world
Zmierzch Pax Americana. Wraz z powrotem Donalda Trumpa konczy sie pewna epoka
Po 1945 r. swiat jaki znamy zosta w duzej mierze zbudowany na idei przywodztwa Ameryki. Donald Trump widzi to nieco inaczej. W trakcie swojej pierwszej kadencji wyraznie pokaza jakimi wartosciami kieruje sie w polityce zagranicznej. Po powrocie do Biaego Domu zrobi wszystko by wcielic swoje pomysy w zycie. To bedzie oznaczao olbrzymie zmiany dla Europy Rosji Bliskiego Wschodu Azji i oczywiscie dla samych Stanow Zjednoczonych
Koniec końców wyścig nie był nawet wyrównany. Donald Trump został pierwszym prezydentem USA od czasów Grovera Clevelanda w 1893 r., któremu po przegranej reelekcji cztery lata później udało się zostać ponownie wybranym . Jest też dopiero drugim republikaninem od 36 lat, który wygrał w głosowaniu powszechnym. Trump zwyciężył z miażdżącą przewagą. Pomógł Republikanom przejąć kontrolę nad Senatem i może pomóc im utrzymać Izbę Reprezentantów — zapewniając jednopartyjną kontrolę we wszystkich trzech władzach . Może czuć się upoważniony do wdrożenia wszystkich programów, które reklamował. "Będę rządził według prostego motta" — zadeklarował w swoim zwycięskim przemówieniu. "Obietnice złożone, obietnice dotrzymane". A obietnic złożył wiele. Pierwszego dnia będzie "dyktatorem". Deportuje co najmniej 15 mln nielegalnych imigrantów. Rozmieści wojsko przeciwko swoim krytykom. Zajmie się mediami i Departamentem Sprawiedliwości, nałoży test lojalności na urzędników służby cywilnej i zakończy skierowane przeciwko niemu federalne śledztwa. Przez cały czas będzie chroniony przez Sąd Najwyższy , który już zdecydował, że prezydent nie może być ścigany karnie za swoje "oficjalne działania". Donald Trump obiecał zemstę, gdy wygra wybory prezydenckie. Na początku listy jego wrogów są dwa nazwiska Wątpliwe jest, aby większość Amerykanów faktycznie głosowała na te obietnice. Co skłoniło większość wyborców do poparcia człowieka, który kłamał na temat przegranych wyborów, zachęcał do buntu i został uznany za winnego popełnienia 34 przestępstw ? To najprawdopodobniej przejaw tego samego sprzeciwu wobec status quo , który w tym roku obalił wiele rządów na całym świecie. Od Wielkiej Brytanii po RPA, od Indii po Francję, wyborcy ukarali swoich przywódców w wyborach. A teraz ta fala sprzeciwu wobec status quo przybiera na sile w Stanach Zjednoczonych, napędzana — przede wszystkim — przez inflację i niekontrolowaną imigrację . Ponad połowa dzisiejszej populacji Stanów Zjednoczonych urodziła się po ostatnim poważnym wybuchu inflacji na przełomie lat 70. i 80. Do tej pory nigdy nie doświadczyli skoków cen mieszkań, artykułów spożywczych i innych . Dodajmy do tego ogólne poczucie, że imigracja wymknęła się spod kontroli, a wielu z nich po prostu zagłosowało za "wyrzuceniem meneli". Niekoniecznie lubią Trumpa lub nawet zgadzają się z jego polityką, ale chcą zmian. Wybory mają jednak swoje konsekwencje. A powrót Trumpa do władzy będzie miał poważne reperkusje dla Stanów Zjednoczonych i całego świata . Od dawna martwiłem się o wpływ jego reelekcji na amerykańską demokrację i nic w tym wyniku nie daje mi żadnego pocieszenia. Wierzę, że Trump zamierza dotrzymać swoich obietnic — wszystkich. Martwię się również o to, co to oznacza dla reszty świata. Podczas swojej pierwszej kadencji Trump jasno dał do zrozumienia, że nie wierzy w rolę globalnego przywództwa Waszyngtonu , tak jak robili to jego poprzednicy. Nie wierzy w przywództwo — wierzy w zwycięstwo. "Ogromne zwycięstwo". Donald Trump triumfuje, Izrael już zaciera ręce. "Teraz nie będzie miał żadnych zahamowań" Jednak po 1945 r. świat, jaki znamy, został w dużej mierze zbudowany na idei przywództwa Ameryki — Pax Americana, który miał odstraszać wrogów i uspokajać przyjaciół ; budować dobrobyt poprzez otwieranie rynków i zachęcanie do swobodnego przepływu towarów, kapitału, ludzi i idei; oraz stać na straży wolności, demokracji i rządów prawa. To właśnie to globalne przywództwo doprowadziło do powstania NATO i innych sojuszy, pomogło odbudować powojenną Europę i Azję oraz otworzyło handel dzięki Układowi Ogólnemu w sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT) oraz Światowej Organizacji Handlu (WTO). Wrogowie Ameryki długo sprzeciwiali się tej wyjątkowej globalnej roli — ale Związek Radziecki poddał się wewnętrznym sprzecznościom , a Chiny w końcu zdały sobie sprawę, że muszą zintegrować się z globalną gospodarką, aby wyciągnąć swoich obywateli z ubóstwa. Mimo to Moskwa i Pekin od dawna krzywiły się na przywództwo Waszyngtonu i przez ostatnią dekadę starały się mu przeciwdziałać i je osłabiać . Teraz mogą spełnić swoje życzenie. Interesy ważniejsze niż wartości Trump nie jest zainteresowany podtrzymywaniem Pax Americana w sposób, w jaki robiło to jego 14 poprzedników. Od dawna postrzega sojusze jako rakiety ochronne, w których wartością partnerstwa dla USA jest to, ile dostaje zapłaty, a nie pokój i bezpieczeństwo, które zapewnia . Nie wierzy w handel ani otwarte rynki , zamiast tego opowiada się za nałożeniem miażdżących ceł na import z USA — do poziomów ostatnio widzianych w latach 30. ub. w. — nawet jeśli wszyscy ekonomiści uważają, że przyniesie to katastrofę gospodarczą. "On mnie lubi, ja lubię jego". Przywódcy Arabii Saudyjskiej nie mogą się doczekać powrotu Donalda Trumpa Nie wykazuje zainteresowania obroną demokracji i rządów prawa, a wręcz przeciwnie, głęboko podziwia i szuka wspólnych interesów z politykami rządzącymi żelazną ręką , którzy sprzeciwiają się obu tym wartościom . Koniec Pax Americana będzie miał głębokie konsekwencje. Po pierwsze, transformacja europejskiego środowiska bezpieczeństwa będzie teraz kompletna. Inwazja Rosji na Ukrainę już pokazała, jak nierozsądne jest poleganie na tanim rosyjskim gazie do zasilania gospodarek. Zwrot Chin w kierunku większej samowystarczalności wzbudza poważne wątpliwości co do opierania gospodarki na eksporcie. A teraz, gdy Stany Zjednoczone odwracają się od sojuszy, kontynent będzie zmuszony do poważnego potraktowania własnej obrony . To, czy to zrobią, zależy oczywiście od nich, ale Waszyngton raczej nie będzie zbyt pomocny. Sprytne posunięcie Viktora Orbana. Niechętni Donaldowi Trumpowi przywódcy państw UE stali się właśnie "niewolnikami na jego terenie" W międzyczasie w Azji kraje żyjące w cieniu bardziej asertywnych i ambitnych Chin będą musiały zdecydować, czy znajdą nowe sposoby na zrównoważenie rosnącej potęgi Pekinu , czy też ściślej się z nim sprzymierzą. Wiele krajów globalnego Południa będzie cieszyć się większą swobodą manewru w perspektywie krótkoterminowej — choć mogą one również odczuć nagły wzrost wymagań ze strony Chin i Rosji . Pax America oficjalnie zakończy się 20 stycznia 2025 r., kiedy odbędzie się zaprzysiężenie Donalda J. Trumpa na 47. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Z tego powodu kraj i cały świat zmienią się nie do poznania.
PREV NEWSWielki dzien w Notre Dame. Dzwiek rozbrzmia po pieciu latach
NEXT NEWSPierwsze decyzje Donalda Trumpa. Chce odwrocic polityke USA
Libia zwieksza restrykcje wobec kobiet. Przyjeto kontrowersyjne regulacje
Libia wprowadza funkcjonowanie policji do spraw moralnosci. Od grudnia w zachodniej czesci kraju kontrolowanej przez Rzad Jednosci Narodowej zaczna obowiazywac nowe restrykcje dla kobiet. Wsrod nich znajduje sie obowiazek noszenia hidzabu dla dziewczynek od 9. roku zycia oraz zakaz podrozowania bez meskiego opiekuna. Minister spraw wewnetrznych Emad Trabelsi zapowiedzia rowniez zamkniecie salonow kosmetycznych i zakaz mieszania sie pci w miejscach publicznych.
Gwatowny wzrost zakazen wirusem mpox. Eksperci z Afryki alarmuja
W ciagu ostatnich miesiecy liczba zachorowan na wirus mpox znany wczesniej jako mapia ospa gwatownie wzrosa w Afryce a smiertelnosc niepokoi ekspertow. Africa CDC podaje ze od poczatku roku odnotowano blisko 54 tys. przypadkow i ponad 11 tys. zgonow.
O czym Putin mowi Scholzowi Kreml wyda komunikat
Biay Dom odmowi w piatek skomentowania rozmowy niemieckiego kanclerza Olafa Scholza z Wadimirem Putinem.
Woodymyr Zeenski grzmi o "puszce Pandory". "To jest to czego Putin chce od dawna"
Telefon kanclerza Niemiec Olafa Scholza do Wadimira Putina otwiera puszke Pandory po nim nastapia telefony innych politykow ktore nie przybliza pokoju a jedynie osabia izolacje Putina oceni prezydent Ukrainy Woodymyr Zeenski. Strona niemiecka przekazaa ze Scholz wezwa Putina do wycofania z Ukrainy. Wedug relacji Kremla Putin przekaza w rozmowie ze pokoj moze byc zawarty jedynie po oddaniu Rosji czterech obwodow Ukrainy. Wyrazi tez gotowosc do negocjowania z Berlinem nowych umow energetycznych.
Premier podkresli role Ukrainy. Zacharowa pisze o "cynizmie"
Marija Zacharowa odniosa sie do wpisu polskiego premiera. Donald Tusk podkresla ze negocjacje w sprawie Ukrainy nie moga byc prowadzone bez udziau Kijowa. Rzeczniczka MSZ Rosji okreslia te sowa mianem "piekielnego cynizmu".
Media Tusk staje na czele nowej inicjatywy. "Europejska reakcja na Trumpa"
"Polska przejmuje inicjatywe w koordynowaniu europejskiej reakcji na ere Donalda Trumpa" - pisze hiszpanski "El Independiente". Gazeta wskazuje ze Donald Tusk zdecydowa sie na ten krok poniewaz dotychczasowi liderzy - Francja i Niemcy - sa pograzone w wewnetrznych kryzysach politycznych a polski premier ma byc ponadto zawiedzony relacjami z Berlinem. "Chodzi o to aby pokazac Trumpowi ze ma wiecej interesow wspolnych z Europejczykami niz z putinowska Rosja" - czytamy.