Ampel wadzy zosta wygaszony

Realnie znacznie ważniejsze niż chociażby polsko-amerykańskie, ostatnio tak nagłośnione za sprawą wyborów prezydenckich. W związku z tym rozsypanie się koalicyjnego rządu federalnego w Berlinie obserwujemy z naturalną uwagą, chociaż bez przesady. Realnym skutkiem będą w 2025 r. wcześniejsze wybory do Bundestagu planowo wypadające dopiero we wrześniu. Od początku istnienia RFN rządowa koalicyjność zapisana jest w jej politycznym DNA. Notabene to standardowa cecha wszystkich wielopartyjnych demokracji parlamentarnych. U nas od początku III Rzeczypospolitej również, zatem okres 2015-23, gdy większość bezwzględną w Sejmie zdobywała jedna lista PiS, to wyjątkowa i szkodliwa w skutkach dla kraju anomalia. W 75-letniej historii RFN — licząc 41 lat kadłubowej części zachodniej oraz 34 lata państwa ponownie zjednoczonego — tylko raz rządziła przez kadencję 1957-61 jedna partia, tzn. chadecki trzeci gabinet Konrada Adenauera. Przez pozostałe 71 lat tasowały się i tasują u władzy różne kolory. Główne partie identyfikowane są z barwami pasów we fladze Niemiec: CDU/CSU — czarnym, SPD — czerwonym, FDP — żółtym. Pod koniec XX wieku w grze zaczął uczestniczyć kolor Zielonych. Notabene antyunijna AfD, piąta licząca się obecnie partia, przyjęła paradoksalnie... niebieski. Po wyborach w 2021 r. zawiązała się tzw. Ampelkoalition nazwana zgodnie z barwami świateł na ulicznym sygnalizatorze (czyli właśnie ampelu). Czerwona SPD, żółta FDP oraz Zieloni okazała się dla partnerów bardziej atrakcyjna niż proponowany przez chadecję zestaw barw z flagi Jamajki, czyli koalicja czarno-żółto-zielona. Ampel świecący władzy był od początku bardzo trudny programowo dla liberałów, ponieważ wobec lewicy znajdowali się w stosunku 1:2. Wewnątrz gabinetu dochodziło do ostrych sporów — niedawno socjaldemokratyczny kanclerz Olaf Scholz odrzucił propozycję ratunkowego programu gospodarczego opracowanego przez Christiana Lindnera, szefa FDP, i zdymisjonował go z funkcji ministra finansów. Więcej szczegółów na temat różnic koncepcyjnych zawiera tekst na stronie 3. Sporo z oszczędnościowych postulatów liberałów pozostawało w sprzeczności ze szczegółową umową koalicyjną z 2021 r., która z definicji zakładała lewicowe poluzowanie finansowych rygorów. Notabene rok temu Federalny Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe unieważnił puszczenie przez rząd RFN kwoty 60 mld EUR na zwalczanie pandemii bokiem, poza rygorami budżetowymi. Rozpad koalicji jest osobistą porażką słabego kanclerza Olafa Scholza i może przekreślić jego szanse na reelekcję. Nie zamierza on rządzić w formule mniejszościowej, zatem podda się procedurze wotum zaufania, które wymaga uzyskania w Bundestagu bezwzględnej większości głosów, co jest wykluczone. W przypadku nieuzyskania wotum kanclerz zwróci się do prezydenta o rozwiązanie Bundestagu. Frank-Walter Steinmeier teoretycznie nie musiałby tego robić, jeśli uznałby, że w obecnym składzie izby istnieje możliwość skonstruowania innego układu rządowego, choćby dobrze znanej już z historii RFN czarno-czerwonej tzw. wielkiej koalicji CDU/CSU z SPD. Friedrich Merz, lider prowadzącej obecnie w sondażach chadecji, nie zamierza jednak pertraktować i wezwał Olafa Scholza do przyspieszenia procedury, aby wybory do Bundestagu odbyły się już w połowie stycznia, a nie dopiero w drugiej połowie marca jak kombinuje kanclerz. Z oczywistych powodów do kalendarzowego postulatu Friedricha Merza dołączył się niemiecki biznes. Organizacje przedsiębiorców oczekują szybko utworzenia rządu zdolnego do działania i po prostu przewidywalnego. Każdy tydzień dłużej sparaliżowania federalnego centrum jest ciężkim grzechem polityków pogłębiającym w Niemczech gospodarczy kryzys.