MF przepisy unijne okresla wage bankowego ryzyka dot. kredytow hipotecznych

W poniedziałek na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Finansów uchylającego rozporządzenie w sprawie wyższej wagi ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach. We wrześniu br. Komitet Stabilności Finansowej zarekomendował MF uchylenie rozporządzenia MRiF w związku z wejściem w życie 1 stycznia 2025 r. nowelizacji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych - tzw. rozporządzenia CRR. "Przepisy te wprowadzają istotne zmiany w zakresie stosowania wag ryzyka dla ekspozycji (należności z tytułu kredytów - PAP) zabezpieczonych na nieruchomości. Rozporządzenie CRR wprowadzi także mnożnik podwyższający wagi ryzyka dla ekspozycji z niedopasowaniem walutowym (należności dot. kredytów walutowych - PAP) wynoszącym 1,5" - wskazali autorzy projektu. Jak zaznaczono, celem wprowadzonego mechanizmu ma być odpowiednie zabezpieczenie kapitałowe kredytów walutowych, ma stanowić zachętę do redukcji tego portfela. Resort finansów wyjaśnił, że rozwiązania zawarte w rozporządzeniu CRR są zgodne z rekomendacjami Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego, które wskazywały na możliwość generowania ryzyka przez kredyty walutowe. MF podkreśliło, że regulacje zawarte w nowelizacji rozporządzenia CRR są zbieżne z już stosowanym w Polsce podejściem ujętym w rozporządzeniu MRiF, więc jednoczesne obowiązywanie obu aktów prawnych jest niezasadne. Jak podano w uzasadnieniu, rekomendacja Komitetu Stabilności Finansowej stanowi kolejny etap działań dotyczących restrukturyzacji portfela kredytów mieszkaniowych w walutach obcych. "Jednym z rekomendowanych w 2017 r. działań było zastosowanie wyższej wagi ryzyka dla ekspozycji związanych z walutowymi kredytami mieszkaniowymi w wysokości 150 proc., której celem było z jednej strony zabezpieczenie kapitału na wypadek materializacji ryzyka związanego z tym portfelem, a z drugiej stworzenie bodźca do podejmowania dobrowolnej restrukturyzacji tych kredytów w ramach porozumień z kredytobiorcami" - wskazano. W uchwale z 28 września 2021 r. Komitet wskazał na zasadność powiązania wysokości wag ryzyka dla walutowych kredytów mieszkaniowych z wysokością związanych z tymi ekspozycjami rezerw celowych i odpisów utworzonych w związku z przystąpieniem do procesu zawierania ugód z kredytobiorcami - zaznaczono. "Celem przyjęcia takiego rozwiązania było wsparcie procesu ugodowego rozwiązywania sporów dotyczących tych kredytów. Zasady (...) te obowiązywały przez 18 miesięcy, aby zachęcać banki do jak najszybszego przystępowania do procesów ugodowych. W 2023 r. Komitet (...) wspierając dążenia sektora bankowego do pozasądowego rozwiązywania sporów, rekomendował przedłużenie o 2 lata obowiązywania tych zasad określania wag ryzyka, tj. do 30 września 2025 r." - dodano w uzasadnieniu. Jak poinformowało Ministerstwo Finansów, banki utworzyły wysokie rezerwy na pokrycie kosztów ryzyka prawnego mieszkaniowych kredytów walutowych oraz zainicjowały działania zmierzające do ugodowego rozwiązywania sporów z kredytobiorcami, a duża część portfela została już objęta ugodami. "Z danych Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że na koniec czerwca 2024 r. stan rezerw, odpisów i korekt aktualizujących związanych z ryzykiem prawnym wyniósł prawie 60 mld zł, z czego prawie 15 mld zł stanowiły rezerwy na potencjalne ugody z kredytobiorcami. Zawarte ugody stanowiły dla banków stratę w wysokości ponad 12 mld zł" - przekazał resort. Jednocześnie MF zauważyło, że nadal istotny odsetek umów jest lub może zostać objęty sporem sądowym, zaś dodatkowego pokrycia rezerwami mogą wymagać także koszty z tytułu pozwów składanych przez kredytobiorców, którzy już spłacili kredyt. "Ryzyko związane z portfelem walutowych kredytów mieszkaniowych pozostaje najistotniejszym słabym punktem w polskim systemie finansowym" - podkreślono w uzasadnieniu.