Frankowa kontrofensywa bankow. Nie warto jej lekcewazyc

Pani Zofia, czytelniczka „Rzeczpospolitej”, która swójkredyt frankowy spłaciła przeszło rok temu, ale pozwała też bank, niespodziewanie dostała z tego banku list z wezwaniem do zapłaty... 1,5 mln zł. Bank dał jej na to nieco ponaddwa tygodnie. Wskazana kwota to odpowiednik w złotych kredytu we frankach,jaki przed laty zaciągnęła na zakup domu. – Mniej odpornych klientówtakie wezwanie może przyprawić o zawał serca – mówi pani Zofia. Mimo spłaty kredytujej sprawa frankowa wytoczona bankowi czeka na rozpatrzenie w sądzie. Paweł Krupecki Fala bankowych pozwówjuż płynie Sprawa naszej czytelniczki nie jest odosobniona. Liczbatakich przypadków ostatnio szybko rośnie. Po ukształtowaniu się liniiorzeczniczej, w której dominującym rozstrzygnięciem jest stwierdzenienieważności umowy kredytowej, banki zaczęły pozywać swoich klientów o zwrotudostępnionego kapitału. – Chodzi o zabezpieczenie odzyskania kapitału kredytu– mówi nam przedstawiciel jednego z banków. – Wezwanie do zwrotu kapitału kredytu jest zazwyczajpierwszą czynnością banku zmierzającą do wytoczenia powództwa. W ten sposóbbanki próbują się bronić przed przedawnieniem kapitału. Zagadnienieprzedawnienia roszczeń dopiero zaczyna wybrzmiewać w orzeczeniach sądówpowszechnych, które będę kształtować linię orzeczniczą w tym obszarze –wskazuje radca prawny Wojciech Bochenek z kancelarii Bochenek, Ciesielski iWspólnicy. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w sądach możetoczyć się ok. 30 tys. takich postępowań. Mecenas Bochenek przekonuje, że kredytobiorca, któryotrzymał takie pismo z banku z wezwaniem do zapłaty kwoty odpowiadającejkapitałowi kredytu, powinien niezwłocznie skontaktować się ze swoim prawnikiem w celu omówienia strategii działania. Nawet jeśli żądanie to wydaje mu sięabsurdalne. – Zlekceważenie wezwania do zapłaty może pociągać za sobą dotkliwekonsekwencje w przedmiocie naliczenia przez bank ustawowych odsetek zaopóźnienie od kwoty kapitału – mówi Wojciech Bochenek. Czytaj więcej Już co najmniej 20 mld zł „trafiło” do kredytobiorców, którzy podpisali ugodę lub wygrali w sądzie – wynika z naszych szacunków. Ostatecznie te kwoty będę większe. Pytania do TSUE Kwestia naliczania przez bank odsetek od niezapłaconego najego wezwanie kapitału budzi oczywiście kontrowersje. Spory w tej sprawie jużtrafiają do sądów. Wątpliwości w przedmiocie należnych bankowi ustawowychodsetek za opóźnienie powziął Sąd Okręgowy w Warszawie XXVIII Wydział Cywilny,który w sprawie o sygn. XXVIII C 22684/22 postanowieniem z 11.10.2024 r.skierował do TSUE dwa pytania prejudycjalne. W pierwszym pytaniu sąd chceustalić, czy prawo unijne pozwala na przyjęcie interpretacji, zgodnie z którąinstytucja finansowa mogłaby żądać zwrotu kwoty kapitału przed ostatecznymrozstrzygnięciem sprawy o nieważność umowy. W szczególności chodzi o ocenę, czytakie roszczenie nie naruszałoby ochrony konsumenta, narażając go na konsekwencjefinansowe wynikające z przedłużającego się postępowania oraz obciążając gozwrotem świadczeń przed pełnym wyjaśnieniem sprawy. TSUE będzie rozważyć, czyzasady skuteczności i proporcjonalności nie wymagałyby od banku wstrzymania sięz roszczeniami wobec konsumenta do czasu uzyskania prawomocnego orzeczenia, abyuniknąć potencjalnego naruszenia praw konsumenta do rzetelnej i kompleksowejochrony prawnej w przypadku umów zawierających nieuczciwe klauzule. Drugie pytanie prejudycjalne dotyczy tego, czy instytucjakredytowa może żądać od konsumenta, oprócz zwrotu kapitału, również ustawowychodsetek za opóźnienie od daty wezwania do zapłaty, nawet jeżeli wezwanie tonastąpiło przed prawomocnym stwierdzeniem nieważności umowy. TSUE będzie tu analizować,czy domaganie się tak ustalonych odsetek nie powoduje nieproporcjonalnegoobciążenia konsumenta. Chodzi o to, że konsument, nie mając pewności co dokońcowego wyniku sprawy, może zostać postawiony w sytuacji, w której ponosidodatkowe koszty, mimo że umowa może ostatecznie zostać uznana za nieważną. Trybunał może stwierdzić, że zasady proporcjonalności orazskuteczności nakazują powstrzymanie się od naliczania odsetek za opóźnienie domomentu, w którym wyrok stwierdzający nieważność umowy stanie się prawomocny. Zdaniemprawników takie rozstrzygnięcie będzie miało fundamentalne znaczenie dlatysięcy kredytobiorców, którzy albo dopiero otrzymali wezwanie do zapłatyzwiastujące pozew banku, albo są już w dwóch sporach z bankiem – swoim ostwierdzenie nieważności umowy kredytowej oraz z bankiem o zwrot kapitału. W oczekiwaniu na werdykt TSUE – W mojej ocenie, analizując całą sytuację, można stwierdzić,że mamy do czynienia ze swoistą schizofrenią. Z jednej strony bank twierdzi, żeumowa jest uczciwa i konsumentowi nie należy się zwrot uiszczonych rat, zdrugiej bank domaga się od klientów zwrotu udostępnionego kapitału. Wtakiej sytuacji banki mogą skorzystać np. z zarzutu potrącenia i dokonaćrozliczenia w jednym postępowaniu zainicjowanym przez konsumenta. Tyle że skorzystaniez tego zarzutu oznaczałoby przyznanie się banku do wadliwości umowy kredytowej,co daje odpowiedź, dlaczego banki nie korzystają z tego rozwiązania – mówimecenas Wojciech Bochenek. – W prowadzonych przez nas sprawach stoimy nastanowisku, że bankowi nie należą się ustawowe odsetki za opóźnienie przez czasniepewności procesowej, do której doprowadził bank. Mamy już pierwsze orzeczeniapotwierdzające naszą tezę – dodaje. Na rozstrzygnięcie omawianej sprawy przez TSUE przyjdzie zapewnepoczekać około półtora roku. W tym czasie będzie się kształtowała praktyka sądówkrajowych, które będą się mierzyć z napływającą falą pozwów kierowanych przez banki.