Szczegoowa mapa Drogi Mlecznej. Na niej ponad 15 mld obiektow

Jak informuje ESO - rekordowa mapa zawiera 200 tysięcy obrazów uzyskanych za pomocą podczerwonej kamery VIRCAM, zainstalowanej na teleskopie VISTA (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy) zlokalizowanym w Paranal Observatory w Chile. Jego głównym zadaniem jest wykonywanie dużych map nieba, kamera VIRCAM umożliwia spojrzenie przez warstwy zalegającego w naszej Galaktyce gazu i pyłu, wychwytuje promieniowanie z najbardziej ukrytych rejonów Drogi Mlecznej. To otwiera unikatowe okno na nasze galaktyczne otoczenie. Opublikowana mapa obejmuje obszar nieba odpowiadający 8600 tarczom Księżyca , zawiera około 10 razy więcej obiektów niż poprzednia taka mapa, opublikowana w 2012 roku. Są tam między innymi młode gwiazdy, trudne do zobaczenia ze względu na otaczające je chmury pyłu, gromady kuliste składające się z milionów starszych gwiazd, widać także względnie chłodne obiekty, jak brązowe karły, czy planety, które nie krążą wokół żadnej konkretnej gwiazdy. Badania rozpoczęły się w 2010 roku, zakończyły w 2023 i objęły w sumie 420 nocy. Wielokrotna obserwacja tych samych wycinków nieba pozwoliła nie tylko określić położenie danych obiektów, ale też prześledzić trajektorie ich ruchu i ewentualne zmiany jasności. To pozwoliło z kolei opracować listę obiektów, których jasność zmiania się okresowo i mogą być dzięki temu wykorzystane jako kosmiczne wzorce do pomiaru odległości. Dzięki temu opracowano trójwymiarową mapę wewnętrznych rejonów Drogi Mlecznej, dotychczas przesłanianych przez kosmiczny pył. Badacze byli też w stanie śledzić ruch szybko poruszających się gwiazd, wyrzuconych z centrum Galaktyki po bliskim spotkaniu z czającą się tam supermasywną czarną dziurą. Najnowszą mapę opisano w publikacji na łamach czasopisma "Astronomy & Astrophysics", w sumie ta seria obserwacji z pomocą teleskopu VISTA doprowadziła do publikacji ponad 300 artykułów naukowych. ESO planuje teraz modernizację teleskopu VISTA z pomocą nowego instrumentu 4MOST, a teleskop VLT (Very Large Telescope) otrzyma instrument MOONS. Dzięki nim będzie można badać widma milionów z tych obiektów i oczekiwać niezliczonych nowych odkryć.