To bedzie mrozna zima w Ukrainie i Modawii. Unia Europejska dopaci na ogrzewanie

Wskutek zmasowanego niszczenia przez siły rosyjskie elektrowni w Ukrainie krajowi temu grozi marznięcie tej zimy; niepokój budzi też sytuacja w Mołdawii – podała w opublikowanym w czwartek raporcie Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE). Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała, że UE przekaże Ukrainie 160 mln euro. fot. Stanislav Krasilnikov / / TASS Dyrektor generalny Agencji Fatih Birol zaznaczył, że system energetyczny Ukrainy przetrwał dwie ostatnie zimy, ale „tegoroczna będzie jego najtrudniejszym jak dotąd testem”. Wyraził też obawę, że zapowiadane przerwanie z końcem roku tranzytu gazu rosyjskiego przez Ukrainę zagraża też poważnym brakiem prądu Mołdawii. MAE podkreśliła, że Ukraina straciła „ponad dwie trzecie” potencjału produkcji energii elektrycznej, i sugeruje w swym raporcie kilkanaście rozwiązań, które pozwoliłyby naprawić zniszczone lub uszkodzone przez Rosję elektrownie, Agencja wezwała m.in. kraje europejskie do przyśpieszenia „dostarczania sprzętu i pojedynczych elementów” pozwalających wyremontować elektrownie oraz do zwiększenia zdolności do importowania prądu i gazu z Unii Europejskiej. Według MAE Słowacja, Węgry i Polska powinny we współpracy z resztą Unii Europejskiej podtrzymać „w długiej perspektywie” zwiększoną po rosyjskiej inwazji zdolność przesyłową gazu. Raport zwraca również uwagę na potrzebę wzmocnienia „bezpieczeństwa fizycznego i informatycznego krytycznej infrastruktury”, na przykład poprzez budowę osłon antydronowych dla elektrowni. Postuluje także przyśpieszenie „decentralizacji produkcji energii elektrycznej”. Przed rosyjską napaścią Ukraina czerpała połowę swej energii z elektrowni atomowych, na elektrownie węglowe przypadało 23 proc., a na elektrownie gazowe 9 proc. MAE oceniła, że na naprawę zniszczonych elektrowni i modernizację sieci energetycznej będzie potrzeba „około 30 mld dolarów”. Agencja szacuje, że tej zimy w szczycie sezonu zapotrzebowanie Ukrainy na energię elektryczną może wzrosnąć do 18,5 GW i będzie jej brakować zdolności produkcyjnych odpowiadających 6 GW, czyli ilości zużywanej w Danii w szczycie sezonu. Uszkodzonych jest także 18 elektrociepłowni, 815 kotłowni i 354 km rur ciepłowniczych w miastach. W tym sektorze straty szacuje się na 2,4 mld dolarów. Również w Mołdawii „zima może mieć skutek destabilizujący” – ostrzega Agencja, zwracając uwagę, że dwie trzecie dostaw energii elektrycznej dla tego kraju zależy od Rosji, gdyż największa zaopatrująca go elektrownia gazowa znajduje się w separatystycznym Naddniestrzu. Zapowiadane wstrzymanie transferu gazu rosyjskiego przez Ukrainę stwarza „poważną niepewność odnośnie do dostaw gazu do Naddniestrza i bezpieczeństwa elektroenergetycznego Mołdawii” – napisano w raporcie. Zdaniem MAE wzmocnienie połączeń z krajami europejskimi ma kluczowe znaczenie dla podtrzymania bezpieczeństwa energetycznego Mołdawii, która ze swej strony podejmuje starania o zdywersyfikowanie swej infrastruktury poprzez rozwój energetyki słonecznej i wiatrowej. MAE przypomina, że zatwierdzono budowę trzeciej linii wysokiego napięcia między Mołdawią i Rumunią, która ma zacząć działać w 2031 r. (dwie poprzednie są przewidziane na 2025 i 2027 r.), ale „tej zimy Mołdawia będzie jeszcze zależna od generatorów spalinowych i zapasów drewna opałowego oraz biopaliw”. Szefowa KE omówi kwestie bezpieczeństwa energetycznego z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim Oznacza to, że von der Leyen uda się do ukraińskiej stolicy prosto z Wrocławia, który odwiedzi w geście solidarności z powodzianami. Jak poinformowała w czwartek szefowa KE, od początku rosyjskiego ataku w lutym 2022 r. UE przekazała na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Ukrainy 2 mld euro. Rosja zniszczyła połowę infrastruktury energetycznej kraju pozbawiając go zdolności wytwarzania 9 GW energii. Z ogłoszonych 160 mln euro wsparcia dla Ukrainy 100 mln będzie pochodzić z zysków generowanych przez zamrożone przez UE rosyjskie aktywa. 60 mln euro zostanie przekazanych w ramach pomocy humanitarnej. Von der Leyen w czwartek wraz z szefem Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) Fatihem Birolem ogłosiła dziesięciopunktowy plan odbudowy infrastruktury energetycznej Ukrainy. Wsparcie ma zostać zainwestowane w decentralizację infrastruktury, w tym w odnawialne źródła energii. "Panele słoneczne na dachach są o wiele trudniejszym celem do ataku i o wiele łatwiejszym do naprawy niż duże ośrodki energetyczne" - zauważyła von der Leyen. mce/ ap/ asa/ mw/ mal/ Źródło: PAP Biznes