Czy obraz Matejki na pycie Lady Gagi to powod do radosci Piotr Czajkowski "Stanczyk" narobi zamieszania

"Stańczyk", obraz Jana Matejki z 1862 r. (właściwie: "Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska") pojawił się na okładce nowej płyty Lady Gagi "Harlequin". Informacja zelektryzowała polskie media, instytucje, historyków sztuki i internautów. Nastolatki zaczęły guglować sylwetkę Jana Matejki, szukać informacji o słynnym obrazie przedstawiającym królewskiego błazna. Gdyby nie cała ta sytuacja, być może nie wiedziałyby nawet, że istnieje taki obraz. — Jeśli fani muzyki za sprawą okładki zaczęli szukać informacji o postaci z obrazu sprzed kilkuset lat, to mamy tu najlepszą, bo w pewnym sensie organiczną promocję sztuki: nakłaniającą do własnych poszukiwań i zgłębiania kontekstu — komentuje tę sytuację dla Onetu Piotr Czajkowski, malarz i profesor Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Czy "Stańczyk" na okładce płyty Lady Gagi to dla nas powód do radości czy może profanacja polskiego dziedzictwa narodowego? Na krążku wokalistki obraz wisi na ścianie pokoju w motelu, w którym panuje bałagan. Pojawia się skojarzenie z podrzędnym zajazdem, w którym nikt nie nocuje dla przyjemności, a już na pewno nie po to, by kontemplować sztukę. Malarz i wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi Piotr Czajkowski przyznaje, że scenerię, w jakiej został przedstawiony obraz na płycie Lady Gagi, można odczytywać jako metaforę. — Błazen, bezkompromisowy komentator życia i epoki w lustrze panującego chaosu niosącego nieład i budzącego odrazę do obserwowanej rzeczywistości... Paradoksalnie powiedziałbym więc, że Stańczyk nadal funkcjonuje tu w swoim anturażu, a dodatkowo widzimy, jak uniwersalną ma wymowę: mimo zmiany epoki jego spojrzenie i poza nadal perfekcyjnie odzwierciedlają czasy, w których przyszło nam żyć — ocenia w rozmowie z Onetem. W całej tej sytuacji sztuka wysoka zderza się z masową na wielu płaszczyznach. Obecnie obraz Jana Matejki "Stańczyk" wyjechał do Luwru, gdzie jest prezentowany w ramach wystawy "Figures du Fou" ("Wizerunki głupca"). Dzieło Jana Matejki można oglądać w paryskim muzeum do 2 lutego 2025 r. To nie debiut w popkulturze dla obrazu Jana Matejki — obraz "Stańczyk" wystąpił w serialu "Co robimy w ukryciu". Takich sytuacji w historii polskiej sztuki było więcej. — Mariaży klasyki polskiego malarstwa i innych sztuk wizualnych jest sporo: nie tak dawno cały świat oglądał film "Chłopi" Doroty i Hugh Welchmanów, który był polskim kandydatem do Oscara. I był pełen filmowych cytatów z polskiego malarstwa: pojawiają się tam obrazy Chełmońskiego, Styki, Ruszczyca czy Fałata — opowiada Piotr Czajkowski. — Sztuka od dawna przekracza bramy muzeów i galerii, wychodząc na przysłowiową ulicę. Są to często zabiegi intencyjne, mające na celu popularyzację społeczną aspektów sztuki wysokiej — obrazy wielkich mistrzów zagospodarowują konfekcje, stołowe zastawy, kubki czy kalendarze. "Stańczyk" gości obecnie na wystawie w Paryżu. Zwróćmy uwagę, że choćby nomenklatura stacji paryskiego metra to także jeden wielki metatekst: cytat z różnych epok historii i kultury Europy Łacińskiej. Nazwy peronów przywołują nazwiska i miejsca, będące rdzeniem dziedzictwa kulturalnego Europy: Louvre-Rivoli, Picasso, Victor Hugo i wiele innych. Tę niesamowitą sieć powiązań oddaje stworzony przeze mnie cykl obrazów "Metro", zainspirowany właśnie Paryżem — dodaje profesor łódzkiej ASP. Polecamy również: 10 najdroższych prac polskich artystów Czy wiesz, kto namalował te obrazy? Sprawdź swoją wiedzę