Swiat ogarnea nowa goraczka zota. "Znak zblizajacej sie wojny"

Trend gromadzenia zapasów złota rozpoczął się już dekadę temu. W tym roku jednak znacząco przyspieszył. Było to spowodowane szeregiem różnych czynników, w szczególności spadku stóp procentowych na całym świecie . To sprawiło, że ceny złota wystrzeliły, bijąc kolejne rekordy — w zeszłym tygodniu osiągnęły wartość powyżej 2800 dol. (ok. 11,5 tys. zł) za uncję (ok. 28,5 g). To pierwszy taki przypadek w historii. Tylko w tym roku cena złota wzrosła o 35 proc., znacznie wyprzedzając 20-procentowy wzrost amerykańskich akcji i ponad 2-krotnie przekraczając jakikolwiek europejski indeks giełdowy. Lina Thomas z banku inwestycyjnego Goldman Sachs przewiduje, że do końca przyszłego roku cena złota przekroczy 3000 dol. (ok. 12,3 tys. zł) za uncję. W sercu tego wyścigu cenowego znajdują się banki centralne, zwłaszcza te, które są — lub obawiają się, że mogą się stać — obiektem amerykańskich sankcji. Przykładowo Chiny od rosyjskiej agresji na Ukrainę kupiły 316 ton złota. Jego dużym nabywcą jest również Rosja, podobnie jak kraje Bliskiego Wschodu czy Azji Środkowej. Nowa gorączka złota. Ogarnęła również Polskę. "To najwyższy wynik od ponad 20 lat" W ostatnim czasie zakupy złota zostały zdominowane przez dwa kraje, które przez historię mocno uwrażliwione są na ryzyko geopolityczne: Polskę i Węgry. Polska od dawna chciała zwiększyć udział złota w swoich oficjalnych rezerwach do 20 proc. Narodowy Bank Węgier we wrześniu wznowił zaś zakupy złota po raz pierwszy od trzech lat. "W obliczu rosnącej niepewności (...) rola złota jako bezpiecznej przystani i magazynu wartości ma szczególne znaczenie, ponieważ zwiększa zaufanie do kraju i wspiera stabilność finansową" — oświadczył. Inni urzędnicy ujęli to bardziej dosadnie. — To znak zbliżającej się wojny — ubolewa anonimowo jeden z europejskich bankierów centralnych. Nie chodzi tu tylko o strach przed działaniami wojennymi i sankcjami, ale także o słabnącą wiarygodność państw, które zbudowały powojenny globalny porządek finansowy . Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Europa borykają się z rosnącym zadłużeniem, które — jak podkreślił Międzynarodowy Fundusz Walutowy w swoim dorocznym oświadczeniu — wydaje się nie do utrzymania w dłuższej perspektywie. Zadłużenie Stanów Zjednoczonych wynosi obecnie 124 proc. PKB i stale rośnie . Thomas z Goldmana zauważa, że "wiele banków centralnych ma większość swoich rezerw w amerykańskich obligacjach skarbowych, co sprawia, że decydenci mogą być coraz bardziej zaniepokojeni swoją ekspozycją na ryzyko fiskalne w USA". Może to mieć nieobliczalne konsekwencje dla krajów rozwijających się , które od dawna mówią o finansowym zastraszaniu — twierdzi Davide Oneglia, analityk z firmy konsultacyjnej TS Lombard. Oto co może czekać nas w 2025 r. 10 (nie)prawdopodobnych scenariuszy. "Świat jest »żałośnie nieprzygotowany«" Dolar nadal stanowi ok. 58 proc. światowych rezerw walutowych , co czyni go niemal niezbędnym dla każdego rodzaju handlu transgranicznego. Zaledwie dekadę temu było to jednak 65 proc., a więc można zaobserwować tendencję spadkową. Neutralność i niezmienność złota sprawiają, że jest ono odpowiednią kotwicą dla wciąż budowanego równoległego systemu finansowego: takiego, którego Stany Zjednoczone nie będą w stanie zdominować ani nim manipulować. "Powolna erozja absolutnej dominacji dolara" Zachodni decydenci polityczni powoli zdają sobie sprawę z tego ryzyka. Przemawiając w Waszyngtonie na dorocznym spotkaniu MFW w październiku, Christine Lagarde, prezeska Europejskiego Banku Centralnego, zauważyła, że "Chiny kupują złoto jak nigdy dotąd". — Rola waluty nigdy nie powinna być brana za pewnik — ostrzegła. "Zabijają dolara i wszystko, co dolar reprezentuje". Tą naiwną decyzją Donald Trump może uratować Putina Jednak po powrocie do Europy sprawiała wrażenie spokojniejszej. W zeszłym tygodniu w rozmowie z "Le Monde" powiedziała, że za jej życia dolar nie zostanie zdetronizowany. Może to być częściowo wniosek wypływający z listopadowego szczytu tzw. BRICS+ , luźnego ugrupowania wschodzących potęg, na którego czele stoją Chiny i Rosja. Na ich spotkaniach zwykle dominowała wyraźnie antydolarowa retoryka. Przesłanie z ostatniego szczytu skupiało się natomiast na negatywnych skutkach amerykańskich sankcji, poza tym mowa była o reformie istniejących instytucji, takich jak MFW . — Chociaż są to odrębne wysiłki, mogą one przyczynić się do powolnej erozji absolutnej dominacji dolara i systemu płatności w dolarach — komentuje Mohamed El-Erian, były szef giganta handlu obligacjami Pimco. Wybitny historyk przewiduje, że niedługo wybuchnie nowy konflikt. "Wtedy będziemy mieli w Europie spokój od Rosjan" Będzie to jednak z pewnością długi proces. Podczas gdy gospodarki rozwinięte utrzymują nawet 70 proc. swoich rezerw w złocie , banki centralne krajów BRICS zazwyczaj mają w nim ok. 10 proc ., większość trzymają w dolarach. Oznacza to, że prawdopodobnie pozostaną one nabywcami złota w dłuższej perspektywie, nawet jeśli — jak ma to obecnie miejsce w przypadku Ludowego Banku Chin — mogą wstrzymać się z zakupem, gdy uznają, że ceny za bardzo poszybowały. "Sztabki złota niczym stary zegarek dziadka" Prywatni inwestorzy na całym świecie już podążają jednak za tym trendem. Tradycyjnie ceny złota były skorelowane ze stopami procentowymi banków centralnych. Kiedy zwroty z oszczędności i obligacji rosły, tak jak od 2022 r., ceny złota zwykle poruszały się w przeciwnym kierunku, ponieważ nie oferuje ono zwrotów. Wydaje się, że tym razem jest inaczej. Ceny złota rosły przez większość okresu, w którym banki centralne podnosiły stopy procentowe — i rosły jeszcze szybciej, gdy Rezerwa Federalna i Europejski Bank Centralny zaczęły je obniżać. Sankcje? Jakie sankcje? Rosja znalazła sposób na to, by sprzedawać swoje złoto za miliardy dol. mimo zakazu USA —Tradycyjnie nie zwrócilibyśmy na to uwagi — mówi David Wilson, dyrektor do spraw strategii towarowych we francuskim banku BNP Paribas. — Jest jednak oczywiste, że aktywność banków centralnych przełożyła się na psychikę inwestorów spekulacyjnych . Jeśli widzą, że banki centralne kupują złoto, mówią: "my też powinniśmy to robić". Według danych amerykańskiej agencji nadzorującej handel kontraktami terminowymi kwota netto kontraktów terminowych na złoto posiadanych przez uczestników rynku — przybliżony wskaźnik zakupów inwestorów — wzrosła ponad trzykrotnie w ciągu ostatnich 12 miesięcy . Stało się to mimo tego, że — jak zauważył Wilson z BNP — zakupy banków centralnych wyraźnie osłabły w tym roku. Zainteresowanie spekulacyjne netto znajduje się obecnie tuż poniżej rekordowego poziomu obserwowanego na początku pandemii. "Toksyczna waluta" nie śmierdzi Władimirowi Putinowi. Dostał pieniądze z kraju, który potępił inwazję na Ukrainę Analitycy twierdzą, że podobnie jak w przeszłości, obecna moda na złoto świadczy o zwiększonym pragnieniu znalezienia wiarygodności w obliczu niepewności i słabnącego zaufania do instytucji . — W czasach kryzysu ludzie sięgają po złoto — mówi Krishan Gopaul, starszy analityk w World Gold Council. — To globalne aktywa, które ludzie cenią i wiedzą, że zostaną zaakceptowane przez innych. A wartość ta rośnie równolegle z wątpliwościami co do wartości innych aktywów, nawet wszechmocnego dolara . — Złoto jest symbolem zaufania od trzech tysięcy lat — mówi Salvatore Rossi, historyk i były wiceprezes Banku Włoch. — Sztabki złota dla banków centralnych są niczym stary złoty zegarek dziadka dla rodziny: to ostatni zasób, którego się nie sprzedaje, ale wszyscy wiedzą, że się go ma.