"Bista sie liczy Henryk Bista". Poszed na operacje "i juz nie wroci"

"Wreszcie pan Henryk talent bezcenny, jedyny z tych kwiatów aktorstwa już zwiędły. » Piłkarski Poker « każdy wie, nikt go nie zastąpi, nie jeszcze długo, długo nie . W » Nic śmiesznego « tylko krótki epizod, a rozjaśnia do dziś każdy telewizor. Przewijam jego filmografię, aż się męczy myszka » Ekstradycja « a nawet » Schindlera Lista «. To jest Henryk Bista" — rapował w 2012 r. Ten Typ Mes w poświęconym Biście utworze stworzonym w ramach projektu "A Pamiętasz Jak?". " Bista, Bista się liczył, Bista, Henryk Bista... " — brzmiał refren. Nazywano go "mistrzem epizodu" i "aktorem-kameleonem". Swoje największe filmowe role Bista wykreował w drugiej połowie lat 80. kiedy to pojawił się w takich produkcjach jak: " Przemytnicy " (1985), " Medium " (1985), " Kocham kino " (1987), " Dekalog X " (1988), " Ostatni dzwonek " (1989), " Piłkarski poker " (1989), " Konsul " (1989) czy " Lawa" (1989). Wielu młodszych wówczas widzów zapamiętało go natomiast z roli Wielkiego Elektronika w filmach " Podróże pana Kleksa " (1985) oraz " Pan Kleks w kosmosie " (1988). Na początku lat 90. wcielił się z kolei w pana Lowensteina w reżyserowanej przez Stevena Spielberga " Liście Schindlera " (1993), Janka w " Młodych wilkach " (1995) i pirotechnika w " Nic śmiesznego " (1995). Henryk Bista stworzył setki postaci, a reżyserom i kolegom z planu dał się poznać jako niezmordowany tytan pracy. Choć grywał głównie role drugoplanowe, nie ginął w tle i często kreował postacie równie wyraziste, co aktorzy obsadzeni w głównych rolach. Jak sam twierdził " charakterystyczne role drugoplanowe są o wiele bardziej znaczące jako materiał dla aktora ". "To bardzo wielka umiejętność pokazać w jednym błysku, czasem w jednej krótkiej scenie, skondensowanymi środkami, całą prawdę o granej postaci" — mówił o Biście aktor Maciej Englert w rozmowie z miesięcznikiem "Teatr" w 1997 r. Role pierwszoplanowe odgrywał jednak na deskach teatrów . Dużym uznaniem cieszyły się grane przez niego postaci: Łazarza w " Tragedii o bogaczu i Łazarzu " (1968), Jagona w Szekspirowskim " Otellu " (1973), Lucyfera w " Samuelu Zborowskim " (1977), Juliusza Słowackiego, Gustawa-Konrada " Dziadach " (1979) Mickiewicza czy Papkina z " Zemsty " (1982) Aleksandra Fredry. "Bista mógł zagrać właściwie wszystko. Analityk, pedant, aktor, który pracował jak matematyk" — wspominał historyk teatru prof. Jan Ciechowicz w "Dzienniku Bałtyckim" w 2015 r. jednocześnie podkreślając, że choć Bista " bynajmniej urodą nie grzeszył " to właśnie on wcielił się w rolę Gustawa-Konrada w słynnych gdańskich "Dziadach" w reżyserii Macieja Prusa. Z kolei Lidia Górska na łamach "Dialogu" w 1998 r. podsumowała: " Pisano o nim, niebezpodstawnie, że był mistrzem szczegółu dopracowanego do perfekcji . Jego intonacje, pauzy, mimika i sposób poruszania się na scenie sprawiały wrażenie precyzyjnie wystudiowanych. A równocześnie zachowywał pełną naturalność, wedle sformułowania Stanisławskiego nie grał postaci, lecz się nią stawał ". Henryk Bista urodził się 12 marca 1934 r. w Kochłowicach (obecnie dzielnica Rudy Śląskiej) i początkowo wcale nie myślał o aktorstwie . Zainteresowanie naukami ścisłymi pokierowało go na wydział architektury na Politechnice Warszawskiej. Te studia rzucił jednak w 1954 r. i postanowił zostać reżyserem . By stanąć za kamerą, musiał jednak najpierw skończyć aktorstwo. Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie ukończył w 1958 r. Urszulę Mordzewską-Bistę, swoją ukochaną żonę, reżyser i wieloletnią pedagog Teatru Muzycznego w Gdyni, poznał w Lublinie. "Tuż po studiach na łódzkiej reżyserii przyjechałam do Lublina, żeby zrobić dyplom. I oczywiście spotkałam tam młodego człowieka, już łysiejącego... Urokliwego, dlatego że wszędzie mnie zapraszał" — wspominała po latach żona aktora. W rozmowie z "Dziennikiem Bałtyckim" reżyserka opowiadała jednak, że choć zapraszał... to ona musiała płacić . Nieważne czy był to obiad, czy kawa, która kosztowała wówczas trzy złote, Bista sięgał po portfel, szukał pieniędzy i mówił: " Przepraszam, nie mam drobnych, czy mogłabyś mi pożyczyć? ". "Wściekła finansowałam te obiady i wówczas powiedziałam: O nie! To się tak nie może skończyć. Coś za coś " — wspominała. " Finałem był ślub, za który oczywiście, ja zapłaciłam, bo on nie miał pieniędzy " — przyznała Urszula Mordzewska-Bista. Wkrótce jednak Bista przestał być jedynie początkującym aktorem. Henryk Bista zmarł w wieku 63 lat, a jego nagłe odejście było dla wielu dużym szokiem. Choć aktor od dłuższego czasu zmagał się z chorobą nowotworową, to snuł plany na życie i nic nie zapowiadało, że tak szybko jego bliscy będą musieli się z nim pożegnać. " Nie mogę jeszcze ochłonąć . Ta wieść o niespodziewanej śmierci wstrząsnęła mną do głębi. Jeszcze przed urlopem rozmawiałem z Nim i z Jego żoną Urszulą o ich nowym mieszkaniu, na które czekali z takim utęsknieniem . Snuli plany, jak je urządzą. Dziś mieszkanie jest gotowe, mogliby się wprowadzić. I oto nagle zabrakło Henryka. Poszedł na operację i już nie wrócił" — wspominał przyjaciela aktora Witold Sadowy . Henryk Bista zmarł 8 października 1997 r., a jego przedwczesną śmierć nazwano ogromną, niepowetowaną stratą dla polskiej kultury. Aktor został pochowany na warszawskich Powązkach. Po śmierci żony w 2006 r. jego ciało zostało jednak ekshumowane i małżeństwo wspólnie spoczęło w rodzinnym grobowcu na cmentarzu komunalnym we Włocławku.