Oszaamiajace zdjecie Miliony gwiazd i galaktyk

Ten pierwszy kawałek mapy, obejmujący 132 stopnie kwadratowe południowego nieba, stanowi 1 proc. szerokiego przeglądu , który teleskop Euclid zrealizuje w ciągu sześciu lat. Podczas tego przeglądu teleskop obserwuje kształty, odległości i ruchy miliardów galaktyk oddalonych od nas aż do 10 miliardów lat świetlnych . Dzięki temu tworzy największą kosmiczną mapę 3D , jaka kiedykolwiek powstała. Opublikowany teraz pierwszy fragment mapy zawiera już około 100 milionów źródeł : gwiazd w naszej Drodze Mlecznej i galaktyk poza nią. Około 14 milionów z tych galaktyk można będzie wykorzystać do badania wpływu ciemnej materii i ciemnej energii na Wszechświat. To oszałamiające zdjęcie jest pierwszym fragmentem mapy, która w ciągu sześciu lat ujawni ponad jedną trzecią nieba. To zaledwie 1 proc. mapy, a jednak już zawiera wiele różnorodnych obiektów, które pomogą naukowcom odkryć nowe sposoby opisywania Wszechświata - podkreśla Valeria Pettorino z projektu Euclid w ESA. Dominująca część obserwacji misji Euclid będzie poświęcona szerokiemu przeglądowi, obejmującemu ponad jedną trzecią nieba. Pomijane są tu obszary zdominowane przez gwiazdy Drogi Mlecznej i materię międzygwiezdną oraz rozproszony pył w Układzie Słonecznym - tak zwane światło zodiakalne. Szeroki przegląd jest uzupełniany przez głęboki przegląd, zajmujący około 10 proc. całkowitego czasu obserwacji i dotyczące tylko trzech szczególnych obszarów, zwanych Euclid Deep Fields . Te obszary były lub będą obserwowane przez inne kosmiczne lub naziemne obserwatoria, Kosmiczny Teleskop Spitzera (NASA), obserwatoria rentgenowskie Chandra (NASA) i XMM-Newton (ESA), a także Kosmiczny Teleskop Hubble'a, wreszcie w przyszłości naziemne obserwatorium Very C. Rubin. Opublikowana właśnie mozaika to dopiero zapowiedź tego, co misja Euclid ostatecznie przyniesie. Od chwili rozpoczęcia rutynowych obserwacji naukowych w lutym, teleskop przeprowadził 12 proc. całego przeglądu. Publikacja kolejnych 53 stopni kwadratowych przeglądu, w tym pierwszych obserwacji obszarów Euclid Deep Field, planowana jest na marzec 2025 roku. Dane kosmologiczne z pierwszego roku misji zostaną udostępnione w 2026 roku. Teleskop Euclid został wystrzelony w lipcu 2023 roku i rozpoczął swoje rutynowe obserwacje naukowe 14 lutego bieżącego roku. To europejska misja, zbudowana i obsługiwana przez ESA przy współpracy z amerykańską agencją NASA. W konsorcjum Euclid - odpowiedzialnym za dostarczanie instrumentów naukowych i analizę danych - pracuje ponad 2000 naukowców z 300 instytutów w 15 krajach europejskich, USA, Kanadzie i Japonii. Thales Alenia Space to główny wykonawca satelity i jego modułu serwisowego, firma Airbus Defence and Space opracowała moduł ładunku, w tym teleskopu. NASA dostarczyła detektory spektrometru i fotometru w bliskiej podczerwieni NISP. Euclid może obserwować 14 milionów galaktyk , które są wystarczająco jasne, aby można było zmierzyć ich zniekształcone w związku z efektem soczewkowania grawitacyjnego kształty i dzięki temu dowiedzieć się więcej o rozkładzie ciemnej materii w naszym Wszechświecie. Mapa Euclida dotycząca rozkładu galaktyk w czasie powinna dostarczyć informacji o ciemnej energii, która wpływa na tempo rozszerzania się Wszechświata.