Coroczna waloryzacja 800 plus. Jest jeden haczyk

Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych w rozmowie z PAP wskazał wyzwania, z jakimi musi się zmierzyć polski rząd w polityce społecznej. Jego zdaniem jednym z nich jest kwestia 800 plus. Jak podawał forsal.pl w 2025 roku na wypłatę świadczenia zarezerwowano 63 mld zł. Ta kwota stanowi ponad 1,5 proc. . 800 plus jest wypłacane przez ZUS na każde niepełnoletnie, uczące się dziecko, bez względu na zarobki rodziców. Z październikowego badania SW Research przygotowanego dla rp.pl wynika, że 53,7 proc. badanych Polaków (800 internatów powyżej 18. roku życia - przyp. red.) uważa, iż program należy zlikwidować lub ograniczyć. Rząd Donalda Tuska wielokrotnie podkreślał jednak, że nie ma takich planów. Dominik Owczarek uważa, że i świadczenia socjalne skierowane dla najuboższych powinny wzrosnąć. Ekspert zwrócił uwagę, że poziom ubóstwa skrajnego w 2023 r. w Polsce powrócił do czasów sprzed wprowadzenia 500 plus, dlatego powinno być waloryzowane co roku, a nie co trzy lata. "Należałoby się zastanowić, w jaki sposób ustanowić sensowne proporcje pomiędzy bardzo hojnym i kosztownym dla budżetu państwa świadczeniem 800 plus a zasiłkami rodzinnymi, które są w dużym stopniu zależne od dochodów gospodarstwa domowego" - powiedział. Zdaniem eksperta należy wprowadzić "Jeśli chodzi o 800 plus, to moja rekomendacja byłaby taka, by Oczywiście obniżka tego świadczenia lub ograniczenie go do wybranych grup byłyby niepożądane społecznie i politycznie" - ocenił. Owczarek wskazał także na potrzebę dalszego rozwijania sieci żłobków i przedszkoli oraz rozwój usług opiekuńczych skierowanych do osób starszych. Owczarek uważa ponadto, że na wprowadzenie w 2025 roku czekają trzy pilne ustawy. Są to: implementacja do polskiego prawa dyrektywy unijnej w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w UE, wdrożenie unijnej dyrektywy dotyczącej pracy platformowej oraz uchwalenie ustawy w sprawie systemowej asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami. Ekspert wyraził przekonanie, że zrealizowanie tych trzech reform przesunie Polskę w kierunku europejskiego modelu społecznego, który znamy z krajów zachodnich. Na wdrożenie dyrektywy o minimalnych wynagrodzeniach w UE, Polska miała czas do 15 listopada 2024 r. Pod koniec sierpnia resort pracy skierował do konsultacji projekt w tej sprawie. Propozycja zakłada, że przy corocznej ocenie płacy minimalnej będzie brana pod uwagę orientacyjna wartość referencyjna 55 proc. prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Dominik Owczarek zwrócił uwagę, że w dyrektywie ważny jest też przepis odnoszący się do systemu rokowań zbiorowych między pracodawcą i reprezentantami pracowników. W tym akcie określony jest np. kształt wynagrodzeń, czas pracy, czy system szkoleń. "Poziom pokrycia układami zbiorowymi pracy powinien podnieść się w jak największym stopniu. Dyrektywa zakłada, że takim punktem docelowym jest " - wskazał ekspert. Jak zauważył, reforma w tym zakresie jest kluczowa. "Akurat w tym obszarze Polska w największym stopniu odstaje od Europy Zachodniej" - zaznaczył Owczarek. Podkreślił, że szybkiego wprowadzenia wymaga także dyrektywa o pracy platformowej, która dotyczy m.in. dostawców jedzenia, kierowców taksówek, czy kurierów. Ekspert Instytutu Spraw Publicznych zwrócił uwagę, że pracowników platformowych jest w Polsce około pół miliona. "Szacuje się, że ta forma świadczenia pracy będzie się sukcesywnie zwiększać i ekspandować na kolejne sektory. Tu już nie będzie chodziło tylko o przewóz osób i dowóz jedzenia, ale także o usługi wysokospecjalistyczne - prawnicze, architektoniczne, graficzne" - wymienił Owczarek. Zaznaczył, że brak kompleksowych regulacji w tym zakresie wiąże się z występowaniem wielu patologii m.in. brakiem ubezpieczenia społecznego, urlopów czy bezpieczeństwem pracowników. Zdaniem eksperta priorytetem jest też uchwalenie ustawy gwarantującej systemowy dostęp do asystencji osobistej osoby z niepełnosprawnością. Do Sejmu trafił prezydencki projekt w tej sprawie. Swoją regulację przygotowało również ministerstwo rodziny - jest ona na etapie konsultacji publicznych. "Grupa osób, która będzie potrzebowała asystencji osobistej, będzie rosnąć w związku ze starzeniem się społeczeństwa" - zauważył Owczarek. (INTERIA.PL/PAP)