"Dom" zadebiutowa 44 lata temu. Oto mao znane fakty zza kulis serialu

W czasach PRL-u powstało kilka świetnych seriali. Wśród nich wyróżnia się "Dom". Dlaczego? Przede wszystkim ze względu na proces powstawania. Produkcja Jana Łomnickiego początkowo miała być... serialem propagandowym o tytule "22 lipca". Scenarzyści — Jerzy Janicki i Andrzej Mularczyk — mieli opisać powojenne losy mieszkańców Warszawy i pokazać, jak stolica w ruinie odbudowuje się i pięknieje. Oni jednak w sprytny sposób ominęli komunistyczną cenzurę. Serial "Dom" to była propozycja Janusza Gazdy z Redakcji Filmowej Telewizji Polskiej, który zainspirował nas do napisania serialu o Warszawie w pewnym kameralnym ujęciu. I sprawa zaczęła się — jak zwykle w moim przypadku — od dokumentacji. Z powrotem grzebanie się w tym, co było wtedy — w 1945, 46., 47.,49. roku — ważne. A więc całe tygodnie spędzane nad zszywkami "Życia Warszawy", "Rzeczpospolitej" i gazet z tamtego okresu, aby nagromadzić jakiś materiał, który mógłby być fundamentem losów życia przyszłych bohaterów — opowiadał Andrzej Mularczyk w audycji Haliny Szopskiej w Polskim Radiu w 1985 r. Komunistyczne władze jednak w końcu zablokowały produkcję. Przez to "Dom" stał się w tej kwestii rekordzistą. Serial powstawał w latach 1979-1999 z przerwami (najdłuższa była po wprowadzeniu stanu wojennego). Łącznie powstało 25 odcinków po 90 minut każdy. Główną postacią "Domu" był Andrzej Talar. Twórcy od początku widzieli w tej roli Tomasza Borkowego. On ponoć jednak nie był zainteresowany. Aby jednak nie zostawić producentów na lodzie, polecił im swojego kolegę. Był nim Krzysztof Pieczyński, który ostatecznie dostał inną rolę — Bronka Talara. Tomasz Borkowy przyjął w końcu rolę Andrzeja, właściwie dzięki swojej ówczesnej dziewczynie — Barbarze Hollender. Jej ojciec, Wilhelm, był wtedy wpływowym producentem i zagroził przyszłemu zięciowi, że jeżeli nie zagra w "Domie" może zapomnieć o jego córce. Postacią pierwszoplanową jest Andrzej Talar, rodem ze wsi i wraz z nim wejdziemy do owej kamienicy, by zadomowić się w niej na długo. Dzięki niemu będzie obecna w opowieści jego rodzinna wieś i jej sprawy; to jedyne odstępstwo od przyjętej zasady: celowo rezygnujemy z atrakcyjnego bądź co bądź przenoszenia się w różne regiony kraju, nasi bohaterowie wyjeżdżają z Warszawy, lecz tu rozgrywają się epilogi ich przygód. — tłumaczył Andrzej Mularczyk w rozmowie z magazynem "Kino". Akcja serialu toczy się w kamienicy przy ul. Złotej 25. Po wojnie jednak ten adres zniknął z powierzchni ziemi (obecnie są to okolice Pałacu Kultury i Nauki) . Dlatego też twórcy kręcili sceny przy kamienicy na Pańskiej 25. W latach 90. zaś - na Marszałkowskiej 45 i Kowelskiej 6. Budynek ten odgrywał niezwykle ważną rolę w serialu. Był dla bohaterów punktem odniesienia i symbolem odbudowywanego miasta. Ale nie byłoby "Domu" w przenośni i dosłownie, gdyby nie jego dozorca — pan Ryszard Popiołek. W tej roli zobaczyliśmy świetnego Wacława Kowalskiego , który popularność zdobył dzięki roli Pawlaka w serii " Sami swoi ". Popiołek zasłynął kilkoma cytatami, które weszły do języka potocznego. "Dom bez drzwi – to nie dom", "Jak ni ma bramy, wlizą chamy!", "koniec świata" czy "Ustrój, panie, to rzecz przejściowa, ale brama to rzecz stała". W ten sposób twórcy nie tylko w zawoalowany sposób kpili z komunistycznej władzy, ale także uczcili pamięć o prawdziwym człowieku. Andrzej Mularczyk, tworząc tę postać inspirował się dozorcą kamienicy przy Tamce w Warszawie. Poznał go wcześniej podczas pracy nad reportażem radiowym. Fani serialu z pewnością pamiętają odcinek, w którym odbył się pogrzeb pana Popiołka. Sama ceremonia była niezwykle poruszającą sceną. Szczególnie gdy monolog na cmentarzu wygłosił doktor Kazanowicz (w tej roli Krzysztof Janczar ). Dlaczegoś nam go zabrał? Co to za dom bez pana Popiołka? Co to za Warszawa bez niego? Panie Rysiu, tu nie lokatorzy stoją. Tu stoją sieroty. Sieroty po tobie. Wacław Kowalski po śmierci syna w 1982 r. wycofał się z życia publicznego. Zmarł osiem lat później. Pogrzeb pana Popiołka twórcy wykorzystali, aby oddać hołd aktorowi. Warto dodać, że wśród żałobników w serialu możemy dostrzec samych scenarzystów — Andrzeja Mularczyka i Jerzego Janickiego. Ale to nie był jedyny raz, gdy życie splotło się z serial. Tak było, chociażby w przypadku bohaterki granej przez Joannę Żółkowską. Przypomnijmy Basia Lawinówna, w której kochał się Andrzej Talar, czekała na swojego ukochanego. Był nim poeta Łukasz Zbożny, który zaginął na wojnie. W końcu zresztą pojawia się (już po tym, gdy Andrzej okłamuje Basię i mówi, że Łukasz nie żyje) w kamienicy przy Złotej 25. W tej roli zobaczyliśmy Krzysztofa Kołbasiuka. Między nim a Joanną Żółkowską zaiskrzyło. Aktorzy pobrali się w 1983 r. W serialu "Dom" pojawiło się zresztą wielu cenionych aktorów, których role do tej pory są wspominane. Przypomnijmy, że w obsadzie znaleźli się m.in. Jan Englert , Hanna Rowicka , Bożena Dykiel , Stanisław Jaskuła, Barbara Sołtysik, Stanisław Mikulski , Daria Trafankowska czy Andrzej Żółkiewski. Rajmund Wrotek z serialu "Dom" nie kosztował mnie dużo zdrowia, tak po prostu sobie tę rolę pykałem, a do dziś wiele osób na mój widok mówi "riki-tiki-tak" — jak serialowy Mundek — choć nie wiedzą, jak się naprawdę nazywam — opowiadał Jan Englert w wywiadzie dla portalu TVP. Produkcja Jana Łomnickiego wpłynęła też na karierę Zbigniewa Buczkowskiego . Aktor w serialu "Dom" zagrał Henia Lermaszewskiego, warszawskiego cwaniaka, który powtarzał: "koniec balu, panno lalu". Artysta wcześniej był uznawany za amatora. Nie dostał się bowiem na studia aktorskie. Tą rolą udowodnił jednak, że ma talent. Potem zaufało mu już wielu reżyserów. Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. W serwisie Plejada.pl każdego dnia piszemy o najważniejszych wydarzeniach show-biznesowych. Bądź na bieżąco! Obserwuj Plejadę w Wiadomościach Google. Odwiedź nas także na Facebooku , Instagramie , YouTubie oraz TikToku . Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się z nami, pisząc maila na adres: [email protected] .