Jak wygladaja emerytury w Europie Te trzy kraje robia to dobrze

Emerytury stały się jednym z głównych tematów spornych m.in. w nieudanej koalicji rządzącej w Niemczech . W debacie na temat możliwych reform systemu pojawiło się już kilka pomysłów i wciąż pojawiają się nowe — od ubezpieczenia kapitałowego po ubezpieczenie obywatelskie. Raz po raz jako wzór do naśladowania wskazywane były inne kraje. Ale jak dobrze te rzekome emerytalne wzory do naśladowania radzą sobie w rzeczywistości? Austria Austriacki system emerytalny jest często wymieniany jako wzorzec, zwłaszcza przez partie lewicowe. Na przykład Sahra Wagenknecht [założycielka Sojuszu Sahry Wagenknecht] wielokrotnie wzywa do "emerytury takiej jak w Austrii". Na pierwszy rzut oka ma to sens: na poziomie ok. 80 proc. emerytury są znacznie wyższe niż na przykład w Niemczech (48 proc.). Liczba ta odzwierciedla relację między standardową emeryturą (w Niemczech 45 lat składek opartych na średnim dochodzie) a średnim dochodem pracownika. Emerytura szczęścia nie daje. Naukowcy spytali seniorów o zadowolenie z życia W 2023 r. średnia emerytura w Austrii wynosiła 2,4 tys. euro brutto miesięcznie (10 tys. zł), stając się jednym z najwyższych świadczeń emerytalnych w Europie. Pieniądze są wypłacane 14 zamiast 12 razy w roku . Jednocześnie Austriacy przechodzą na emeryturę wcześniej : mężczyźni w wieku 62 lat, kobiety w wieku 60 lat. Austriacki system jest finansowany na zasadzie repartycji i subsydiowany z podatków. Fakt, że emerytury są wyższe, często przypisuje się reformie, która była tematem dyskusji przez długi czas: systemowi ubezpieczeń obywatelskich , w którym płacą pracownicy, osoby samozatrudnione, a także urzędnicy służby cywilnej. Jednak według ekonomistów przejście na taki system przyniosłoby jedynie krótkoterminową ulgę. W rzeczywistości istnieje inny, dość banalny powód wyższego poziomu emerytur: stawki składek wynoszą 22,8 proc., a pracodawcy płacą nieco ponad połowę. Ponadto prawo do emerytury przysługuje dopiero po 15 latach opłacania składek. Jak się żyje emerytom w Polsce? "My z Kazimierzem dostajemy po 1,6 tys. zł na rękę" Jednocześnie austriackie fundusze emerytalne są zależne od dotacji podatkowych. Do systemu emerytalnego wpływa 15 proc. PKB. Pracownicze i prywatne filary zabezpieczenia emerytalnego, które uzupełniają ustawową emeryturę na przykład w Niemczech, nie odgrywają prawie żadnej roli w Austrii. Jest to kolejny powód, dla którego Austria zajmuje dopiero 40. miejsce na 47 krajów w Globalnym Indeksie Emerytalnym 2023 Instytutu Mercera. Indeks mierzy świadczenia dla emerytów i przyszłą rentowność systemu na podstawie kilka czynników. Holandia Na pierwszym miejscu w rankingu znalazła się Holandia . Z poziomem emerytur wynoszącym prawie 90 proc., kraj ten jest liderem w europejskim zestawieniu. Pod względem finansowym jest też bardziej zrównoważony. Model składa się z dwóch filarów, dlatego znany jest również jako model cappuccino : kawa z mlekiem. Ekspertka zdradza osiem kluczowych wskazówek zdrowego starzenia się "Kawa" to ustawowa emerytura, która wynosi co najmniej 70 proc. płacy minimalnej netto, niezależnie od poprzedniego wynagrodzenia. Obecnie odpowiada to ok. 1,5 tys. euro (6,5 tys. zł) miesięcznie. Oznacza to, że ubóstwo na starość praktycznie w Holandii nie istnieje . Jedynym warunkiem uzyskania pełnej emerytury jest zamieszkiwanie w kraju przez 50 lat. Świadczenie jest finansowane ze składki wynoszącej nieco poniżej 18 proc., którą pracownicy płacą sami. W tym roku wiek emerytalny został podniesiony do 67 lat , a do 2067 r. ma wzrosnąć do 71 lat. Oprócz ustawowej emerytury model cappuccino dodaje drugi, jeszcze ważniejszy filar: zakładowy program emerytalny . Prawie każdy pracodawca w Holandii jest zobowiązany do tego, by go zaoferować. Ponad 90 proc. pracowników i firm wspólnie wpłaca pieniądze do odpowiednich funduszy. Emerytury zakładowe są uważane za część wynagrodzenia. Ustala się je w drodze negocjacji między przedstawicielami pracodawców i pracowników. Państwo wspiera również prywatne programy emerytalne. Odgrywają one jednak podrzędną rolę. Szwecja Sytuacja wygląda inaczej w Szwecji . Kraj ten jest często wymieniany jako doskonały przykład kapitałowego systemu emerytalnego. Pracownicy są tam zobowiązani do inwestowania 16 proc. swoich dochodów brutto w klasyczny system repartycyjny, a kolejne 2,5 proc. w fundusz emerytalny na rynku kapitałowym. Państwowy fundusz AP7 został utworzony 20 lat temu na potrzeby tzw. emerytury premium , która w ciągu ostatnich 10 lat osiągała średnio dwucyfrowe roczne stopy zwrotu. Inne fundusze również można wybierać dowolnie. Oznacza to, że prawie każdy pracownik w Szwecji automatycznie inwestuje pieniądze na giełdzie — w Niemczech jest to tylko jeden na pięciu. Szwedzki system łagodzi ryzyko związane z inwestowaniem składek emerytalnych na rynku kapitałowym. Koniec z kryzysem wieku średniego. Pokolenie 50+ żyje i kocha bez ograniczeń Kolejną różnicą jest to, że nie ma stałego wieku emerytalnego . Obecnie średni wiek emerytalny wynosi 64,5 roku. Ci, którzy przechodzą na emeryturę wcześniej, muszą zaakceptować znacznie wyższe potrącenia. Z drugiej strony, praca po przekroczeniu wieku emerytalnego jest również bardziej opłacalna finansowo — częściowo dlatego, że dodatkowy dochód nie wpływa na wypłaty emerytur. Pracownicze programy emerytalne także są szeroko rozpowszechnione. Szwedzki system ma jednak również słabe strony . Nie ma żadnych zachęt ze strony państwa do tworzenia prywatnych świadczeń wykraczających poza emeryturę składkową. Przy 55 proc. poziom emerytury jest tylko nieznacznie wyższy niż w Niemczech, a czasami nawet spada: gdy dochód ze składek i funduszy spada poniżej pewnego progu. Rzeczywiste straty dla emerytów muszą wówczas zostać zrekompensowane poprzez wpływy z podatków.