Po co nam sen Co dzieje sie z organizmem gdy spimy Tego o snie nie wiedziaes

Śpimy wszyscy. Ludzie, zwierzęta, rośliny. Słonie, mrówki, kwiaty, żubry, koniki polne - każde z nich w ten czy inny sposób zasypia i wypoczywa. Powszechność tego zjawiska nastręcza pytań o jego sens - to musi być coś ważnego, skoro niemalże wszystko, co żyje, również śpi. Czym tak naprawdę jest sen? - jedna z faz naszej (nie)świadomości, cyklicznie pojawiająca się i przemijająca w rytmie dobowym. - zespołu sterowanych genami mechanizmów i procesów biochemicznych zachodzących w komórkach i tkankach organizmu. Zegar biologiczny jest jak nasz wewnętrzny oscylator, który informuje nas o stanie organizmu i o tym, jakie są jego potrzeby związane z danym momentem w skali dobowej. Trudno powiedzieć o roślinie, że "śpi", choć wyraźnie widzimy, jak na noc zamyka się i zwija płatki kwiatów. Niektóre zwierzęta, jak np. pingwiny, śpią tylko jedną półkulą mózgu. U innych granicy między snem a czuwaniem nie da się jednoznacznie wyznaczyć, jak u żółwi. Mimo to Rytmy biologiczne mają to do siebie, że żaden organizm nie może ich "przeskoczyć", pominąć. Oczywiście, można wstrzymać menstruację, na jakiś czas zatrzymać bicie serca lub nie spać przez trzy dni, ale w końcu człowiek będzie musiał, ponieważ nie da się powstrzymywać rytmów biologicznych w nieskończoność i nie umrzeć. Jeśli chodzi o rytm snu i czuwania - Podwzgórze, a dokładniej To wewnętrzny ludzki zegar mówiący nam, kiedy spać, a kiedy się budzić. Jądro nadskrzyżowaniowe to fragment mózgu, który reaguje na światło otrzymywane przez nerw wzrokowy. Gdy jest tego światła coraz mniej, daje ono sygnał do szyszynki, aby wydzieliła Gdy ilość światła się zwiększa, szyszynka zaprzestaje wydzielania melatoniny, co umożliwia wybudzenie się. Duża władza jak na tak małą część mózgu. Sen to mechanizm ewolucyjny wynikający z adaptacji do nocnych polowań drapieżników: aby ich uniknąć, organizm zmuszał pierwotnych ludzi do pozostawania w bezpiecznych legowiskach na czas nocnego żerowania lwów i panter. Sen jest niezbędny dla fizycznego i psychicznego zdrowia organizmu. Teorię tę wspiera wiele dowodów, m.in. fakt, iż zaburzenia snu prowadzą do rozwoju chorób psychicznych, chorób neurodegeneracyjnych i problemów z odpornością. Udowodniono również, że podczas snu zachodzi regeneracja i oczyszczanie wielu układów i tkanek w organizmie człowieka, m.in. układu nerwowego i odpornościowego. Podczas snu następuje regeneracja i wzrost tkanek, z dużo większą intensywnością niż w czasie czuwania. Sen REM i NREM przeplatają się w cyklu snu, który w całości składa się z kilku faz: Dzięki zapisom EEG (elektroencefalogramu) możemy zaobserwować następowanie po sobie kolejnych faz snu, widoczne w występowaniu określonych fal mózgowych. , zmieszane jeszcze z rzeczywistością, których nie możemy od siebie oddzielić. Występuje czasem nagłe wyrwanie ze snu, wzdrygnięcie, poczucie, jakbyśmy spadali - to tzw. zrywanie przysenne. - krótkie, maksymalnie dwusekundowe aktywności, których funkcją jest najprawdopodobniej stymulacja obszarów neuronalnych odpowiedzialnych za zapamiętywanie. Następnie, Wybudzeni z niego będziemy bardzo zdezorientowani i możemy nie wiedzieć, jak się nazywamy. Te trzy fazy wchodzą w skład snu NREM. Takie cykle następujących po sobie faz snu mają miejsce Dopiero przespanie ich wszystkich powoduje poczucie wyspania się i regeneracji po nocnym wypoczynku. Istnieje wiele zaburzeń, które negatywnie wpływają na różne fazy snu, w związku z czym mogą wywoływać różne efekty. Ludzie różnią się od siebie i nie inaczej jest w przypadku zapotrzebowania na sen. Zdarzają się krótkodystansowcy, którym wystarczy 5-6 godz., jak i długodystansowcy potrzebujący 9 godz. Ekstremalnie rzadko występuje mutacja genetyczna, która powoduje, że danej osobie wystarczą do pełnego wypoczynku 3-4 godz. na dobę. Niestety, zaburzeń snu jest dużo więcej, niż mogłoby się nam wydawać, nie wspominając nawet o wpływie innych chorób na sen. Niestety, dla większości z nich nauka nie znalazła nadal skutecznych sposobów terapii, począwszy od prozaicznych koszmarów, aż do śmiertelnej rodzinnej bezsenności. Dowodzi to tylko, jak mało wciąż wiemy o śnie i spaniu, pomimo iż wydawać by się mogło, że wiemy już wszystko. Źródła: Praca zbiorowa, Interna Szczeklika 2023, Medycyna Praktyczna, Kraków 2023. Cicarelli S., White J. N., Psychologia, Dom wydawniczy Rebis, Poznań, 2023.