mgr inż. Małgorzata Węgiel i dr inż. Ryszard Chrząszcz. Substancje potocznie zwane dioksynami towarzyszą człowiekowi od zawsze. Powstają np. podczas erupcji wulkanów czy pożarów. Ale to działalność człowieka w największym stopniu przyczynia się do wzrostu szkodliwych poziomów dioksyn. Powstają m.in. podczas procesów spalania paliw, głównie zanieczyszczonych odpadami zawierającymi chlor czy w niektórych procesach przemysłowych i mogą mieć szkodliwy wpływ na zdrowie. Są rakotwórcze, powodują zaburzenia hormonalne. A to, że potrafią kumulować się w organizmie, czyni je szczególnie niebezpiecznymi nawet w niewielkim stężeniu, ponieważ występują we wszystkich elementach środowiska, w tym w powietrzu czy żywności - wyjaśnia dr inż. Anna Maślanka. Próbki do badania pochodzą z trzech krakowskich punktów pomiarowych znajdujących się przy ul. Złoty Róg (północno-zachodnia część miasta), na os. Piastów (północno-wschodnia część) i w uzdrowisku Swoszowice (południowa część). Jaką zawartość dioksyn wykazał monitoring w 2023 roku? Naukowcy Politechniki ukończyli właśnie pierwsze podsumowania. We wszystkich trzech punktach stężenia minimalne i maksymalne były na podobnym poziomie, zwłaszcza w przypadku PCB. Jedynie w przypadku dioksyn stwierdzono wyższe stężenia w punkcie w Swoszowicach w próbkach pobranych w grudniu 2023 r. Zauważalne we wszystkich punktach jest zjawisko tzw. sezonowości. Wyraźnie wyższe stężenia dioksyn i PCB zaobserwowano w miesiącach zimowych, tzn. styczniu, lutym, marcu i grudniu w stosunku do miesięcy letnich - ciepłych, takich jak maj, czerwiec, lipiec i sierpień - komentuje dr inż. Anna Maślanka Na razie nie ma ani światowych, ani europejskich norm dopuszczalnych zawartości dioksyn w powietrzu (badania są bardzo drogie i skomplikowane), poziom zanieczyszczenia nimi krakowskiego powietrza można jedynie porównywać z danymi z państw i miast, w których takie analizy były prowadzone. Możemy powiedzieć, że zbadane przez nas zawartości dioksyn są na niskim poziomie stężeń w odniesieniu do regionów miejskich w Chinach czy w Wietnamie, a nawet w niektórych krajach Europy. Ale np. w innych ośrodkach miejskich - np. Walencji (2019) czy Barcelonie (2018-2019) w Hiszpanii maksymalne stężenia dioksyn kształtowały się na poziomie znacznie niższym niż w Krakowie w 2023 roku - wyjaśnia dr inż. Anna Maślanka. Jak podkreśla, ze względu na szkodliwy dla człowieka charakter chemiczny dioksyn, zasadne jest dalsze monitorowanie tych związków w powietrzu, szczególnie obserwacja ewentualnej zmienności na przestrzeni kilku lat. Wprawdzie zdecydowanie największy udział we wprowadzaniu dioksyn do organizmu człowieka - około 90 proc. - ma żywność, ale tu zagrożenie jest pod kontrolą: są normy, żywność jest badania pod tym kątem, możemy świadomie decydować co jemy. W przypadku dioksyn w powietrzu nie mamy podobnej legislacji, nie mamy nad zagrożeniami płynącymi z tej strony większej kontroli. A przecież nie możemy wybrać sobie, jakim powietrzem oddychamy - mówi dr Maślanka. Naukowcy zwracają uwagę, że odpowiedzi wymagają jeszcze pytania o to, skąd się biorą dioksyny w krakowskim powietrzu - czy np. z zakładów przemysłowych, pieców lub spalania paliwa w silnikach samochodów. Według specjalistów wiedzę na ten temat może poszerzyć dalszy monitoring, skojarzony z wynikami innych badań, które służą poprawie jakości powietrza. Obecnie Zespół Laboratorium Analiz Śladowych kontynuuje badania, analizując próbki z tego roku. Według uczelni wyniki pracy mogą przyczynić się do stworzenia lepszych strategii walki z zanieczyszczeniami. Badania prowadzone są w ramach współpracy Politechniki z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska i krakowskim oddziałem Pracowni Pomiarów Powietrza Centralnego Laboratorium Badawczego.
PREV NEWSCzy czeste pojawianie sie siniakow jest czyms normalnym Zapytalismy lekarza
NEXT NEWS"Kolacji Marzen". Wylicytuj kolacje z ulubiona gwiazda i spenij marzenia chorych dzieci
Dlaczego organizm potrzebuje regeneracji
Swieta tuz tuz. Wielu ludziom brakuje na co dzien wasciwego odpoczynku ale czy odkadanie go na swiateczne dni to dobre nastawienie "Zawsze jest dobre nastawienie kiedy czekamy na odpoczynek. Natomiast odpoczynku nie za bardzo da sie odozyc w czasie" przekonuje w rozmowie z cyklu Wykad Otwarty dr Joanna Ludwikowska radiolog i certyfikowany lekarz medycyny stylu zycia.
Prof. Sacha Interesuja nas wasnosci krysztaow czasowych ktorych nie maja krysztay przestrzenne
Dobrze znane nam krysztay przestrzenne tworza sie w wyniku oddziaywania miedzy atomami i spontanicznej samoorganizacji atomow w przestrzeni. Krysztaem czasowym nazywamy regularna strukture ktora powstaje w wyniku samoorganizacji ukadu atomow w czasie - mowi RMF FM Prof. Krzysztof Sacha z Instytutu Fizyki Teoretycznej UJ jeden z laureatow Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2024 nazywanej czasem Polskim Noblem. Grupa badawcza prof. Sachy rozwija czasotronike czyli pionierskie badania nad praktycznym wykorzystaniem krysztaow...
Flaga UPA na polskich Rosomakach. Szef MON Prowokacja
Minister obrony Wadysaw Kosiniak-Kamysz poleci pilna interwencje u ukrainskiego attache w Warszawie po tym jak w mediach spoecznosciowych pojawio sie nagranie przekazanych Ukrainie Rosomakow z flagami UPA.
By Agnieszka Kazimierczuk"Kolacji Marzen". Wylicytuj kolacje z ulubiona gwiazda i spenij marzenia chorych dzieci
Zostay ostatnie dni na wylicytowanie "Kolacji Marzen" i wsparcie podopiecznych Fundacji "Mam Marzenie". Pomaganie nigdy nie byo prostsze spedz wieczor w towarzystwie ulubionej gwiazdy i spenij marzenia chorych dzieci Akcja trwa do 22 grudnia.
Strzelanina w Krakowie. Pojawi sie nowy trop
Suzby wciaz poszukuja trzech mezczyzn ktorzy w czwartkowy wieczor uciekali z bronia przed policja. "Gazeta Wyborcza" pisze o nowym tropie w sprawie. Chodzi o rannego mezczyzne ktory trafi do jednego z krakowskich szpitali. Funkcjonariusze w piatek rano zatrzymali dwoch obcokrajowcow ktorzy moga miec zwiazek ze sprawa.
Kalifornijskie wiewiorki zmieniy zwyczaje. Poluja na gryzonie
Wizerunek sympatycznych wiewiorek z policzkami wypchanymi orzechami lub ziarnem trzeba bedzie zweryfikowac. Najnowsze wyniki obserwacji wskazuja bowiem ze zyjace w Kalifornii wiewiorki ziemne sa tez miesozerne chetnie poluja zabijaja i jedza norniki. Badania prowadzone przez naukowcow University of Wisconsin-Eau Claire i University of California w Davis po raz pierwszy udokumentoway powszechne miesozerne zachowanie wsrod wiewiorek. Praca opublikowana w "Journal of Ethology" zasadniczo zmienia nasze rozumienie ich diety uwazano je za...