Pomoc publiczna dla przedsiebiorcow najnizsza od 5 lat. Ile dosta Orlen TVP i spoki energetyczne

Z raportu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nt.pomocy publicznej dla przedsiębiorstw w Polsce wynika, że jej poziom w 2023 r.spadł po raz pierwszy od 2018 r. W relacji do PKB też był najniższy od 5 lat. Kto otrzymał największą pomoc, a czyja pomoc była najwartościowsza? fot. star-images / / ddp images Ogólna wartość pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcomw 2023 roku wyniosła 45,9 mld zł. Stanowiła tym samym 1,35 procent PKB. Wporównaniu z 2022 r. wartość pomocy publicznej spadła o 18,86 proc. z 56,62 mldzł. To pierwszy spadek wartości pomocy od 2018 r. i najniższy udział w PKB odtego czasu. W danych nie uwzględniono pomocy kryzysowej,która została wyodrębniona z całości. Wartość pomocy publicznej z wyłączeniem pomocy de minimis wyniosła 35,7 mld zł, wobec 38 mld zł rok wcześniej i w tym ujęciu stanowiła 1,05 proc. udziału w PKB (wobec 1,24 proc. w 2022 r.). Pomoc de minimis, to stosunkowo niewielka kwota pomocy dla pojedynczego beneficjenta z założenia niezaburzająca konkurencji , której wartość dla jednego podmiotu w okresie trzech kolejnych latpodatkowych nie przekracza 200 tys. euro lub 100 tys. euro w sektorzetransportu drogowego towarów. Datowane na listopad 2024 r. opracowanie „Raport o pomocypublicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom” to coroczna publikacjapodsumowująca informacje z bazy danych Systemu Harmonogramowania Rejestracji iMonitorowania Pomocy (SHRIMP). Dotyczy wszelkiej pomocy publicznej udzielonejfirmom w ramach dotacji, ulg, umorzeń, rozłożonych na raty zaległości, ale teżdopłat z PFRON, poręczeń czy gwarancji udzielanych np. przez BGK. UOKiK Przy okazji warto przypomnieć, że Europejski TrybunałObrachunkowy (ETO), czyli unijny organ kontrolny, w opublikowanym w październikuraporcie podał, że wydatki na pomoc państw w UE wzrosły niemal trzykrotnie – zokoło 120 mld euro rocznie przed kryzysem związanym z Covid do ponad 320 mldeuro rocznie w latach 2020 i 2021 oraz prawie 230 mld euro w 2022 r. Trybunał przypomniał także, że w UE pomoc państwa dla firmjest co do zasady zakazana, bo może zakłócać konkurencję na rynku wewnętrznym. KomisjaEuropejska w ostatnich latach trzykrotnie złagodziła zasady pomocy państwa dlaprzedsiębiorstw: w czasie pandemii Covid-19, po inwazji Rosji na Ukrainę i przyrealizacji Zielonego Ładu. Dzisiajjednak – zdaniem kontrolerów – przestała tę pomoc kontrolować. Jak wyglądała pomoc publiczna w Polsce? Wracając do Polski, jak wynika z raportu UOKiK pomocypublicznej w 2023 r. udzielono 44 tys. beneficjentów od 505 podmiotówpublicznych. Największą część pomocystanowiła dotacje i innych bezzwrotne świadczeń jak refundacje i rekompensaty .Wartość tej pomocy wyniosła 29,3 mld zł .i była wyższa o ponad 17,4 proc. rdr. Nadrugim miejscu były ulgi podatkowe ,gdzie wartość pomocy utrzymała się na niemal niezmienionym poziomie 4,63 mld zł. „Analizując pomoc udzieloną na przestrzeni kilku ostatnichlat należy zauważyć utrzymywanie się dotacji jako głównej formy udzielanejpomocy oraz przewagę pomocy publicznej udzielanej w tzw. „aktywnych” formach(np. w formie dotacji) nad pomocą udzielaną w tzw. „pasywnych” formach (np. wformie ulgi podatkowej)” – czytamy w raporcie. Sposób finansowania pomocy państwa w Polsce w latach 2014-23 Rok Bezpośrednie wydatki (głównie dotacje) Pozostałe formy (głównie uszczuplenia wpływów do budżetu) 2023 85,00% 15,00% 2022 69,60% 30,40% 2021 61,00% 39,00% 2020 87,50% 12,50% 2019 86,00% 14,00% 2018 85,60% 14,40% 2017 90,50% 9,50% 2016 85,40% 14,60% 2015 79,10% 20,90% 2014 82,50% 17,50% Dane UOKiK Ma to związek z procesem wydatkowania środków z funduszyunijnych i jego cyklicznością wynikającą z 7-letnich perspektyw finansowych. Środkiunijne stanowią dochód budżetu państwa są więc wliczane do całkowitej wartości pomocyfinansowanej także przez programy pomocowe lub udzielonej jako pomoc indywidualna. W 2023 roku, tak jak w latach poprzednich, najwięcejudzielono pomocy horyzontalnej (19,7 mldzł) , w tym na ochronę środowiska i cele związane z energią (12,7 mld zł), zatrudnienie(3,7 mld zł) i prace B+R oraz innowacyjne (2,5 mld zł). Drugim co do wartościprzeznaczeniem była pomoc regionalna(6,01 mld zł) . Wartość pomocy, która nie została zakwalifikowana do żadnejz ww. grup przeznaczeń, wyniosła 4,6 mld zł, z czego 71,9 proc. stanowiłarekompensata dla TVP i Polskiego Radia. UOKiK Największymi dysponentami pomocy publicznej w 2023 roku byłagrupa „Pozostałe” czyli spółki Skarbu Państwa, agencje rozwoju, parkitechnologiczne, stowarzyszenia, fundacje, firmy, które zazwyczaj realizująprojekty dofinansowane ze środków unijnych. (19,8 proc.). Dalej organypodatkowe (10,6 proc.), KRRiT (9,3 proc.) i PFRON (9,1 proc.). Głównym podmiotem udzielającym pomocy były Polskie Sieci Elektroenergetyczne(6,75 mld zł), co było związane z funkcjonowaniem rynku mocy . Dyrektor CentrumProjektów Polska Cyfrowa udzielił pomocy o wartości 2,7 mld zł. Prezes NFOŚiGWprzyznał pomoc o wartości 2,41 mld zł, Prezes URE 2,4 mld zł, Minister Aktywów Państwowych 1,7 mld zł, aPrezes ARP 1,6 mld zł. Od Dyrektora NCBiR pochodziło 1,28 mld zł pomocypublicznej. W 2023 roku odnotowano roczny wzrost wartości pomocy udzielonejmikroprzedsiębiorcom i MŚP z poziomu 6,17 mld zł do 11,1 mld zł ogółem. Mikroprzedsiębiorcyotrzymali 2 mld zł, mali – 3,5 mld zł, a średni 5,51 mld zł. Z kolei o 7,2 mldzł do 24,6 mld zł spadła pomoc dla dużych przedsiębiorstw. Najwięcej dostali napodstawie programów pomocowych takich jak „Rynek mocy” (6,57 mld zł), - „Rekompensatadla sektorów energochłonnych” (1,58 mld zł), „Pomocy dla sektora węglowego”(1,5 mld zł). UOKiK Kto otrzymał największą pomoc publiczną? Największym beneficjentem pomocy publicznej w 2023 r. była Telewizja Polska, dla której wartość pomocy przekroczyła 2,66 mld zł. Z kolei pomoco wartości ponad 1,89 mld zł otrzymała Spółka Restrukturyzacji Kopalń. Spółki z Grupy PGE w ramach przyznania bezpłatnych praw do emisjigazów oraz z tytułu funkcjonowania na rynku mocy otrzymały w sumie pomoc o wartości 3,3 mld zł. Najwięksi beneficjenci pomocy publicznej w 2023 roku Lp. Nazwa beneficjenta Wartość pomocy w mln zł 1. Telewizja Polska S.A. 2 663,4 2. Spółka Restrukturyzacji Kopalń 1 894,6 3. PGE GiEK 1 517,5 4. PGE 1 228,0 5. Enea Wytwarzanie 947,6 6. Orange Polska 566,8 7. PGE Energia Ciepła 544,5 8. Tauron Wytwarzanie 437,4 9. Nexera 425,9 10. Orlen 395,8 11. Razem dla top10 10 621,4 Dane UOKiK „Analizując dane dotyczące największych beneficjentów pomocyz ostatnich pięciu lat warto zauważyć, że udział udzielonej im pomocy zazwyczajnie przekraczał połowy całkowitej wartości pomocy publicznej udzielonej w danymroku. W 2019 roku pomoc udzielona dziesięciu największym beneficjentomstanowiła 23 procent całkowitej wartości pomocy, w 2020 roku – 28 procent, w2021 roku – 49 procent, w 2022 roku – 56 procent, a w 2023 roku – 30 procent.W związku z tym wpływ udzielonej pomocy na konkurencję jest w pewnym stopniuograniczony” – informuje raport. Przy warto pamiętać, że ze względu na fakt, iż pomocpubliczna udzielana jest w różnych formach, których kwoty, w aspekcie związanejz nimi korzyści ekonomicznej, nie są ze sobą porównywalne. Stąd konieczne jest przeliczenieich na równą każdej formie pomocy wartość dotacji, czyli przeliczenie jej natzw. ekwiwalent dotacji brutto (EDB) . Ekwiwalent dotacji brutto wyrażarzeczywistą korzyść ekonomiczną, jaką otrzymał przedsiębiorca w danej formiepomocy. Suplement pomocy kryzysowej W 2023 rokuudzielano pomocy kryzysowej w związku z agresją Rosji na Ukrainę (pomockryzysowa wojenna) oraz ogólnoświatową sytuacją wywołana wirusem Sars-CoV-2(pomoc kryzysowa covidowa). Wartość pomocy kryzysowej udzielonej w latach2021-2023 wyniosła 27,8 mld zł, a w samym 2023 roku - 6,32 mld zł. W latach2021-2023 udzielono w sumie 20,9 mld zł pomocy covidowej, z czego w 2023roku, było to już tylko 10,2 mln zł. Jeśli chodzi o pomoc wojenną dla przedsiębiorców, w samym2023 roku udzielono jej o wartości 6,3 mld zł. W największym stopniu jako pomoc na pokrycie dodatkowych kosztów związanych ze wzrostem cen gazu ziemnego i energii elektrycznej (4,5 mld zł). W grę wchodziła także pomoc na wsparciepłynności przedsiębiorców, która w 2023 r. wyniosła 1,35 mld zł oraz zakwalifikowana jako pomoc na wsparcie gospodarki w kwocie 457 mln zł. Źródło: