Film Janosik. Prawdziwa historia - wielowymiarowy portret synnego zbjnika

Film "Janosik. Prawdziwa historia", wspólne dzieło Agnieszki Holland i Katarzyny Adamik, zadebiutował w kinach w 2009 roku jako próba odczarowania romantycznej legendy o słynnym zbójniku. Produkcja, która miała ukazać prawdziwe losy Juraja Janosika, od początku wzbudzała kontrowersje - zarówno w wyborze obsady, jak i w sposobie przedstawienia postaci. Václav Jiráček, 175-centymetrowy odtwórca głównej roli, musiał zmierzyć się z legendą Marka Perepeczki, a sam film spotkał się z mieszanym odbiorem. Film Agnieszki Holland i Katarzyny Adamik wyróżniał się na tle wcześniejszych ekranizacji wiernością historycznym źródłom. Scenariusz Evy Borušovičovej powstał na bazie XVIII-wiecznych dokumentów, w tym akt sądowych z procesu Juraja Janosika i jego towarzysza Tomáša Uhorczyka. Reżyserki celowo odeszły od romantycznej wizji, tworząc portret młodego człowieka uwikłanego w brutalną rzeczywistość swojej epoki. Film oferował subtelne wątki humorystyczne i młodzieńcze dylematy, co nadawało mu lżejszy ton mimo poważnego tematu. Casting na tytułową rolę odbywał się w Polsce, Czechach i na Słowacji, ale ostateczny wybór padł na młodego czeskiego aktora Václava Jiráčka. Decyzja ta wzbudziła wiele emocji - Jiráček swoim chłopięcym wyglądem i szczupłą sylwetką wyraźnie odbiegał od wizerunku potężnego zbójnika znanego z serialu z lat 70. Krytyczne spojrzenie widzów i recenzentów Film, który miał odświeżyć spojrzenie na Janosika, nie spotkał się z entuzjazmem publiczności. Widzowie tęsknili za dawnym wizerunkiem silnego harnasia, a reinterpretacja postaci spotkała się z zarzutami o zbytnią "amerykanizację". Krytycy również podzielili się na obozy - część doceniała nowatorskie podejście i głębię bohaterów, inni uznali produkcję za nieudaną próbę przełamania schematów. Janosik jako bohater współczesny Holland i Adamik odbrązowiły legendę, ukazując Janosika jako postać targaną wątpliwościami, niemającą w sobie nic z nadprzyrodzonych cech siłacza. Film portretuje go jako zwykłego człowieka, który musiał odnaleźć się w okrutnym świecie. Ta nowa perspektywa - choć trudna do zaakceptowania przez fanów tradycyjnych ekranizacji - rzuca światło na historycznego Janosika, który od dawna pozostawał w cieniu wyidealizowanej legendy.