Ile wojna kosztuje gospodarke Izraela "Szkody beda duzsze niz konflikt"

Przed atakiem z 7 października i następującej po nim wojnie między Izraelem a Hamasem Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozował, że gospodarka Izraela wzrośnie w tym roku o 3,4 proc. Obecnie prognozy ekonomistów wahają się od 1 proc. do 1,9 proc. Oczekuje się, że wzrost w przyszłym roku będzie również słabszy niż wcześniejsze prognozy. Jednak izraelski bank centralny nie jest w stanie obniżyć stóp procentowych, aby tchnąć życie w gospodarkę, ponieważ inflacja przyspiesza, napędzana rosnącymi płacami i rosnącymi wydatkami rządowymi na finansowanie wojny. Bank Izraela oszacował w maju, że koszty wojny wyniosą do końca przyszłego roku 250 mld szekli (66 mld dol.), włączając wydatki wojskowe i wydatki cywilne, takie jak mieszkania dla tysięcy Izraelczyków zmuszonych opuścić swoje domy. Odpowiada to około 12 proc. PKB Izraela. "Gospodarka Izraela dźwiga ciężar najdłuższej i najkosztowniejszej wojny w historii kraju" – powiedział minister finansów Bezalel Smotrich 28 września, dzień po tym, jak izraelskie naloty zabiły przywódcę Hezbollahu Hassana Nasrallaha w stolicy Libanu, Bejrucie. Minister finansów jest jednak przekonany, że izraelska gospodarka odrodzi się po zakończeniu wojny, jednak ekonomiści obawiają się, że szkody będą znacznie dłuższe niż konflikt. Flug, były prezes Banku Izraela, a obecnie wiceprezes ds. badań w Izraelskim Instytucie Demokracji, twierdzi, że istnieje ryzyko, że izraelski rząd ograniczy inwestycje, aby uwolnić zasoby na obronność. "To ograniczy potencjalny wzrost (gospodarki) w przyszłości" – stwierdziła. Naukowcy z Instytutu Studiów nad Bezpieczeństwem Narodowym są podobnie pesymistyczni. "Oczekuje się, że Izrael poniesie długoterminowe szkody gospodarcze niezależnie od wyniku (wojny — red.)" – napisali. Ponadto osłabienie poczuciem bezpieczeństwa może również wywołać exodus wysoko wykształconych Izraelczyków, zwłaszcza przedsiębiorców technologicznych, ostrzegł Flug. Konflikt spowodował, że deficyt budżetowy Izraela – różnica między wydatkami rządowymi a dochodami, głównie z podatków – podwoił się do 8 proc. PKB, z 4 proc. przed wojną. Zadłużenie rządowe gwałtownie wzrosło i stało się droższe, ponieważ inwestorzy żądają wyższych zwrotów z zakupu izraelskich obligacji i innych aktywów. Wielokrotne obniżki ratingów kredytowych Izraela dokonane przez Fitch, Moody’s i S&P prawdopodobnie jeszcze bardziej podniosą koszt zadłużenia tego kraju. Aby zmniejszyć dziurę fiskalną, rząd nie może polegać na przepływie dochodów podatkowych od przedsiębiorstw, z których wiele upada, a inne niechętnie inwestują. Jeszcze przed atakiem z 7 października rządowe plany osłabienia sądownictwa skłoniły niektóre izraelskie firmy technologiczne do zarejestrowania się w Stanach Zjednoczonych. Brak bezpieczeństwa wywołany wojną zaostrzył tę tendencję: większość nowych firm technologicznych jest formalnie zarejestrowana za granicą pomimo zachęt podatkowych do zakładania firm lokalnie, a duża z nich rozważa przeniesienie części swojej działalności poza Izrael, powiedział CNN Avi Hasson, dyrektor generalny Startup Nation Central, organizacji non-profit promującej izraelski przemysł technologiczny Inne sektory izraelskiej gospodarki, choć mniej ważne niż technologia, zostały dotknięte znacznie mocniej. Sektory rolnictwa i budownictwa mają trudności z wypełnieniem luk pozostawionych przez Palestyńczyków, których pozwolenia na pracę zostały zawieszone od października ubiegłego roku, co powoduje wzrost cen świeżych warzyw i gwałtowny spadek budownictwa mieszkaniowego. Turystyka również ucierpiała, a liczba przyjazdów w tym roku gwałtownie spadła. Izraelskie ministerstwo turystyki oszacowało, że spadek liczby turystów zagranicznych przełożył się na utratę dochodów o 18,7 mld szekli (4,9 mld dol.) od początku wojny.