Prokuratoria Generalna trwa analiza wyrokow arbitrazu ws. GreenX Metals

Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy 7 października zdecydował, że GreenX Metals (dawniej Prairie Mining) otrzyma łącznie 1,3 mld zł odszkodowania i odsetek, po rozstrzygnięciu pozwu wobec Rzeczpospolitej Polskiej w zakresie roszczeń prowadzonych na podstawie polsko-australijskiej umowy ws. wzajemnego popierania i ochrony inwestycji (BIT) oraz 941 mln zł na podstawie Traktatu Karty Energetycznej (Energy Charter Treaty, ECT). GreenX Metals w komunikacie wskazał, że Trybunał jednogłośnie uznał, że Rzeczpospolita Polska naruszyła swoje zobowiązania wynikające z traktatów w odniesieniu do projektu kopalni Jan Karski, co uprawnia firmę do odszkodowania. W odniesieniu do projektu kopalni Dębieńsko, Trybunał nie uwzględnił roszczenia na podstawie traktatów. Polskę w sporze reprezentowała Prokuratoria Generalna. "Mogę jedynie poinformować, że obecnie trwa analiza wyroków Trybunału Arbitrażowego w sprawie GreenX Metals. Ostateczne decyzje zostaną podjęte po jej przeprowadzeniu. Prokuratoria będąc profesjonalnym pełnomocnikiem nie może, zwłaszcza na tak wczesnym etapie od otrzymania wyroków, przewidywać szans na ich uchylenia lub zmianę" - przekazał PAP rzecznik prasowy Prokuratorii Generalnej Bartosz Swatek. Jak wynika orzeczenia MTA, jeśli strona uważa, że orzeczenie powinno być "uchylone" lub "unieważnione", wówczas ta strona powinna złożyć pozew do sądu, w którym przeprowadzono arbitraż, co w przypadku roszczenia BIT będzie oznaczać sądy krajowe Anglii i Walii, a w przypadku roszczenia ECT - Singapuru. Polska ma 28 dni od daty orzeczenia BIT i 3 miesiące od otrzymania orzeczenia ECT na złożenie wniosku o uchwałę ws. odpowiednich orzeczeń, które mogą być uchylone tylko w ograniczonych okolicznościach. Ważne jest, aby zauważyć, że żądanie o "uchylenie" różni się od ogólnej "apelacji", ponieważ wniosek o uchylenie zazwyczaj może dotyczyć jedynie braku jurysdykcji ze strony Trybunału lub proceduralnej niesprawiedliwości, w przeciwieństwie do apelacji, w której meritum sprawy może być ponownie rozpatrzone przez sąd. Strony jednak nie mogą odwołać się od wyroku MTA. "Roszczenia zostały złożone na podstawie Regulaminu Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL), a orzeczenia są ostateczne i wiążące dla stron. Regulamin nie przewiduje procedury odwoławczej" - wskazała spółka GreenX Metals. Wyrokiem MTA spółce GreenX Metals zostało przyznane odszkodowanie w kwocie około 252 milionów funtów (490 milionów dol. australijskich / 1,3 mld zł) na podstawie polsko-australijskiej BIT, które zawiera odsetki. Ponadto spółce zostało przyznane odszkodowanie w kwocie około 183 mln funtów (353 mln dol. australijskich / 941 mln zł) przez Trybunał Arbitrażowy, na podstawie Traktatu Karty Energetycznej, które obejmuje odsetki. Projekt Jan Karski - (złoże węgla kamiennego Lublin) oraz złoże węgla kamiennego Dębieńsko na Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, spółka Prairie Mining Limited kupiła w 2016 r. W 2018 r. Prairie Mining pozwała Ministerstwo Środowiska w związku z nieprzedłużeniem wyłącznego prawa do ubiegania się o koncesję na terenie planowanej kopalni Jan Karski. Sąd zakazał wówczas udzielania koncesji innemu podmiotowi do czasu zakończenia postępowania. W 2019 r. to zabezpieczenie roszczenia zostało cofnięte przez sąd apelacyjny. Otworzyło to innym firmom, także Bogdance, możliwość starania się o koncesję na to złoże. W wyniku prowadzonych postępowań administracyjnych, koncesje na obszar złoża K-6-7 (część centralna złoża Lublin - powstałego w wyniku scalenia przez Prairie Mining historycznych złóż udokumentowanych w kat. C1+C2 przez Skarb Państwa) udzielono LW Bogdanka S.A. W kwietniu 2019 r. ówczesny prezes JSW Daniel Ozon wskazał, że dla Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która prowadziła wówczas rozmowy z firmą Prairie Mining na temat projektów górniczych Dębieńsko i Jan Karski, "potencjalnie ciekawą opcją" byłoby nie tylko nabycie polskich aktywów Prairie, ale i przejęcie kontroli nad tą australijską spółką. Ostatecznie koncesja na Dębieńsko trafiła do JSW. W czerwcu 2021 r. spółka Prairie poinformowała o złożeniu pozwu przeciw Polsce o odszkodowanie w wysokości 806 mln funtów brytyjskich (równowartość 4,2 mld zł).