Rosyjski sabotaz czy przypadek Incydenty na Morzu Batyckim w centrum uwagi NATO

Statek zgłaszał wcześniej uszkodzenie systemu nawigacji, co miało tłumaczyć jego późniejszy, dziwny kurs w rejonie, w którym doszło do uszkodzeń. Incydent wywołał obawy o możliwość sabotażu infrastruktury krytycznej w regionie. Finlandia nie wyklucza uruchomienia art. 5 NATO w przypadku potwierdzenia celowego działania zleconego przez inne państwo. Według fińskiego dziennika "Iltalehti", który powołuje się na dane z serwisu MarineTraffic, 10 listopada Yi Peng 3 zawinął do rosyjskiego portu Ust-Ługa. W niedzielę po południu, w czasie gdy doszło do uszkodzenia kabli, statek zgłosił awarię systemu śledzenia ruchu, która trwała kilka godzin. Następnie, w poniedziałek, zboczył z trasy i zmienił kurs w okolicach, gdzie krzyżują się uszkodzone kable: fiński kabel C-Lion 1 oraz kabel litewsko-szwedzki. Statek wykonywał nietypowe manewry w pobliżu wyspy Olandia, krążąc w okolicy przez około 1,5 godziny, po czym kontynuował podróż. Od tego momentu za jednostką płyną duńskie okręty wojenne, w tym fregata HDMS Niels Juel oraz patrolowiec HDMS Hvidbjornen. Awaria kabli podmorskich na dnie Bałtyku Pierwsza awaria dotyczyła kabla łączącego Litwę ze Szwecją, obsługiwanego przez szwedzką firmę telekomunikacyjną Arelion. Jak potwierdził rzecznik Telia Lithuania, kabel odpowiadał za około 30% przepustowości litewskiego internetu, a fizyczne uszkodzenie zostało wykryte w niedzielę rano. Drugi incydent dotyczył fińskiego kabla C-Lion 1, łączącego Helsinki z Rostockiem w Niemczech. Jak stwierdziła państwowa firma Cinia, nagła awaria sugeruje działanie siły zewnętrznej. Fizyczna inspekcja uszkodzonego odcinka ma zostać przeprowadzona w najbliższych dniach, a naprawa może potrwać od 5 do 15 dni, w zależności od warunków pogodowych. Fińskie reakcje i rozważania nad art. 5 NATO Fińska minister spraw zagranicznych Elina Valtonen oświadczyła, że jeśli dochodzenie wykaże, iż za incydentami stoi podmiot państwowy, Finlandia rozważy uruchomienie art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego. Artykuł 5 NATO to kluczowy zapis Traktatu Północnoatlantyckiego, który stanowi podstawę kolektywnej obrony państw członkowskich Sojuszu. Jego treść głosi, że atak zbrojny na jedno lub więcej państw NATO będzie traktowany jako atak na wszystkie państwa członkowskie, które zobowiązują się do wspólnej obrony zaatakowanego kraju. Obawy przed sabotażem i rosyjską ingerencją Eksperci i urzędnicy zwracają uwagę na wcześniejsze ostrzeżenia dotyczące możliwego sabotażu infrastruktury podmorskiej przez Rosję. Według kwietniowego raportu nadawców publicznych z Danii, Norwegii, Szwecji i Finlandii, Rosja dysponuje flotą statków przystosowanych do prowadzenia działań szpiegowskich i sabotażowych na wodach nordyckich. We wrześniu przedstawiciele USA ostrzegali również przed wzmożoną aktywnością rosyjskiej floty w pobliżu kluczowych kabli podmorskich. Dwa miesiące później dochodzi do awarii dwóch kabli na Morzu Bałtyckim w odległości około 60 mil morskich od siebie. Międzynarodowe reakcje i ostrzeżenia Ministrowie spraw zagranicznych Finlandii i Niemiec wydali wspólne oświadczenie, w którym podkreślili, że „europejskie bezpieczeństwo jest zagrożone nie tylko przez wojnę Rosji przeciwko Ukrainie, ale także przez hybrydowe działania prowadzone przez złośliwe podmioty”. Zakres zakłóceń wywołanych uszkodzeniami nie jest jeszcze jasny, ponieważ większość przepływów danych jest kierowana alternatywnymi trasami. Jednak eksperci ostrzegają, że takie incydenty mogą być elementem szerszej strategii destabilizacji infrastruktury krytycznej w Europie. Kiedy kable zostaną naprawione? Statek naprawczy został już wysłany w celu oceny i naprawy fińskiego kabla. Równocześnie trwają międzynarodowe konsultacje, a w krajach nordyckich wznowiono kampanie informacyjne przygotowujące obywateli na możliwe skutki konfliktów zbrojnych, w tym przerwy w komunikacji i dostawach energii. Sytuacja wokół Yi Peng 3 oraz narastające obawy o bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej na Bałtyku wskazują na potrzebę wzmożonej współpracy międzynarodowej i gotowości do odpowiedzi na zagrożenia hybrydowe.