Nowy fundusz sfinansuje "Czyste Powietrze". Resort klimatu ma pomys

W połowie czerwca wprowadzono , które znajdują się na liście zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Decyzja była tłumaczona m.in. tym, że na polskim rynku oferowanych jest wiele wyprodukowanych w Azji pomp ciepła, które nie spełniają wymagań. Chodziło też o to, . Kolejną zmianą było ograniczenie możliwości dofinansowania beneficjentów w trzeciej części programu — chodzi o najwyższy możliwy poziom dofinansowania. (podstawowy poziom dofinansowania). W takim przypadku dotacja jest niższa. Fundusz transformacji Wiceminister klimatu podkreślił w rozmowie, że jednym z największych wyzwań, z jakim musi zmierzyć się ministerstwo, jeśli chodzi o program "Czyste Powietrze", jest znalezienie stałego finansowania. Problemy z finansowaniem "Czystego Powietrza" pojawiły się w połowie grudnia ubiegłego roku. MKiŚ informowało wtedy, że zatrzymano wypłaty dla beneficjentów z powodu wyczerpania pieniędzy w NFOŚiGW. W styczniu br. informowano, że , a na rozpatrzenie czekało 23 tys. wniosków. Bolesta podkreślił, że pewnymi źródłami finansowania "Czystego Powietrza" będą wspomniany wyżej KPO oraz program FEnIKS (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat Środowisko). — "Czyste Powietrze" jest programem tak popularnym i tak szybko zużywamy te pieniądze, że Konieczne jest znalezienie kolejnych środków oraz wypracowanie mechanizmu stałego finansowania programu — powiedział. Wiceszef MKiŚ poinformował, że w marcu 2025 r. resort zamierza złożyć wniosek o finansowanie "Czystego Powietrza" z Funduszu Modernizacyjnego. — Chcemy wnioskować o 10 mld zł. Przy obecnych potrzebach i utrzymaniu tempa da nam to spokój na dwa lata, ale w ciągu tego okresu musimy znaleźć długoterminowe finansowanie. Namawiamy innych ministrów, w tym ministra finansów, który miałby zapewnić stałe finansowanie m.in. "Czystego Powietrza". — dodał. Nowelizacja dyrektywy unijnej Bolesta zwrócił uwagę, że po ostatniej nowelizacji dyrektywy ws. ETS "stało się dość czytelne, że ". Przypomniał, że Zwrócił jednak uwagę, że , nie przygotowano stałego mechanizmu finansowania, "co było aberracją". Zgodnie z założeniami programu "Czyste Powietrze" wnioski od beneficjentów mają być przyjmowane do końca 2027 r. Kolejne dwa lata mają być przeznaczone na wypłatę dofinansowań, a wszystkie prace objęte umowami mają się zakończyć do końca czerwca 2029 r. Wiceminister zapewnił, że program nie skończy się za dwa lata. — Ciągle mamy Reforma, którą zaproponujemy ma pozwolić m.in. szybciej realizować wymianę źródeł ogrzewania i docieplać budynki — dodał. Lista wykonawców Bolesta poinformował, że w ramach reformy programu obok funkcjonującej listy ZUM dla producentów pomp ciepła, ministerstwo będzie chciało zaproponować listę wykonawców inwestycji termomodernizacyjnych. — To nie byłaby obowiązkowa lista, a bardziej wykaz sprawdzonych wykonawców. Pracujemy obecnie nad ścieżką weryfikacji takich podmiotów oraz nad tym, jak będzie można trafić na taką listę i jak z niej będzie można wypaść. Zobaczymy, czy uda się to wprowadzić wraz z najbliższą reformą — wyjaśnił. Niedawno na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego opublikowany został projekt rozporządzenia MKiŚ, zgodnie z którym od 2025 r. finansowanie w ramach systemu świadectw efektywności energetycznej do zakupu kotłów niskotemperaturowych oraz kotłów kondensacyjnych na gaz będą możliwe . ETS2 w perspektywie Bolesta pytany, czy to oznacza, że od nowego roku nie będzie można otrzymać dotacji z "Czystego Powietrza" do instalacji samego pieca gazowego przyznał, że "widzimy takie ryzyko". — Czekamy na interpretację Komisji Europejskiej, ale może się tak zdarzyć, że piece gazowe wypadną z Programu, kiedy będziemy przechodzić na finansowanie z Funduszu Modernizacyjnego. Przekonujemy Komisję, że gaz jako paliwo przejściowe jest dla nas niezbędne. W perspektywie jest jednak dyrektywa ETS-2, której stosowanie staramy się odsunąć w czasie, ale trzeba się liczyć z tym, że korzystanie z paliw kopalnych dla odbiorców będzie wiązało się z dodatkowymi kosztami — dodał. Wiceminister poinformował także, że "Czyste Powietrze" ma zmienić się w kwestii prefinansowania inwestycji. Taki mechanizm wprowadzono od lipca 2022 r. Jeszcze przed rozpoczęciem remontu można otrzymać z wyprzedzeniem do 50 proc. maksymalnej kwoty dotacji. Pozostałe 50 proc. wypłacane jest po zakończeniu inwestycji. Te pieniądze trafiają do wykonawcy robót, który ma podpisaną umowę z beneficjentem programu na realizację zadania. Z prefinansowania mogą skorzystać osoby kwalifikujące się do podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania w "Czystym Powietrzu". Zgodnie z założeniami, ta forma pomocy jest skierowana do osób, których nie stać na samodzielne przeprowadzenie inwestycji termomodernizacyjnej. Bolesta przyznał, że . — Prefinansowanie przyciągnęło uwagę nieuczciwych firm. — o których informują media — związane np. z pompami ciepła, które pojawiały się w nieocieplonych budynkach. Chcemy prefinansowanie ograniczyć. Przy okazji chcemy szybciej rozliczać takie inwestycje. W grupie najbardziej potrzebujących beneficjentów chcemy też wprowadzić operatorów, którzy prowadziliby ją od początku do końca razem z inwestorem, żeby ułatwić mu życie i wyeliminować ryzyko nieuczciwych wykonawców — wyjaśnił wiceminister.